02.01.2018


Bezpieczeństwo antykorupcyjne w sektorze publicznym

KATEGORIA: Przepisy

Dnia 12 grudnia 2017 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawiła się kolejna już wersja projektu ustawy o jawności życia publicznego, aktu prawnego mającego – jak wskazują projektodawcy, wzmocnić transparentność polskiego państwa.

Wewnętrzne procedury antykorupcyjne

Spośród szeregu wprowadzanych nowości, z których w istocie każda wymagałaby odrębnego scharakteryzowania, uwagę zwracają także regulacje dotyczące obowiązku przeciwdziałania praktykom antykorupcyjnym. W myśl projektu ustawy, ustawodawca zarówno w stosunku do przedsiębiorców, będących co najmniej średnim przedsiębiorcą, jak i wobec jednostek sektora finansów publicznych wprowadza obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych.

Zgodnie z projektowanym założeniem, osoba kierująca jednostką sektora finansów publicznych zobowiązana jest do opracowania i stosowania w podległej jej jednostce wewnętrznych procedur antykorupcyjnych, w celu przeciwdziałania przypadkom dokonywania przez osoby szeregu przestępstw wymienionych w kodeksie karnym, w tym m.in. przestępstwa przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej w związku z pełnieniem funkcji, czy też przestępstwa płatnej protekcji.

Przez stosowanie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych projektodawca rozumie podejmowanie środków organizacyjnych, kadrowych i technicznych, mających na celu przeciwdziałanie tworzeniu otoczenia sprzyjającego przypadkom popełnienia przestępstw „korupcyjnych”. Podejmowanie takich środków sprowadzać ma się przede wszystkim do opracowania przez kierownika jednostki kodeksu etycznego jednostki, stanowiącego deklarację odrzucającą korupcję, podpisanego przez każdego pracownika, współpracownika,  czy żołnierza  w jednostce; zapoznawania osób zatrudnianych z zasadami odpowiedzialności karnej za poszczególne przestępstwa; określenia wewnętrznej procedury i wytycznych dotyczących otrzymywanych prezentów i innych korzyści przez pracowników; niepodejmowaniu decyzji w oparciu o działania korupcyjne; opracowania procedur informowania kierownika jednostki o propozycjach korupcyjnych oraz sytuacjach rodzących podwyższone ryzyko korupcyjne; bądź też opracowania wewnętrznych procedur postępowania w sprawie zgłoszenia nieprawidłowości.

W ocenie projektodawców, propozycje, które w chwili obecnej nie mają swojego odpowiednika w polskich przepisach prawa, przyczynić mają się do wzmocnienia walki z praktykami korupcyjnymi, zarówno w sektorze prywatnym jak i publicznym. Opracowanie i wdrożenie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych ma być, w ocenie autorów projektu, „istotnym punktem wyjścia w procesie zapobiegania korupcji oraz przełoży się na transparentność życia publicznego”.

Kary za brak procedur

W myśl projektowanych rozwiązań, za brak wdrożenia przywołanych procedur, bądź też w sytuacji, kiedy wdrożone procedury okażą się pozorne lub nieskuteczne, ustawodawca, zarówno w stosunku do przedsiębiorcy, jak i kierownika jednostki sektora finansów publicznych przewidział odpowiednie sankcje.  

Zgodnie z projektem, kierownik jednostki sektora finansów publicznych, który nie będzie stosował wewnętrznych procedur antykorupcyjnych, bądź też stosowane procedur okażą się pozorne bądź nieskuteczne i osobie zatrudnionej w jednostce przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstwa „korupcyjnego”, podlegać będzie stosownej grzywnie. Wskazać trzeba, iż w razie postawienia osobie zatrudnionej w jednostce prokuratorskich zarzutów popełnienia przestępstwa, Szef CBA przeprowadzi kontrolę w tej jednostce w zakresie ustalenia stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych, a gdy wykaże ona brak bądź pozorność istniejących procedur antykorupcyjnych, organ ten skieruje do sądu karnego wniosek o ukaranie kierownika jednostki. Zgodnie z projektowanymi założeniami, wniosek taki nie zostanie skierowany do sądu w sytuacji, kiedy postępowanie w sprawie popełnienia przestępstwa zostało wszczęte na podstawie wcześniejszego zawiadomienia złożonego przez kierownika jednostki.

W świetle projektu ustawy, regulacje wprowadzające obowiązek opracowania i wdrożenia wewnętrznych procedur antykorupcyjnych wejść mają w życie w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Zgodnie z ostatnim projektem, ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2018 r.



Autor:
Joanna Kostrzewska

Partner, radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego


TAGI: Informacja publiczna, Jawność życia publicznego, Kary pieniężne, Wójt, Zakład budżetowy,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu