Głos Ministerstwa Finansów w dyskusji dot. zaokrąglania opłaty śmieciowej

Niespełna miesiąc temu poruszany był temat zaokrąglania opłaty śmieciowej w artykule pt.: „Opłata za śmieci bez zaokrąglania”.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 63 §2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa [dalej: o.p.], zaokrąglania podstaw opodatkowania i kwot podatków nie stosuje się do opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych. Rodzi się zatem pytanie, czy zaokrąglaniem powinna być objęta również opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Kilka dni po naszej publikacji do wątpliwości odnośnie zaokrąglania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi odniosło się w nieoficjalnym stanowisku Ministerstwo Finansów.
 
Według urzędników resortu, opłatę za gospodarowanie odpadami należy zaokrąglać do pełnych złotych. Uzasadniając takie podejście, Ministerstwo wskazało, że pojęciem opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych o.p. posługuje się również w art. 2 §1 pkt 3 o.p. Na jego podstawie, przepisy o.p. stosuje się do opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych. Zdaniem Ministerstwa, z tego przepisu jasno wynika, że opłaty uregulowane w ustawach innych niż ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych u.p.o.l. – takie jak np. opłata skarbowa – nie mogą być zaliczane do opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych. Podążając tym tokiem rozumowania, ze względu na to, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie została uregulowana w u.p.o.l., również nie mieści się wśród opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Argument Ministerstwa Finansów podniesiony jako potwierdzający stanowisko zgodnie z którym opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi należy zaokrąglać, budzi warte zasygnalizowania wątpliwości. Przepis wskazywany przez Ministerstwo Finansów wcale nie przesądza o tym, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie jest opłatą, o której mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych. Wynika z niego jedynie wątpliwość, czy taką opłatą jest opłata skarbowa.

Oczywistym jest, że to charakter prawny opłaty (jako opłaty lokalnej) rzutuje na to, czy ustanawiające ją przepisy są przepisami o opłatach lokalnych. Nazwa aktu normatywnego jest w tym zakresie jedynie wskazówką. Wydaje się, że podstawowym wyznacznikiem „lokalności” opłaty jest sposób ustalania jej wysokości. Kryterium to ma swoje źródło w unormowaniach konstytucyjnych, zgodnie z którymi jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie ustalonym w ustawie. Tego podstawowego kryterium nie spełnia opłata skarbowa. Wysokość opłaty skarbowej jest bowiem określona w sposób sztywny w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej. Przepisy tej ustawy wskazują również kompleksowo katalog zwolnień z opłaty skarbowej. Organy gminy nie mają zatem żadnego wpływu na ukształtowanie opłaty skarbowej (inaczej niż w stosunku do opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi).

Nie budzi z kolei wątpliwości, że w myśl wyżej przedstawionych kryteriów opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest opłatą lokalną. Poza tym, że wpływy z tej opłaty stanowią dochód budżetu gminy i właściwy do jej wymierzania jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), gmina ma znaczący wpływ na jej kształt, większy nawet niż w przypadku innych podatków i opłat lokalnych (rada gminy określa nie tylko wysokość stawek i zwolnienia przedmiotowe, ale i sposób ustalenia podstawy opodatkowania). Konsekwentnie, skoro konstrukcję opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i uprawnienia gminy w zakresie jej kształtowania reguluje ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, to jej przepisy należy zaliczyć do przepisów o podatkach i opłatach lokalnych.

W świetle powyższego – w mojej ocenie – nieoficjalne, niewiążące stanowisko Ministerstwa Finansów nie przesądza omawianej kwestii. Istotne argumenty przemawiają bowiem za tym, aby opłatę „śmieciową” traktować jako opłatę lokalną (opłatę, o której mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych), a zatem taką, która objęta jest wyjątkiem od konieczności zaokrąglania podstawy opodatkowania i kwoty opłaty. Powyższe zagadnienie jest zatem kolejnym polem wątpliwości w zakresie nowego systemu gospodarowania odpadami, których wyjaśnienie przynieść może dopiero orzecznictwo sądowe.
 

Jeśli interesuje Cię ta tematyka i potrzebujesz wsparcia merytorycznego, czytaj dalej. 

Piotr Koźmiński

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, jego zainteresowania obejmują obszar finansów publicznych oraz podatków i opłat lokalnych.

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu