26.06.2018


Zapisy ewidencji a opodatkowanie gruntów

KATEGORIA: Wokanda

Sposób opodatkowania gruntów w pierwszej kolejności zależy od ich klasyfikacji w ewidencji gruntów i budynków. Zmiany dokonane w ewidencji w tym zakresie wiążą wyłącznie na przyszłość.

Do takich wniosków doszedł NSA w serii wyroków wydanych 8 lutego 2018 r. o sygn. II FSK 99-102/16 i II FSK 608-609/16. Sprawa dotyczyła Spółki, która uzyskała zmianę klasyfikacji gruntów w ewidencji gruntów i budynków na podstawie ekspertyzy potwierdzającej, że niezgodność wpisów w ewidencji ze stanem rzeczywistym trwała już od kilku lat. W wyniku zmiany posiadane przez nią grunty zakwalifikowane zostały jako grunty rolne. W związku z powyższym Spółka skorygowała swoje deklaracje podatkowe, w tym również za okres przed dokonaniem zmian w ewidencji. Twierdziła, że skoro nieprawidłowość klasyfikacji gruntów istniała od lat, to w tym okresie przedmiotowe grunty były nieprawidłowo opodatkowane.

Ze stanowiskiem Spółki nie zgodziły się organy podatkowe oraz sądy obu instancji.

W przywołanych wyrokach NSA podzielił pogląd organów, zgodnie z którym zapisy w ewidencji gruntów i budynków w zakresie w jakim określają charakter gruntów są dla organów podatkowych bezwzględnie wiążące, zaś ich ewentualna zmiana może mieć znaczenie przy wymiarze podatków tylko ze skutkiem ex nunc.

Przywołał przy tym treść art. 1a ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym przez użyte w ustawie określenia użytki rolne, lasy, nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione, grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi oraz grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi rozumie się grunty sklasyfikowane w ten sposób w ewidencji gruntów i budynków. Wskazał jednocześnie, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Wynika to z faktu, że tego typu grunty są opodatkowane odpowiednio podatkiem rolnym lub podatkiem leśnym.

W świetle treści powyższych przepisów NSA podkreślił, że organy podatkowe nie mogą dokonywać samodzielnych ustaleń faktycznych – co do klasyfikacji określonych gruntów jako użytki rolne, leśne bądź inne – podważających dane w tym zakresie wynikające z ewidencji gruntów i budynków. Rozwiązanie takie, poprzez ustanowienie, dających się w sposób jednoznaczny zweryfikować, kryteriów przedmiotowych opodatkowania gruntów, danego rodzaju podatkiem, gwarantuje podatnikom pewność co do zasad opodatkowania posiadanych przez nich gruntów. Z drugiej strony daje organom podatkowym jasne i jednoznaczne kryterium rozpoznawania przedmiotu opodatkowania.

Jednocześnie NSA wskazał, że reguła bezwzględnego związania danymi ewidencyjnymi, w pewnych przypadkach może zostać w ramach postępowania podatkowego podważona, nawet bez potrzeby zmiany samej ewidencji. Dzieje się tak w sytuacji, gdy informacje zawarte w ewidencji pozostają w sprzeczności z danymi zawartymi w innych rejestrach publicznych, dla których przepisy przewidują pierwszeństwo, oraz takie, kiedy posłużenie się wyłącznie danymi ewidencyjnymi skutkowałoby pominięciem przepisów ustawy podatkowej mających wpływ na wymiar podatku (możliwe do zastosowania symbole ewidencyjne nie przewidują oznaczenia dla pewnych przedmiotów opodatkowania, wymienionych wprost w ustawie podatkowej). W takim przypadku organ podatkowy obowiązany będzie do pominięcia informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków, sprzecznych z prawnie wiążącymi danymi innego rejestru publicznego lub tych danych ewidencyjnych, które wykluczają zastosowanie regulacji zawartych w ustawie podatkowej, mających znaczenie dla wymiaru podatku.

Druga grupa sytuacji związana jest z dokumentami będącymi podstawą wpisu danych do ewidencji. NSA wskazuje na możliwość podważenia klasyfikacji gruntów z ewidencji w przypadku niezgodności treści wpisu z takim dokumentem, a także w przypadku, kiedy właściwy organ wpisu nie dokonuje, mimo upływu określonego w tym celu terminu.

Odnosząc się natomiast do kwestii skutków jakie wywołuje zmiana ewidencji, NSA potwierdził, że dokonane w ewidencji gruntów i budynków zmiany nie oddziaływają wstecz w zakresie wymiaru podatku od nieruchomości. Przypomniał, iż statuując definicję o charakterze formalnym przedmiotu opodatkowania ustawodawca związał ten przedmiot ze stosownym wpisem w ewidencji gruntów abstrahując od rzeczywistego wykorzystania danych gruntów. Zatem ewentualna zmiana zapisów w ewidencji może odnosić się tylko na przyszłość. Co więcej, przepisy dotyczące prowadzenia ewidencji gruntów i budynków nie przewidują nawet możliwości dokonywania w niej zmian ze skutkiem ex tunc.



Autor:
Katarzyna Lewandowska

doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, konsultant, specjalizuje się w zakresie podatków dochodowych oraz podatków i opłat lokalnych.



Mateusz Janus

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem podatkowym


TAGI: Geodezja i kartografia, Grunty rolne i leśne, Podatek od nieruchomości, Podatki i opłaty lokalne, Wyrok NSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu