30.08.2017


Podatek od nieruchomości w spółdzielniach mieszkaniowych

KATEGORIA: Wokanda

Pomieszczenia zarządu i administracji spółdzielni są w całości opodatkowane według najwyższej stawki jako  związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Natomiast w zakresie budowli należących do spółdzielni mieszkaniowej opodatkowaniu nie będą podlegały te z nich, które są położone na gruntach związanych z budynkami mieszkalnymi i które służą wyłącznie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.  

Takie wnioski wynikają z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego  z dnia 10 listopada 2015 r. sygn. II FSK 2420/13.

Sprawa dotyczyła spółdzielni mieszkaniowej, która wystąpiła z wnioskiem o wydanie indywidulanej interpretacji podatkowej. We wniosku wskazała, że w głównej mierze prowadzi działalność polegającą na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych swoich członków, która to działalność jej zdaniem nie jest kwalifikowana jako działalność gospodarcza. Tylko nieznaczną część działalności można zakwalifikować jako działalność gospodarczą, która związana jest z zarządzaniem lokalami użytkowymi.

W związku z powyższym spółdzielnia uznała, że przy opodatkowaniu budynków lub ich części, w których mieszczą się pomieszczenia zarządu, czy też administracji powinien być zastosowany wskaźnik procentowy, będący odzwierciedleniem udziału metrowego, tj. udziału całej powierzchni eksploatowanej na każdą z tych działalności w stosunku do sumy tych powierzchni.

Podobne stanowisko zajęła spółdzielnia w przypadku budowli, wskazując, że należy rozdzielić budowle związane i niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a w ślad za tym opodatkowaniu podlegać powinna jedynie ta wartość budowli, która obliczona zostanie przy zastosowaniu wskaźnika opierającego się na procentowym udziale powierzchni (wartości) eksploatowanej dla prowadzenia działalności gospodarczej w stosunku do powierzchni (wartości) eksploatowanej ogółem.

Stanowisko spółdzielni nie podzieliły organ podatkowy ani sądy administracyjne.

Na wstępie wyjaśnić należy, że w przypadku opodatkowania budynków lub ich części, inną stawką opodatkowane są budynki mieszkalne, a inną (wyższą) budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynki mieszkalne lub ich części zajęte na prowadzenie działalności. Z kolei w stosunku do budowli lub ich części, opodatkowaniu podlegają wyłącznie te, które są związane z działalnością gospodarczą.

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych [dalej: upol] budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej to budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Wyjątek stanowią jednak m.in. budynki mieszkalne oraz grunty związane z tymi budynkami.

W kontekście powyższego rozpatrując skargę kasacyjną NSA – podzielając pogląd zaprezentowany przez WSA – wskazał, że spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą i jest przedsiębiorcą. Fakt, że celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu, a ponadto, że spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, nie oznacza, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej. Jednym bowiem z przejawów działalności gospodarczej jest obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi mienie spółdzielni lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wprost wynika, że spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i statucie. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „inną działalność gospodarczą” wyraźnie wskazuje, że jako działalność gospodarczą kwalifikuje on właśnie działalność „podstawową” spółdzielni. Na traktowanie spółdzielni jako przedsiębiorcy wskazuje również fakt prowadzenia przez nią innej działalności gospodarczej tj. polegającej na zarządzaniu lokalami (niezależnie czy zakres tej działalności jest „nieznaczny”).

W konsekwencji NSA uznał, że opodatkowanie budynków (lub ich części) spółdzielni wyższą stawką, uzależnione jest od tego, czy służą one zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, czy też służą innym celom, w tym takim jak administrowanie i sprawowanie zarządu przez spółdzielnię jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Ustawodawca nie przewidział żadnego wyjątku dla części budynków służących obsłudze administracyjnej w zakresie zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi. Stąd brak jest normatywnych podstaw, co do możliwości ustalania podstawy opodatkowania w oparciu o jakąkolwiek proporcję, czy strukturę zasobów lokalowych.

Odnosząc się do drugiego zagadnienia NSA wskazał z kolei, że zasadniczo każda budowla będąca w posiadaniu przedsiębiorcy, nawet mu nieprzydatna z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności, podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Jednakże dokonując szczegółowej analizy przepisów upol, odnosząc się do wykładni systemowej zewnętrznej i celowościowej NSA uznał, że w zakresie, w jakim budowle, położone na gruntach związanych z budynkami mieszkalnymi, służą wyłącznie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, nie dotyczy ich opodatkowanie podatkiem od nieruchomości, przewidziane dla budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, co w konsekwencji oznacza, że w ogóle nie podlegają one opodatkowaniu.

Warto zauważyć, że takie stanowisko zostało również potwierdzone w innym wyroku NSA z dnia 15.12.2016 r. sygn. II FSK 3493/14. W wyroku tym jednak wyraźnie podkreślono, że w sytuacji, gdy budowla położona na gruntach związanych z budynkami mieszkalnymi, chociażby w części jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej to podlega opodatkowaniu od całości na zasadach ogólnych. Brak jest przy tym podstaw prawnych do procentowego określania wartości części budowli związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej.



Autor:
Katarzyna Lewandowska

doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, konsultant, specjalizuje się w zakresie podatków dochodowych oraz podatków i opłat lokalnych.



Magdalena Wikarjak

asystent, interesuje się prawem podatkowym


TAGI: Interpretacje podatkowe, Podatek od nieruchomości, Podatki i opłaty lokalne, Wyrok NSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu