Prawo Dla Samorządu

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych nowelizuje m.in. przepis art. 59a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 869, dalej: u.f.p.) - dotyczący niedochodzenia drobnych należności cywilnoprawnych przypadających JST.

Zakres zmian

Przewidziana w art. 8 pkt 2 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. zmiana u.f.p. polega na uzupełnieniu dotychczasowej regulacji. Wskazany przepis ma uzyskać następujące brzmienie:

„Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, postanowić o niedochodzeniu należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3 (jednostki budżetowe), 4 (samorządowe zakłady budżetowe) i 13 (państwowe i samorządowe instytucje kultury), których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł, a w przypadku należności z tytułu rekompensaty, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych – jeżeli jej kwota jest równa świadczeniu pieniężnemu w rozumieniu tej ustawy albo większa od tego świadczenia.” (podkreślony fragment przepisu stanowi modyfikację względem jego dotychczasowej treści).

Powyższą zmianą następuje rozszerzenie zakresu należności cywilnoprawnych, które o ile organ stanowiący JST podejmie stosowną uchwałę nie podlegają dochodzeniu, o rekompensaty o których obecnie mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 118), w wysokości równowartości kwoty 40 euro.

Uzasadniając powyższą zmianę wskazano, że „zdarzają się sytuacje, że rekompensata 40 euro jest równa albo nawet większa od należności głównej. W takich przypadkach żądanie rekompensaty postrzegane jest jako działanie zbyt restrykcyjne i nieuzasadnione. To powoduje podważenie zaufania do instytucji publicznych. (…) Organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego będą mogły przyjąć uchwałę o niedochodzeniu takiej rekompensaty przez jednostki sektora samorządu terytorialnego, jeżeli należność główna jest równa lub mniejsza od rekompensaty (…)”. (Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, druk nr 3475, s. 16).

Wdrożenie zmian

Niedochodzenie rekompensat w ww. sytuacjach, nie następuje z mocy znowelizowanego art. 59a ust. 1 u.f.p., lecz na podstawie uchwały jednostki samorządu terytorialnego wydanej na podstawie wskazanego przepisu. „Przywołany art. 59a ust. 1 u.f.p. daje radzie gminy możliwość postanowienia w uchwale będącej aktem prawa miejscowego, o niedochodzeniu przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym należności o charakterze cywilnoprawnym, których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł. (w wyniku nowelizacji również rekompensat we wskazanych w art. 59a ust. 1 u.f.p. sytuacjach – przypis K.R.) Podkreślenia wymaga, iż w sytuacji skorzystania przez radę z takiej możliwości, postanowienie o powyższym w uchwale ma charakter rozstrzygający (wiążący), co oznacza, iż na mocy takiej regulacji prawnej nie jest możliwe dochodzenie powyższych należności cywilnoprawnych.” (Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 15 października 2018, PN-II.4131.279.2018).

Zmiany dotyczące niedochodzenia drobnych należności przez JST