Prawo Dla Samorządu

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego spór na tle rozliczeń związanych z wystąpieniem gminy ze związku międzygminnego jest sprawą cywilną, a więc nie podlega rozpoznaniu przez sądy administracyjne.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 13 czerwca 2018 roku oddalił skargę kasacyjną Gminy od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 marca 2018 roku w przedmiocie odrzucenia skargi Gminy na uchwałę Zgromadzenia Związku Gmin dotyczącą rozliczenia gminy z uczestnictwa w tymże związku.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym

Gmina wniosła skargę na uchwałę Zgromadzenia Związku Gmin w sprawie zasad rozliczenia skarżącej z uczestnictwa w związku. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził niedopuszczalność wniesionego środka zaskarżenia ze względu na niewyczerpanie środków zaskarżenia. Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym[1] członek zgromadzenia jest uprawniony do wniesienia pisemnego sprzeciwu do uchwały zgromadzenia. Termin na wniesienie sprzeciwu wynosi 7 dni od daty podjęcia uchwały. Według WSA w Warszawie Gminie przysługiwało prawo wniesienia tegoż sprzeciwu, jednakże z takiego uprawnienia nie skorzystała.

Gmina wniosła o uchylenie orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że orzeczenie odpowiada prawu mimo błędnego uzasadnienia.

W pierwszej kolejności wyjaśnił istotę związku międzygminnego. Jest on formą dobrowolnego porozumienia dwóch lub większej liczby gmin, zawiązanego w celu wspólnej realizacji zadań publicznych. Zdaniem Sądu, utworzenie związku następuje w drodze umowy. Strony łączy zatem, w ocenie NSA, stosunek cywilnoprawny. Zgodnie z art. 67 ust. 2 pkt 6 u.s.g. zasady udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywania strat związku określa statut.

Uchwała związku międzygminnego jest więc podejmowana w sprawie cywilnej, a nie w sprawie z zakresu administracji publicznej. W konsekwencji, nie jest ona objęta właściwością sądów administracyjnych, ponieważ właściwym do rozstrzygania sporów na tle rozliczeń wynikających z umowy jest sąd powszechny. Wojewódzki Sąd Administracyjny powinien zatem odrzucić skargę Gminy powołując się na przesłankę z art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a.[2] czyli brak kognicji sądu administracyjnego.

Sygnatura akt NSA: I GSK 2255/18

Sygnatura akt Sądu I instancji: V SA/Wa 323/18

[1] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 506) [dalej jako: „u.s.g.”].

[2] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 z późn. zm.) [dalej jako: „p.p.s.a.”].

Sąd powszechny właściwym w sprawie rozliczeń pomiędzy związkiem międzygminnym a gminą