Prawo Dla Samorządu

Zdaniem WSA uchwała rady gminy w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych może być podjęta tylko wtedy, gdy gmina ta jest właścicielem gruntów, po których droga ta przebiega.

Wyrokiem z dnia 10 lipca 2017 r. (III SA/Kr 492/17) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził nieważność uchwały rady gminy w przedmiocie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Rada gminy na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o drogach publicznych [u.d.p.] oraz art. 7 ust. 1 pkt 2 i art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym podjęła uchwałę w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych.

Skargę na powyższą uchwałę wniósł Prokurator, domagając się stwierdzenia jej nieważności w zakresie pkt 166 załącznika do uchwały zatytułowanego: „Wykaz dróg gminnych Miasta i Gminy wraz z przebiegiem określonym na załączniku graficznym mapa w skali 1:10000”.

Zdaniem Prokuratora doszło do naruszenia art. 7 ust. 1 w zw. z art. 2a ust. 2 u.d.p. poprzez zaliczenie do kategorii dróg gminnych działki o nr 48, która nie stanowi własności gminy. W uzasadnieniu skarżący wskazał, że z wypisu z rejestru gruntów wynika, iż właściciel działki o nr 48 nie jest ustalony, co za tym idzie działka nie stanowi własności gminy, która podjęła uchwałę w sprawie zaliczenia jej jako drogi gminnej. Prokurator zaznaczył, że gmina jest podmiotem, który jedynie użytkuje drogę dojazdową i przed podjęciem przedmiotowej uchwały rada tej jednostki samorządu terytorialnego powinna była podjąć działania zmierzające do uzyskania własności działki ewidencyjnej nr 48.

W odpowiedzi na skargę burmistrz przyznał, iż uchwała w zaskarżonej części jest niezgodna z obowiązującymi przepisami prawa. Potwierdził również, że stan prawny działki nie jest ustalony, a gmina nie ma możliwości jego ustalenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględnił skargę i stwierdził nieważność uchwały rady gminy w zakresie w niej wskazanym.

Sąd wskazał, iż zgodnie z przepisami u.d.p. za drogę gminną można uznać drogę, która spełnia określone prawem warunki uznania za drogę publiczną. Drogą publiczną w rozumieniu art. 1 niniejszej ustawy, jest droga zaliczona do kategorii dróg, z których może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem. Artykuł 7 ust. 1 u.d.p. stanowi, że do dróg gminnych zalicza się te o znaczeniu lokalnym nie zaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych. Artykuł 7 ust. 2 u.d.p. wskazuje na to, że zaliczenie drogi jako gminnej odbywa się w formie uchwały rady gminy po uprzednim zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu. Wojewódzki Sąd Administracyjny zaznaczył, że przepisy prawa bezpośrednio wskazują na to, iż droga gminna jest jedną z dróg publicznych (art. 2 ust. 1 u.d.p.), a ponadto ustawodawca zmianami obowiązującymi od 1 stycznia 1999 r. przesądził o tym, że drogi gminne stanowią własność podstawowej jednostki samorządu terytorialnego (art. 2 ust. 2 u.d.p.).

Mając na uwadze powyższe przepisy WSA w uzasadnieniu wyroku wskazał, że droga publiczna nie może być własnością osób fizycznych, czy też niepublicznych osób prawnych, z tego względu że właściciel takiej drogi może korzystać z niej z wyłączeniem innych osób (w granicach i zgodnie z przeznaczeniem wskazanym w art. 140 Kodeksu cywilnego). Zdaniem sądu, uchwała w sprawie zaliczenia drogi do kategorii dróg publicznych, podjęta może być jedynie wtedy, gdy gmina legitymuje się prawem własności do gruntów, po których droga ta przebiega. Uchwała zaliczająca do dróg gminnych drogę niebędącą własnością tej gminy narusza w sposób istotny art. 7 ust. 1 w zw. z art. 2a ust. 2 u.d.p.

WSA podkreśla, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uchwała o zaliczeniu drogi jako publicznej (gminnej) powinna być poprzedzona czynnościami zmierzającymi do przejęcia własności drogi przez podmiot publicznoprawny (Wyrok NSA z dnia 28 maja 2009 r., I OSK 148/09).

W rozpatrywanej sprawie nie zachodzą wątpliwości co do tego, że działka ewidencyjna nr 48 nie stanowi własności gminy, dlatego też WSA stwierdził nieważność załącznika wskazanego w skardze wniesionej na opisywaną uchwałę.

Wyrok jest nieprawomocny.

Kto może być właścicielem drogi gminnej?