07.01.2019


Pominięcie części przedmiotu zamówienia jako przyczyna unieważnienia postępowania

KATEGORIA: Wokanda

Zamawiający opracowując dokumentację postępowania obowiązany jest m.in. do określenia przedmiotu zamówienia jak również dokonania jego opisu. Powyższe jest niczym innym jak wskazaniem, w tym w szczególności potencjalnym wykonawcom, kategorii towarów lub usług jakie zamawiający chce nabyć. Przykładem przedmiotu zamówienia może być np. odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców gminy, któremu współtowarzyszyć mogą świadczenia powiązane np. przeprowadzenie działań edukacyjnych lub konkursów dotyczących segregacji odpadów. W praktyce pojawia się pytanie czy nieuwzględnienie, pomimo istnienia po stronie zamawiającego takiego zamiaru, świadczenia dodatkowego w dokumentacji zamówienia może stanowić podstawę do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia.

Korekta przedmiotu zamówienia

Określenie przedmiotu zamówienia, a więc wskazanie rodzaju towarów lub usług jakie zamawiający chce nabyć, ma podstawowe znaczenie albowiem pozwala  wykonawcom ustalić do jakich rodzajowo świadczeń będą zobowiązani jeżeli uzyskają zamówienie. Zasadniczo zamawiający aż do upływu terminu składnia ofert, ma możliwość korekty przedmiotu zamówienia oraz dokonania jego opisu (art. 12a i 38 ust. 4 P.z.p.). Wraz z upływem terminu składania ofert uprawnienie zamawiającego do modyfikacji zapisów dokumentacji postępowania wygasa. W związku wraz z upływem terminu składania ofert rodzi się pytanie, czy nieuwzględnienie w dokumentacji postępowania niektórych rodzajów świadczeń, które zamawiający miał zamiar nabyć w ramach prowadzonego postępowania może stanowić podstawę do jego unieważnienia.

Stanowisko GKO

Do powyżej wskazanej kwestii odniosła się Główna Komisja Orzekająca (dalej: GKO) w orzeczeniu z dnia 11 października 2018 r., sygn. BDF1.4800.77.2018 rozpatrując zarzut naruszenia art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (tj. Dz. U. 2018 poz. 1458). Delikt polegał na unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, na odbiór i transport odpadów komunalnych z naruszeniem art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986, dalej: P.z.p.). Zasadność unieważnienia postępowania zamawiający argumentował  błędem opisu przedmiotu zamówienia polegającym na nieujęciu w nim wszystkich elementów, które zamawiający chciał, aby wykonawca świadczący usługę wykonał (w opisie nie uwzględniono przedmiotu zamówienia polegającego na przeprowadzeniu kampanii edukacyjnej dotyczącej systemu segregacji odpadów komunalnych obowiązującego na terenie gminy). 

W oparciu o zaistniały stan faktyczny GKO wskazała, że „do zamawiającego należy określenie zakresu usługi, którą chce zamówić w danym postępowaniu. Zatem to, czy przedmiotem tego zamówienia uczynił kampanię edukacyjną, czy też nie i w jakim zakresie, jest wyborem zamawiającego. Nie ma też znaczenia, czy przeprowadzenie kampanii edukacyjnej było jego obowiązkiem na podstawie odrębnych przepisów, czy też czyniłby to wyłącznie z własnego przekonania o korzyściach z takiej kampanii. W chwili, kiedy z opisu przedmiotu zamówienia wynikało jednoznacznie, że kampania edukacyjna nie jest częścią przedmiotu zamówienia (nie było sporne, że nie jest) i z tego powodu nie została objęta złożonymi ofertami, nie można mówić o naruszeniu art. 29 ust. 1 P.z.p. Przepis ten stanowi bowiem, że przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Zatem, jak wskazano, jeśli opis przedmiotu zamówienia wskazywał jednoznacznie, że zamawiający w ramach tego zamówienia nie zamawia kampanii edukacyjnej, co było zrozumiałe dla wykonawców składających oferty, to dyspozycja tego przepisu została wypełniona.

Fakt, że zamawiający po upływie terminu składania ofert zmienił zamiar odnośnie zakresu zamawianej usługi - bo tak należy podsumować stan faktyczny niniejszej sprawy - i niezależnie od tego, z jakich powodów ten zamiar zmienił, nie ma tu znaczenia prawnego zarówno w kontekście art. 29 ust. 1, jak i art. 93 ust. 1 pkt 7 oraz art. 146 ust. 6 P.z.p. Trudno też mówić o wpływie tej sytuacji na wynik postępowania - wykonawcy złożyli oferty zgodnie z zakresem ustalonym w opisie przedmiotu zamówienia, co było prawidłowym działaniem i na taki zakres powinna zostać zawarta umowa. W ocenie GKO nic nie stało bowiem na przeszkodzie, aby zamawiający, mając na uwadze ustalenia o potrzebie przeprowadzenia kampanii edukacyjnej, zlecił ten zakres podmiotowi trzeciemu z zastrzeżeniem koordynacji działań w ramach tej kampanii z usługami świadczonymi przez podmiot odbierający odpady. Tego rodzaju współpraca (współdziałanie) były możliwe i dodatkowo mogły nieść ze sobą szereg korzyści, w tym zlecenie przeprowadzenia kampanii edukacyjnej podmiotowi posiadającemu stosowne doświadczenie wsparte w ramach współpracy doświadczeniami podmiotu odpowiedzialnego za odbiór i zagospodarowania odpadów”.

Uzupełniając stanowisko GKO należy wskazać, że w niektórych sytuacjach alternatywą względem udzielenia zamówienia obejmującego świadczenia dodatkowe w ramach nowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego może być zmodyfikowanie umowy w sprawie zamówienia publicznego z zachowaniem wymogów wynikających z art. 140 i 144 P.z.p.



Autor:
Konrad Różowicz

partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie zamówień publicznych.


TAGI: Dyscyplina finansów publicznych, Przetargi,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu