Prawo Dla Samorządu

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się kolejny projekt nowelizacji przepisów o VAT i Ordynacji podatkowej, z którego dla samorządów wynikać będą nowe, pracochłonne obowiązki.

Główną ideą omawianych rozwiązań legislacyjnych ma być stworzenie Centralnego Rejestru Faktur, z którym sprzężone będą zmiany w raportowaniu JPK. Nowy JPK ma obejmować dane przesyłane obecnie w deklaracjach VAT oraz w obecnym pliku JPK_VAT oraz będzie zawierał dodatkowe dane, które są potrzebne do analizy rozliczeń VAT i kontroli. Już samo dostosowanie systemów księgowych do nowego formatu JPK_VAT może być kosztowne (w uzasadnieniu projektu ustawy podaje się, że w zależności od wielkości podatnika wydatki z tego tytułu mogą wynieść od zera do kilkuset tysięcy złotych).

Na bazie JPK w nowej strukturze powstanie Centralny Rejestr Faktur, którego podstawowym celem ma być analiza i kontrola prawidłowości wystawianych przez podatników faktur VAT i eliminacja nadużyć związanych z procederem wystawiania „pustych” faktur i wyłudzeń karuzelowych.

Dodatkowo wszystkich podatników prowadzących sprzedaż na rzecz osób fizycznych rejestrowaną w kasach fiskalnych dotyczyć mają nowe obowiązki informacyjne względem tej grupy nabywców. Informacje mają dotyczyć obowiązków związanych z wystawieniem i wydaniem paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży.

Potencjalnie najbardziej dolegliwe dla samorządów zmiany dotyczyć będą jednak Ordynacji podatkowej. Przewiduje się „nowy obowiązek dla jednostek administracji rządowej i samorządowej do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych wykazu faktur dotyczących nabycia towarów lub usług, które nie zostały ujęte przez te jednostki w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług oraz informacji o fakturach otrzymanych od innych podmiotów w związku z realizacją zadań nałożonych na jednostki administracji rządowej i samorządowej odrębnymi przepisami. Wykaz ten ww. jednostki są również zobowiązane przesyłać do Szefa KAS. Rozwiązanie to pozwoli na efektywniejszą kontrolę wystawianych faktur i eliminację nadużyć w podatku VAT.”

Wprowadza się tym samym kolejny, odrębny raport w formacie JPK, który będzie obejmował dokumenty dotyczące nabyć nie uwzględnianych przez JST w ewidencjach dla celów VAT. Będą to przede wszystkim dokumenty dotyczące zakupów, z tytułu których samorządy nie mają prawa do odliczenia (np. dla celów inwestycji drogowych, organizacji wyborów, działalności administracji publicznej, działalności oświatowej, pomocy społecznej).

Co więcej ilekroć w JST pojawi się faktura dotycząca transakcji, której JST nie jest stroną (o ile nastąpi to w ramach realizacji zadań nałożonych na JST „odrębnymi przepisami”) - także będzie musiała być przez JST zaraportowana w ramach wykazu faktur. W uzasadnieniu zobrazowano to rozwiązanie przykładem sytuacji, gdy w jednostce samorządowej będzie rejestrowany pojazd, którego zakup jest dokumentowany fakturą, informacje o danej fakturze powinny zostać ujęte w przedmiotowym wykazie. Takie przykłady można zresztą mnożyć. Np. organy gminne realizujące procedurę zwrotu akcyzy dla rolników w jej ramach uzyskują informacje o fakturach za paliwo, które są podstawą do zwrotów akcyzy. Po wejściu w życie omawianych przepisów informacje o tych fakturach będą uwzględniane w wykazie faktur przesyłanym Szefowi KAS.

Można jedynie wyrazić nadzieję, że – przynajmniej w początkowym okresie po wejściu omawianej noweli w życie – minister finansów skorzysta z opcji wydania rozporządzenia wyłączającego JST z obowiązku raportowania wykazu faktur Szefowi KAS, a wyłączenie dotyczyć będzie jak najszerszej grupy JST.

Lektura załączonego do projektu OSR wskazuje, że projektodawcy nie oszacowali wpływu nowych rozwiązań na sytuację JST (dotyczy to zwłaszcza regulowanego przepisami Ordynacji wykazu faktur), co należy ocenić krytycznie.

Nowe i zmienione obowiązki w zakresie raportowania będą sankcjonowane przepisami karno-skarbowymi.

Planowana data wejścia w życie nowych przepisów to 1 lipca 2019 roku.

Nowy JPK uderzy w JST