Prawo Dla Samorządu

Zdaniem NSA można zaskarżyć naruszającą przepisy prawa uchwałę organu stanowiącego gminy, jeszcze przed upływem 14 dni od jej ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym. O naruszeniu prawa można mówić już w dacie podjęcia uchwały a nie dopiero od dnia wejścia w życie.

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 stycznia 2020 r.[1] zostało wydane w sprawie o następującym stanie faktycznym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie postanowieniem z dnia 21 października 2019 r., odrzucił skargę spółki jawnej na uchwałę rady miejskiej w przedmiocie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Powodem takiego rozstrzygnięcia było zdaniem Sądu przedwczesne zaskarżenie uchwały, bowiem skarga została wniesiona w czasie, „kiedy zaskarżona uchwała nie funkcjonowała jeszcze w obrocie prawnym”. Jak wyjaśnił Sąd, aby akt prawa miejscowego wszedł w życie, warunkiem jest jego urzędowe ogłoszenie w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Reguła ta służy zapewnieniu zasady praworządności. Akt prawa miejscowego, który nie został ogłoszony, nie wywołuje zamierzonych skutków prawnych, dlatego też nieopublikowana jeszcze uchwała rady gminy nie może stanowić podstawy prawnej władczych rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej.

Od powyższego postanowienia spółka jawna złożyła skargę kasacyjną.

Rozpatrujący sprawę Naczelny Sąd Administracyjny w zupełności przyznał rację skarżącemu.

Powołując się na literalne brzmienie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że brak jest podstaw do przyjęcia, aby
z zaskarżeniem uchwały należało odczekać do chwili, aż wejdzie ona życie. Jeżeli postanowienia uchwały naruszają przepisy prawa, to takie naruszenie ma miejsce już w momencie jej podjęcia, a nie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia
w dzienniku urzędowym. Tak więc przepis ten wiąże niniejsze naruszenie
z istnieniem uchwały wskutek jej podjęcia przez organ gminy, a nie z jej stosowaniem, czy też z publikacją i wejściem w życie. Z tego względu już samo podjęcie uchwały przez organ gminy uprawnia do zaskarżenia uchwały do sądu administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił pogląd wyrażany wcześniej w orzecznictwie sądowym, że zarzut naruszenia przez uchwałę rady gminy interesu prawnego lub uprawnienia rozumieć należy jako subiektywne twierdzenie skarżącego, iż konkretna uchwała dotyczy jego statusu prawnego, tj. sfery praw i obowiązków. Uznał, że z tego faktu należy wywieść, że uchwała może rodzić u strony przekonanie o naruszeniu jej interesu prawnego już z chwilą jej podjęcia, niezależne od jej wejścia w życie.

[1] Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 stycznia 2020 r. sygn. akt II OSK 41/20

Czy można zaskarżyć uchwałę rady gminy zanim wejdzie ona w życie?