Prawo Dla Samorządu

Posłowie Platformy Obywatelskiej skierowali do Sejmu projekt nowelizacji ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, rozszerzający możliwość umorzenia postępowania przez organ administracji publicznej.

Obecne regulacje

Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, organ administracji publicznej zawiesza postępowanie w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzi przypadek dotyczący spadków nieobjętych, w których jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w ich braku – kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej, oraz gdy postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe. Na podstawie art. 105 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Powyższy przypadek jest podstawą obligatoryjnego umorzenia postępowania administracyjnego. Zgodnie z § 2 ww. przepisu, organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym, co oznacza, że przepis uprawnia organ administracji publicznej do oceny, czy wniosek strony o umorzenie postępowania zasługuje na uwzględnienie pod kątem warunków przewidzianych w tym przepisie.

Proponowane zmiany

Celem projektu, zgodnie z deklaracjami przedstawionymi w uzasadnieniu jest nadanie organowi administracji publicznej prawa do umorzenia postępowania zawieszonego w wypadku śmierci strony, jej przedstawiciela ustawowego lub utraty przez stronę lub przedstawiciela ustawowego zdolności do czynności prawnych. Zgodnie z powyższym, projektodawcy zaproponowali rozszerzenie możliwości umorzenia postępowania po upływie 3-letniego okresu zawieszenia postępowania w wypadku zaistnienia innych przesłanek obligatoryjnych zawieszenia postępowania, tj.: śmierci przedstawiciela ustawowego strony albo utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych.

Nowelizacja, według projektodawców ma być remedium na liczne przypadki zawieszania postępowań w nieskończoność, wobec braku zainteresowania spadkobierców zmarłej strony lub braku możliwości ustalenia tytułu dziedziczenia, a w konsekwencji na niemożność umorzenia postępowania. Autorzy projektu stoją na stanowisku, iż obecne unormowania są sprzeczne z jedną z naczelnych zasad postępowania administracyjnego, jaką jest zasada szybkości postępowania. Nowe regulacje, proponowane przez Platformę Obywatelską mają zapewnić wyeliminowanie stanu niepewności, ochronę interesów pozostałych stron postępowania, sprawniejsze działanie organów administracji publicznej przy wystarczająco długim okresie 3 lat na usunięcie przeszkody w postaci braku możliwości ustalenia spadkobierców, czy na uzyskanie postanowienia o nabyciu spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia. Dodatkowo, instytucja umorzenia postępowania znajdzie zastosowanie wyłącznie w przypadku niestwierdzenia przez organ administracji publicznej zagrożenia dla uzasadnionego interesu stron lub interesu społecznego.

Proponowane rozwiązania wejdą w życie po upływie czternastu dni od ogłoszenia ustawy.

Projekt nowelizacji ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego został skierowany do konsultacji. Pozostaje żałować, że pomysł nowej regulacji zrodził się tak późno, wobec przyjętej niedawno przez Sejm obszernej nowelizacji przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

Rozszerzenie możliwości umorzenia postępowania przez organ administracji publicznej