Prawo Dla Samorządu

Jak donoszą media, efektem poniedziałkowych rozmów przedstawicieli rządu z Komisją Europejską jest osiągnięcie porozumienia w sprawie rekompensat i zamrożenia cen energii.

Podstawę prawną dla wprowadzenia mechanizmów służących zrekompensowaniu podwyżek cen energii z jakimi zmuszone były zmierzyć się samorządy od początku 2019 roku stanowi ustawa z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw[1] [dalej także: ustawa o cenach prądu]. Przewiduje ona zmniejszenie stawki akcyzy na energię elektryczną, o której mowa w art. 89 ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, z dotychczasowego poziomu 20,00 zł do 5,00 zł za megawatogodzinę. Kolejnym rozwiązaniem, istotnym z perspektywy odbiorców końcowych, w tym samorządów i przedsiębiorstw, jest zamrożenie cen energii, o którym mowa w art. 5 i 6 ustawy o cenach prądu. Istotą wspomnianych regulacji jest określenie cen i stawek opłat za energię elektryczną w roku 2019 na poziomie:

cen stosowanych w dniu 31 grudnia 2018 r. ustalonych w taryfie zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,
nie wyższym niż ceny i stawki opłat za energię elektryczną stosowane w dniu 30 czerwca 2018 r. ustalone w inny sposób niż w taryfie, w tym w formie umów wynegocjowanych indywidualnie lub w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych.

W razie zawarcia przez odbiorcę końcowego umowy z przedsiębiorstwem energetycznym uwzględniającą kwotę przewyższającą cenę lub stawkę opłat obowiązującą na dzień 30 czerwca 2018 r., art. 6 ust. 1 ustawy o cenach prądu nałożył na przedsiębiorstwo energetyczne obowiązek zmiany warunków takiej umowy poprzez zmianę cen lub stawek opłat do wysokości nieprzekraczającej ich wysokości określonej na dzień 30 czerwca 2018 r.

Przedstawione powyżej mechanizmy pozostawały dotychczas nieskuteczne z uwagi na brak przepisów wykonawczych do ustawy. Stan przedłużającej się niepewności wpływał niekorzystnie na poziom finansów poszczególnych samorządów, bowiem jak wynika z doniesień i informacji medialnych, ponoszone przez nie koszty zwłaszcza w zakresie transportu zbiorowego i komunikacji, przewyższały o ponad połowę koszty energii ponoszone w roku ubiegłym na te same cele.

Rozwiązania przedstawione w ustawie o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw w zakresie rekompensaty podwyżek cen energii spotkały się z negatywną opinią Komisji Europejskiej, która uznała, że proponowane mechanizmy stanowić mogą niedozwoloną pomoc publiczną. W związku z tym, konieczne było podjęcie rozmów i przez przedstawicieli Ministerstwa Energii z Komisją Europejską. Jak donoszą media, w niniejszej sprawie udało się osiągnąć stosowne porozumienie.

Jak wynika z przekazu medialnego, zamrożenie cen energii nastąpi od lipca 2019 r., a objęte nim zostaną nie tylko gospodarstwa domowe, ale także jednostki samorządu terytorialnego oraz mikro i małe przedsiębiorstwa. Odbiorcy energii mogą liczyć także na rekompensaty podwyżek cen zgodnie z ustawą z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw. Jak donoszą media, również średnie i duże przedsiębiorstwa, wraz z początkiem lipca 2019 r., zostaną objęte systemem rekompensat. Jednak w ich przypadku rekompensaty kształtowane będą w oparciu o zasadę pomocy publicznej de minimis.

Dodatkowym wymogiem warunkującym uczestnictwo w mechanizmie stabilizacji cen będzie złożenie oświadczenia o wypełnieniu ustawowej przesłanki objęcia systemem rekompensat i zamrożenia cen. Nie dotyczy to gospodarstw domowych. Natomiast w odniesieniu do średnich i dużych przedsiębiorstw, przystąpienie do w/w mechanizmu i złożenie stosownego wniosku o rekompensatę pozostawione będzie ich swobodnej decyzji.

Z doniesień medialnych wynika także, iż Ministerstwo Energii planuje, w połowie czerwca bieżącego roku, dokonać kolejnej nowelizacji ustawy o cenach prądu, a wraz z początkiem lipca zapowiadane jest wydanie stosownego rozporządzenia.

[1] Dz. U. z 2018 r. poz. 2538 z późn. zm.

Ceny energii będą niższe!