Prawo Dla Samorządu

Przepisy Prawa zamówień publicznych[1] (zwanego dalej ,,p.z.p.”) nie zawierają regulacji wskazującej wprost, czy zmiana przez zamawiającego specyfikacji istotnych warunków zamówienia (zwanej dalej ,,siwz”), wpływa na istniejący po jego stronie obowiązek do wyjaśnienia jej treści, zgodnie z przepisem art. 38 ust. 1 p.z.p. W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej (zwana dalej ,,KIO”), udziela się odpowiedzi negatywnej cyt. ,,(…) fakt, iż Zamawiający dokonał zmiany SIWZ po upływie terminu na zadawanie pytań, nie wpływa na uprawnienie wykonawcy do kierowania do Zamawiającego próśb o wyjaśnienie treści SIWZ. Artykuł 38 ust. 1 p.z.p. określa obowiązek Zamawiającego do udzielenia odpowiedzi wykonawcy na pytania zadane w zakreślonym terminie. Jednocześnie, art. 38 ust. 2 p.z.p. wprost wskazuje na uprawnienie Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień treści SIWZ, jeżeli wniosek w tej sprawie wpłynął po terminie zakreślonym w ust. 1 lub dotyczy udzielonych wyjaśnień.” (wyrok KIO z dnia 23 lipca 2018 r., sygn. akt KIO 1337/18). Podobne stanowisko przedstawia nauka prawa cyt. ,,Jednocześnie jednak przyznano zamawiającemu prawo do nieudzielania odpowiedzi na pytania zadawane do zmienionej SIWZ, o ile zmiana nastąpiła po upływie pierwotnie wyznaczonego terminu składania ofert.” (Stachowiak Małgorzata. Art. 38. W: Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. VII. Wolters Kluwer Polska, 2018, SIP LEX).

Kwestia jest o tyle istotna, że o ile ustawodawca uregulował wprost w przepisie art. 38 ust. 1b p.z.p., iż przedłużenie okresu składania ofert nie wydłuża terminu na złożenie wniosku o wyjaśnienie siwz, na które zamawiający będzie zobligowany odpowiedzieć, o tyle brak równie precyzyjnej regulacji co do wpływu zmiany siwz, na ww. obowiązek zamawiającego. Wydaje się że możliwe są dwa stanowiska:

złożenie wniosku o wyjaśnienie siwz w zakresie wprowadzonych zmian obliguje zamawiającego do udzielenie odpowiedzi, o ile wykonawca złożył wniosek nie później niż do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert, licząc od dnia wprowadzenia modyfikacji do siwz;
złożenie wniosku o wyjaśnienie siwz w zakresie wprowadzonych zmian obliguje zamawiającego do udzielenia odpowiedzi, o ile wykonawca złożył wniosek nie później niż do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert, licząc od dnia wszczęcia postępowania.

Żaden z ww. poglądów nie jest pozbawiony wad.

Pierwszy z nich, oparty jest na wykładni funkcjonalnej i prowadzi do naruszenia zasady iż cyt. ,,obowiązki nie mogą być interpretowane rozszerzająco”[2]. Ponadto trudno po jego przyjęciu ustalić, w jakim czasie zamawiający powinien odpowiedzieć na wniosek wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w sytuacji gdy zmiana została wprowadzona np. 5 dni przed upływem terminu składania ofert, a wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 .p.z.p.

Z kolei drugi pogląd, umożliwia zamawiającemu stosunkowe proste zniwelowanie prawa wykonawcy do uzyskania wyjaśnień co do treści siwz, poprzez wprowadzenie istotnych zmian do tego dokumentu po upływie połowy pierwotnego terminu składania ofert.

W obecnym stanie prawnym, podzielić należy stanowisko przedstawiono przez KIO oraz poparte przez wyżej cytowaną naukę prawa. W ocenie autora przemawia za tym zasada, iż cyt. ,,Przepisy prawa procesowego podlegają wykładni ścisłej, a wyjątki od związania nimi są wyraźnie określone.” (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2004 r., sygn. akt III CZP 110/03). Jednocześnie stwierdzić należy, że tak daleko idące ograniczenie prawa do uzyskania wyjaśnień od zamawiającego, nie jest niczym uzasadnione. Co prawda istnieje możliwość, udzielenie odpowiedzi w późniejszym terminie (art. 38 ust. 1a p.z.p.), jednakże nie ma ona charakteru wiążącego obowiązku. Powyższy problem niestety nie został dostrzeżony przez ustawodawcę, gdyż nowe Prawo zamówień publicznych[3], które wejdzie w życie w dniu 01 stycznia 2021 r.[4], nie rozwiązuje tej kwestii, powielając co do zasady rozwiązania obecnej regulacji.

[1] Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, t.j.: Dz.U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.

[2] Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 09 kwietnia 2010 r., sygn. akt VI SA/Wa 217/10.

[3] Ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień Publicznych, Dz.U. z 2019 r. poz. 2019.

[4] Art. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych, Dz.U. z 2019 r., poz. 2020.

Zmiana SIWZ, a obowiązek jej wyjaśnienia przez zamawiającego