27.11.2019


Postępowanie dowodowe w nowym kpc

KATEGORIA: Przepisy

Przepisy dotyczące postępowania dowodowego uległo zmianom wskutek nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z 2019 r. Uchylone zostały przepisy art. 207 i 217 kpc, które określały zasady wnoszenia odpowiedzi na pozew, ale także ustanawiały zasady prekluzji dowodowej, czyli kiedy dowody winny być pominięte jako spóźnione, a kiedy mogą być uwzględnione. Na gruncie obecnych przepisów zgłaszanie dowodów na późniejszym etapie sprawy ma zostać możliwie ograniczone.

Do kiedy można powoływać dowody w sprawie?

W wyniku nowelizacji dodano art. 205(12) kpc który uzależnia sposób postępowania w zakresie dowodów od tego, czy wyznaczono posiedzenie przygotowawcze:

Oznacza to, że oczywiście możliwości przytaczania nowych dowodów na poparcie swoich twierdzeń są szersze, jeśli nie wyznaczono posiedzenia przygotowawczego.

Wyjątki

Jeśli nie wyznaczono posiedzenia przygotowawczego w sprawie, co do zasady nowe dowody można przytaczać aż do końca rozprawy. Ustawa jednak wskazuje na możliwe negatywne konsekwencje wynikające z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. Oznacza to, iż strona nie może bez konsekwencji działać nielojalnie w stosunku do sądu i w sposób bezprawny powodować przedłużanie toku sprawy.

Jak wskazano powyżej, jeśli w sprawie przewidziano posiedzenie przygotowawcze, to nowe dowody przytaczać można tylko do chwili zatwierdzenia planu rozprawy. Możliwe jest jednak na podstawie art. 205(12) § 1 kpc podniesienie takich nowych dowodów jeśli strona uprawdopodobni, że ich wcześniejsze powołanie nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Przepis ten łagodzi rygor przyjętego rozwiązania i upodabnia przepis do tego sprzed nowelizacji.

Wymiana pism procesowych przez strony

W przypadkach spraw zawiłych przewodniczący często oczekuje przedstawienia odpowiedzi na pozew, a często także wymieniane są dalsze pisma procesowe stanowiące replikę powoda na odpowiedź na pozew przedstawioną przez pozwanego oraz dalszą replikę pozwanego. W przypadku przeprowadzenia takiej wymiany pism przygotowawczych przez strony, przewodniczący może zobowiązać strony do zawarcia w tychże pismach wszystkich dowodów i twierdzeń istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a to pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania.

Takie obostrzenie wynikające z art. 205(3) kpc znów jest łagodzone zdaniem drugim, w którym wskazuje się, że takie dowody i tak można uwzględnić jeśli strona uprawdopodobni, że wcześniejsze powołanie dowodu w piśmie przygotowawczym nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później.

Wniosek o przeprowadzenie dowodu

We wniosku o przeprowadzenie dowodu należy precyzyjnie oznaczyć dowód oraz wskazać na fakty, które mają być nim wykazane. Celem takiego nakazu jest ograniczenie nieprecyzyjnych wniosków dowodowych (np. „na okoliczność zasadności roszczenia”[1]), umożliwienie sądowi zapoznania się z tezą dowodową i podjęciem odpowiednich decyzji w tym zakresie.

Sąd bowiem na podstawie art. 235(2) § 1 kpc może pominąć dowód:

1) którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu;

2) mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;

3) nieprzydatny do wykazania danego faktu;

4) niemożliwy do przeprowadzenia;

5) zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania;

6) gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom kpc, a strona nie usunęła tego braku pomimo wezwania sądu w tym zakresie.

Zatem nieprecyzyjne wskazanie dowodu lub nieokreślenie faktów, które chcemy wykazać danym dowodem powodować będzie zaistnienie braku formalnego w złożonym wniosku dowodowym. W takim przypadku sąd najpierw wezwie do usunięcia braku, a w razie niezastosowania się przez stronę do wezwania – sąd pominie dany dowód.

Świadkowie i biegli

Nowe przepisy przewidują zobowiązanie strony wnioskującej o wezwanie danej osoby na rozprawę – czy to świadka, biegłego czy innej osoby – do „dołożenia starań” by ta się na rozprawie faktycznie pojawiła. Obowiązek ten obejmuje zawiadomienie osoby wzywanej nie tylko o samym obowiązku, ale także o czasie i miejscu stawiennictwa.

Dowody z dokumentów

Art. 243(2) kpc wskazuje, że dokumenty złożone do akt sprawy stanowią dowody bez wydawania odrębnego postanowienia. Pomijając dowód z takiego dokumentu, sąd wydaje postanowienie. Oznacza to, iż w przypadku dokumentów sąd wydaje postanowienie tylko w przypadku pominięcia dowodu.

Plan rozprawy a przeprowadzanie dowodu

Jeśli zostało zarządzone posiedzenie przygotowawcze i sporządzony został plan rozpraw, to zawiera on rozstrzygnięcia co do wniosków dowodowych stron, zastępując w tym zakresie postanowienie dowodowe. Plan rozprawy w szczególności określa kolejność i termin przeprowadzenia dowodów oraz roztrząsania wyników postępowania dowodowego (art. 205 (9) § 2 pkt 5 kpc).

Więcej o planie rozprawy można przeczytać w innym artykule na ten temat https://prawodlasamorzadu.pl/2019-11-18-czy-wiesz-juz-na-czym-polega-postepowania-przygotowawcze-w-nowym-kpc.[AT1] 

 


[1] Piaskowska Olga Maria. Art. 235(1). W: Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz do niektórych przepisów. System Informacji Prawnej LEX, 2019.


 [AT1]Zalinkuj proszę artykuł CZY WIESZ JUŻ, NA CZYM POLEGA POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZE W NOWYM KPC?



Autor:
Agnieszka Tomkowiak

Radca prawny w Dziale Prawa Cywilnego w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu


TAGI: KPC, Nowelizacja,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu