Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnie kto podatnikiem podatku od gruntów pod liniami

Prezes NSA wystąpił z wnioskiem o podjęcie uchwały abstrakcyjnej w przedmiocie rozstrzygnięcia kogo obciążać powinien podatek od zarządzanych przez Lasy Państwowe gruntów znajdujących się pod liniami elektroenergetycznymi.

Omawiany wniosek jest już kolejnym głosem w sporze o opodatkowanie wykorzystywanych do przesyłania energii gruntów zarządzanych przez Lasy Państwowe. Przypomnieć należy, że z początkiem roku 2019 ustawodawca postanowił w trzech ustawach przedmiotowo regulujących podatek gruntowy (od nieruchomości, leśny i rolny) wyłączyć grunty pod liniami z opodatkowania według najwyższych stawek. Tym samym wyeliminowano wszelkie wątpliwości związane z okolicznością jednoczesnego występowania na gruncie dwóch rodzajów działalności – leśnej i gospodarczej.

Kolejny – komentowany właśnie – epizod opodatkowania gruntów w lasach dotyczy kwestii podmiotowej. Istotę pytania Prezes NSA skupił wokół przedsiębiorców energetycznych. W jego opinii wyjaśnienia wymaga czy umowy służebności przesyłu skutkują przejściem posiadania na przedsiębiorców zajmujących się przesyłem energii, a więc czy przenoszą obowiązek podatkowy.

W dotychczasowej praktyce za utrwalony uznać można było pogląd, zgodnie z którym podpisywane przez nadleśnictwa oraz przedsiębiorców umowy wykonawcze (poprzedzające umowy służebności) nie przenoszą obowiązku podatkowego z zarządcy na przedsiębiorcę przesyłającego energię. Na tej podstawie przyjmowano, że umowa służebności, która w istocie jest bardzo zbliżona treścią do umowy wykonawczej, również nie możne stanowić podstawy do przejścia obowiązku podatkowe. Stanowisko takie popierał NSA oraz niektóre wojewódzkie sądy administracyjne. Z drugiej strony szeroko komentowano szereg wątpliwości prawnych jakie towarzyszą omawianemu zagadnieniu. W efekcie w orzecznictwie zaczęto dostrzegać zasadność  ich systemowego rozstrzygnięcia.

Odnosząc się do zadanego pytania, zwrócić należy uwagę na formę w jakiej zostało ono zadane. Otóż omawiana wątpliwość nie jest efektem rozstrzygania jednostkowej sprawy, a wynikiem pewnej tendencji dostrzeżonej w praktyce orzeczniczej. Co istotne, uchwały abstrakcyjne mają w innych sprawach sądowoadministracyjnych ogólną moc wiążącą. W konsekwencji sąd administracyjny orzekający w sprawie, w której pojawia się zagadnienie prawne rozstrzygnięte już w uchwale, nie może wyrazić innego poglądu niż ten sformułowany w uchwale przez NSA, bez zgłoszenia wniosku o podjęcie tzw. uchwały przełamującej (zob. art. 269 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Uchwała będzie miała więc niezwykle istotne znaczenie dla praktyki gminnych organów podatkowych. Niezależnie od rozstrzygnięcia oczekiwany głos wyznaczy kierunek prowadzonych jak i przyszłych postępowań podatkowych. Tym niemniej okoliczności wydania uchwały nie należy utożsamiać z gwarancją definitywnego zakończenia sporów w przedmiocie opodatkowania gruntów pod liniami.

Dr n. pr. Paweł Grzybowski

Doktor nauk prawnych, w Kancelarii Prawnej Ziemski & Partners w Poznaniu specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, ze szczególnym uwzględnieniem procedury podatkowej

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu