16.11.2017


Uchwała w sprawie opłat za usługi komunalne aktem prawa miejscowego?

KATEGORIA: Wokanda

W jednym ze swoich ostatnich wyroków NSA stwierdził, że uchwała w sprawie opłat za usługi komunalne stanowi akt prawa miejscowego.

Problematyka kwalifikowania uchwał (oraz zarządzeń) wydawanych na podstawie art. 4 ustawy o gospodarce komunalnej jako aktów prawa miejscowego wzbudza w praktyce szereg wątpliwości. Najbardziej widoczne jest to zwłaszcza w przypadku uchwał określających stawki opłat i cen za tzw. usługi cmentarne. Problem ten omawiany był na łamach Portalu m.in. w artykule pt. „Prawidłowe ustalanie zasad funkcjonowania cmentarzy komunalnych”, gdzie wskazywaliśmy zarówno argumenty, jak i wyroki sądów administracyjnych za uznawaniem tego typu aktów prawnych za akty o charakterze wewnętrznym. W późniejszym orzecznictwie sądów administracyjnych pojawiać zaczął się jednak pogląd, zgodnie z którym akty prawne dotyczące cen i opłat za usługi komunalne stanowią akt prawa miejscowego ze wszelkimi tego konsekwencjami (patrz artykuł pt. „Charakter prawny aktów dotyczących cen i opłat za usługi komunalne”). Taki też pogląd zaprezentowany został w jednym z ostatnich wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyrokiem z dnia 7 września 2017 r. (sygn. II OSK 27/16) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną rady gminy.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie wprowadzenia cennika opłat za miejsca cmentarne na cmentarzach komunalnych. W uchwale wskazano, że podlega ona podaniu do publicznej wiadomości przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń, a wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.

Na powyższą uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wpłynęła skarga, która została przez sąd uwzględniona – wyrokiem z dnia 6 października 2015 r. (sygn. III SA/Wr 361/15) WSA we Wrocławiu stwierdził, że zaskarżona uchwała została wydana z naruszeniem prawa. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że zaskarżona uchwała nie stanowi aktu prawa miejscowego, ale nie dlatego, że akty prawne wydawane na podstawie art. 4 ustawy o gospodarce komunalnej nimi nie są, ale dlatego, że nie została ona opublikowana w wojewódzkim dzienniku urzędowym, co – stosownie do przepisów ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych – jest wymogiem koniecznym do uznania takiego aktu za akt normatywny zawierający przepisy powszechnie obowiązujące. Z tego też względu, z uwagi na upływ okresu dłuższego niż 1 rok od dnia uchwalenia tej uchwały – sąd nie mogąc stwierdzić jej nieważności, wyłącznie stwierdził, na podstawie art. 94 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, że została ona wydana z naruszeniem prawa.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła gmina domagając się jego uchylenia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Wskazanym na wstępie wyrokiem Naczelny Sąd Administracyjny oddalił wniesioną skargę kasacyjną.

Zdaniem NSA, zaskarżona uchwała w przedmiocie wprowadzenia cennika opłat za miejsca cmentarne na cmentarzach komunalnych wymienia czynności, które należy zakwalifikować jako usługi komunalne. Dotyczy ona w szczególności czynności związanych z pochowaniem zwłok. Podkreślenia zdaniem Sądu wymaga, że w tym zakresie osoby uprawnione do pochowania zwłok nie mają wyboru usługodawcy. NSA zgodził się również z WSA we Wrocławiu, że uchwała wprowadzająca opłaty za zajmowania miejsca cmentarnego na grób nie jest aktem kierownictwa wewnętrznego. Jej adresatem są bowiem osoby zobowiązane do ponoszenia określonych opłat.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, kwalifikacja danego aktu jako prawa powszechnie obowiązującego musi być przeprowadzona przy uwzględnieniu jego cech materialnych i formalnych, a przesądzające znaczenie dla tej kwalifikacji ma charakter norm prawnych i kształtowania przez te normy sytuacji prawnej adresatów oraz ustalenie, kto jest adresatem norm postępowania wynikających z danego aktu. Adresaci norm zaskarżonej uchwały nie są imiennie oznaczeni, lecz ujęci w sposób generalny, a ponadto uchwała obejmuje sytuacje powtarzalne, a nie jednorazowe

Mając na uwadze wszystkie ww. argumenty NSA stwierdził brak podstaw do uwzględnienia wniesionej skargi kasacyjnej i ją oddalił.



Autor:
Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego


TAGI: Rada gminy, Samorząd, Wyrok NSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu