12.09.2017


Wygaśnięcie użytkowania wieczystego a własność lokalu

KATEGORIA: Wokanda

Sąd Najwyższy podjął uchwałę w sprawie skutków upływu terminu, na jaki zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego.

Grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste. Co do zasady prawo użytkowania wieczystego ustanawia się na okres 99 lat, jednak w wyjątkowych przypadkach dopuszczalne jest oddanie gruntu na okres krótszy niż 99 lat, ale nie krótszy niż 40 lat.

Przywołana uchwała jest więc ważna również dla jednostek samorządu terytorialnego jako właścicieli gruntów oddawanych w użytkowanie wieczyste.

Rozbieżności w orzecznictwie

Zgodnie z ogólną zasadą superficies solo cedit własność budynku wzniesionego na gruncie jest związana z własnością tego gruntu. W przypadku użytkowania wieczystego art. 235 kodeksu cywilnego wprowadza jednak wyjątek od przywołanej reguły, przyznając użytkownikowi wieczystemu własność budynków wzniesionych na gruntach oddanych w użytkowanie wieczyste.

W aktualnym stanie prawnym pojawiały się jednak liczne wątpliwości co do skutków upływu terminu, na jaki ustanowiono użytkowanie wieczyste, na prawo własności budynków, a także znajdujących się w nich lokali.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 października 2008 r. (sygn. IV CSK 234/08) stwierdził, że art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali wyznacza dominującą rolę prawu odrębnej własności lokalu, z którym związane jest zarówno prawo do części wspólnych budynku, jaki i do gruntu, a ponadto że upływ terminu, na jaki ustanowione zostało użytkowanie wieczyste nie powoduje wygaśnięcia prawa własności lokali na tej nieruchomości.

Już natomiast w wyroku z dnia 3 września 2009 r. (sygn. I CSK 6/09) zajął przeciwne stanowisko, wskazując że prawo własności lokalu jest ograniczone w czasie, bowiem jego istnienie nie może przekraczać czasu trwania własności budynku, wygasającej wraz z wygaśnięciem wieczystego użytkowania.

Rozstrzygnięcie wątpliwości

Z wnioskiem do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych budzących wątpliwości i których stosowanie wywołuje rozbieżności w orzecznictwie wystąpił Rzecznik Praw Obywatelskich.

W wyniku tego, w dniu 25 sierpnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę (sygn. III CZP 11/17), w której rozstrzygnął, czy upływ terminu, na jaki zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, na której znajduje się budynek wielolokalowy, powoduje wygaśnięcie prawa odrębnej własności lokalu w tym budynku (wyjaśnienie dotyczyło przepisów art. 235 § 2 k.c. w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali).

Zgodnie z najnowszym stanowiskiem Sądu Najwyższego upływ terminu, na który zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego gruntu, nie powoduje wygaśnięcia prawa odrębnej własności lokalu znajdującego się w budynku położonym na tym gruncie.



Autor:
Ewa Skrzypczyńska

Radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie cywilnym, ze szczególnym uwzględnieniem prawa zobowiązań


TAGI: Samorząd, Uchwała SN, Użytkowanie wieczyste,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu