15.10.2018


Termin ma znaczenie, czyli o skutkach nieprzedłożenia w czasie dokumentacji planistycznej

KATEGORIA: Wokanda

Zaniechanie przekazania wojewodzie dokumentacji planistycznej związanej ze zmianą studium w ustawowym terminie skutkuje możliwością jego unieważnienia także po upływie roku od dnia uchwalenia zmiany.

Wyżej wspomnianą, szeroko komentowaną w obiegu medialnym, tezę sformułował NSA w niedawno opublikowanym wyroku z dnia 20 lipca 2018 r., sygn. akt II OSK 2053/16.

Jedną z ważniejszych kwestii spornych rozstrzyganych przez NSA w przytoczonym powyżej wyroku, była ocena zakresu związania sądów administracyjnych określoną w art. 94 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym instytucją „sanacji błędu” uchwały lub zarządzenia. Przepis ten stanowi mianowicie, że „Nie stwierdza się nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie jednego roku od dnia ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub zarządzenia w terminie określonym w art. 90 ust. 1 [tj. co do zasady w terminie 7 dni od dnia podjęcia], albo jeżeli są one aktem prawa miejscowego.”.

W sprawie rozpatrywanej przez NSA bezsporne było, że na dzień orzekania przez Sąd I instancji upłynął roczny termin od dnia uchwalenia zmiany studium, które jako akt prawa wewnętrznie obowiązującego objęte jest dobrodziejstwem przytoczonego przepisu art. 94 ust. 1 ustawy samorządowej. Sąd kasacyjny ustosunkowując się jednak do podnoszonego w skardze kasacyjnej zarzutu przekroczenia przez WSA w Warszawie kompetencji kontrolnych poprzez stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały po upływie rocznego terminu od dnia jej podjęcia, uznał że sanacja błędu nie znajduje zastosowania zarówno w sytuacji naruszenia terminu na przekazanie wojewodzie uchwały do skontrolowania, o czym literalnie stanowi przepis art. 94 ust. 1, jak również w sytuacji nieprzekazania dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia przez wojewodę postępowania nadzorczego. W rozpoznawanej natomiast przez WSA w Warszawie sprawie uchwała w przedmiocie zmiany studium została przekazana wojewodzie w ustawowym terminie, jednak dokumentacja planistyczna znacznie później, bo dopiero po upływie 20 dni od dnia uchwalenia zmiany studium.

Uzasadniając potrzebę rozszerzającej wykładni przepisu art. 94 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym NSA wskazał, że kontrola aktów planistycznych opiera się na szczególnych zasadach. Sąd kasacyjny wskazał mianowicie, że określony w art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym obowiązek przedłożenia wojewodzie podjętej uchwały w terminie 7 dni odczytywać należy łącznie z określonym w art. 12 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym obowiązkiem przedstawienia wojewodzie uchwały o zmianie studium wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi. Zakres wymaganej do przedłożenia dokumentacji planistycznej został przy tym określony w przypadku studium wyraźnie w obowiązujących przepisach prawa tj. w § 9 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Rozwijając powyższe, NSA wskazał, że z przytoczonych regulacji normatywnych jednoznacznie wynika, że dopiero przekazanie podjętej uchwały wraz z załącznikami i dokumentacją prac planistycznych do organu nadzoru rozpoczyna bieg 30 dniowego terminu na wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego, o którym mowa w art. 91 ust. 1 ustawy samorządowej. Sąd kasacyjny podkreślił w tym kontekście, że za taką interpretacją przemawia fakt, że organ nadzoru, dokonując oceny legalności studium musi zbadać, czy nie doszło do istotnego naruszenia trybu jego sporządzania. Oceny, w tym zakresie, organ nadzoru może natomiast dokonać jedynie w oparciu o pełną dokumentację prac planistycznych.

NSA wskazał także, że za uznaniem, że art. 12 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowi lex specialis w stosunku do art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym przemawia ponadto fakt, że w pierwszej z wymienionych ustaw obowiązek przedłożenia uchwały z dokumentacją prac planistycznych ustanowiono na potrzeby postępowania nadzorczego. Świadczy o tym użycie przez ustawodawcę sformułowania: "w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi".

NSA podkreślił, że przyjęcie innego stanowiska interpretacyjnego skutkowałoby pozbawieniem organu nadzoru uprawnień kontrolnych, a tym samym umożliwiałoby pozostawanie w obiegu prawnym uchwał sprzecznych z prawem. Sąd kasacyjny wskazał także, że w świetle obowiązującej konstrukcji postępowania planistycznego nie można przyjąć, że brak przekazania, w terminie 7 dni, dokumentacji prac planistycznych, upoważnia organu nadzoru do przyjęcia we własnym zakresie domniemania, że organ wykonawczy gminy w ogóle nie dokonał żadnych czynności związanych ze sporządzeniem studium, a tym samym do automatycznego wydania w tej sprawie rozstrzygnięcia nadzorczego, albowiem wojewoda jest również jednym z organów współdziałających przy tworzeniu projektu studium, a więc w jego posiadaniu są zawiadomienia organu wykonawczego gminy o przystąpieniu do sporządzania studium oraz projekty studium wraz z prognozami oddziaływania na środowisko, przekazane celem dokonania uzgodnień.

Reasumując, NSA uznał, że uchybienie obowiązkowi przedłożenia w terminie 7 dni wraz z podjętą uchwałą w sprawie zmiany studium dokumentacji planistycznej należy rozumieć jako uchybienie obowiązkowi przedłożenia wojewodzie uchwały w 7-dniowym terminie, co zgodnie z art. 94 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym umożliwia stwierdzenie nieważności aktu prawa wewnętrznie obowiązującego także po upływie roku od dnia jego uchwalenia.



Autor:
Anna Kudra-Ostrowska

Doktor nauk prawnych, specjalizuje się w sprawach z zakresu prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego i jemu pokrewnych (prawo budowlane, prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska, prawna ochrona krajobrazu, prawne uwarunkowania korzystania z dróg publicznych).


TAGI: Planowanie przestrzenne, Samorząd, Wyrok NSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu