Nowelizacja przepisów o klastrach energii – cz. 2

Ustawodawca zdecydował się wprowadzić daleko idące zmiany w funkcjonowaniu klastrów energii. Nowelizacja przepisów została rozłożona w czasie. Pierwsze zmiany mają wejść w życie już 1 stycznia 2024 r., natomiast nowe rozwiązania dotyczące kwestii finansowych mają zafunkcjonować od 2 lipca 2024 r.

Zakres zmian, które mają wejść w życie od 1 stycznia 2024 r., został omówione w opublikowanym już artykule.

Wybrane zmiany wprowadzane od 2 lipca 2024 r.

Zmiany wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. w dużej mierze odnoszą się do kwestii organizacyjnych związanych z nowym modelem klastrów energii. Natomiast z dniem 2 lipca 2024 r. mają wejść w życie rozwiązania dotyczące wysokości opłat pobieranych w związku z wytwarzaniem i wykorzystywaniem energii przez członków klastrów. Warto zauważyć, że omówione poniżej regulacje mają charakter czasowy.

Zgodnie z dodawanym art. 184k ust. 1 u.o.z.e.[1]. do dnia 31 grudnia 2029 r., w odniesieniu do ilości energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii przez członków klastra energii, który został wpisany do rejestru klastrów energii, i wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, a następnie pobranej z tej sieci w celu jej zużycia przez członków tego klastra energii, dla danej godziny okresu rozliczeniowego, o którym mowa w art. 184m ust. 3 u.o.z..e.:

1) nie będzie naliczać się i nie będzie pobierać się od członków klastra energii opłaty:

a) OZE,

b) kogeneracyjnej w rozumieniu art. 60 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji;

2) w przypadku gdy ilość energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii przez członków klastra energii i wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przekroczy określony poziom zużycia energii, ograniczona zostanie naliczana wysokość opłat za świadczenie usługi dystrybucji, których wysokość zależy od ilości energii elektrycznej pobranej przez członków klastra[2];

3) do sprzedawcy nie będzie stosować się obowiązków, o których mowa w art. 52 ust. 1 oraz art. 10 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2166 oraz z 2023 r. poz. 1681).

Pozostałe przepisy stanowią m.in., że z rozliczeń w oparciu o ten model nie będą mogli korzystać ci członkowie klastra, którzy korzystają z rozliczeń w oparciu o art. 4 ust. 1 u.o.z.e.[3].

Przepisy art. 184k u.o.z.e. powinny być czytane łącznie z dodawanym art. 184l u.o.z.e. Zgodnie z art. 184 ust. 1 u.o.z.e. do dnia 31 grudnia 2026 r. członkowie klastra energii, który został wpisany do rejestru klastrów energii, będą mogli korzystać z rozliczeń, o których mowa w art. 184k ust. 1 u.o.z.e. (a więc omówionym powyżej), w przypadku gdy:

1) co najmniej 30% energii elektrycznej wytwarzanej i wprowadzanej do sieci dystrybucyjnej w ramach tego klastra energii będzie wytwarzana z odnawialnych źródeł energii oraz

2) łączna moc zainstalowana elektryczna instalacji odnawialnego źródła energii i jednostek wytwórczych w rozumieniu art. 3 pkt 43 ustawy – Prawo energetyczne wskazanych we wniosku, o którym mowa w art. 38ac ust. 5, nie będzie przekraczać 150 MW energii elektrycznej i umożliwia pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 40% łącznego rocznego zapotrzebowania członków klastra energii w zakresie energii elektrycznej, oraz

3) łączna moc zainstalowana elektryczna magazynów energii wskazanych we wniosku, o którym mowa w art. 38ac ust. 5 u.o.z.e. (tj. we wniosku o wpis do rejestru klastrów energii), będzie wynosić co najmniej 2% łącznej mocy zainstalowanej instalacji odnawialnego źródła energii i jednostek wytwórczych w rozumieniu art. 3 pkt 43 ustawy – Prawo energetyczne wskazanych w tym wniosku.

Natomiast zgodnie z art. 184l ust. 2 u.o.z.e. od dnia 1 stycznia 2027 r. do dnia 31 grudnia 2029 r. członkowie klastra energii, który został wpisany do rejestru klastrów energii, będą mogli korzystać z rozliczeń, o których mowa w art. 184k ust. 1 u.o.z.e. (omówionych wyżej), oraz z prawa, o którym mowa w art. 184m ust. 1 u.o.z.e. (dotyczącego naliczania składników opłat z uwzględnieniem art. 184k ust. 1 u.o.z.e), w przypadku gdy:

1) co najmniej 50% energii elektrycznej wytwarzanej i wprowadzanej do sieci dystrybucyjnej w ramach tego klastra energii jest wytwarzana z odnawialnych źródeł energii oraz

2) łączna moc zainstalowana elektryczna instalacji odnawialnego źródła energii i jednostek wytwórczych w rozumieniu art. 3 pkt 43 ustawy – Prawo energetyczne wskazanych we wniosku, o którym mowa w art. 38ac ust. 5, nie przekracza 150 MW i umożliwia pokrycie w ciągu każdej godziny nie mniej niż 50% łącznych dostaw energii elektrycznej do członków tego klastra energii, oraz

3) łączna moc zainstalowana elektryczna magazynów energii wskazanych we wniosku, o którym mowa w art. 38ac ust. 5 u.o.z.e. (tj. we wniosku o wpis do rejestru klastrów energii), wynosi co najmniej 5% łącznej mocy zainstalowanej instalacji odnawialnego źródła energii i jednostek wytwórczych w rozumieniu art. 3 pkt 43 ustawy – Prawo energetyczne wskazanych w tym wniosku.

Funkcjonowanie dotychczasowych klastrów

Zgodnie z jednym z przepisów przejściowych (który ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.) członkowie klastrów energii oraz koordynatorzy klastrów energii będą mogli wykonywać działalność określoną w cywilnoprawnym porozumieniu klastra energii, na zasadach określonych w tym porozumieniu.

Podsumowanie

Nowelizacja precyzuje zasady funkcjonowania klastrów energii, pozostawiając zainteresowanym podmiotom możliwość dostosowania tej instytucji dla ich potrzeb. Nieco większe sformalizowanie, połączone z pewnymi zachętami finansowymi, może przyczynić się do większej popularności klastrów i zwiększenia ich znaczenia dla społeczności lokalnych.

[1] Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 ze zm.), uwzględniając zmiany wprowadzone ustawą z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1762)

[2]  Gdy:

a) przekroczy 60% zużycia energii elektrycznej przez członków tego klastra energii – operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego nalicza 95% wysokości opłat za świadczenie usługi dystrybucji, których wysokość zależy od ilości energii elektrycznej pobranej przez członków klastra energii,

b) przekroczy 70% zużycia energii elektrycznej przez członków tego klastra energii – operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego nalicza 90% wysokości opłat za świadczenie usługi dystrybucji, których wysokość zależy od ilości energii elektrycznej pobranej przez członków klastra energii,

c) przekroczy 80% zużycia energii elektrycznej przez członków tego klastra energii – operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego nalicza 85% wysokości opłat za świadczenie usługi dystrybucji, których wysokość zależy od ilości energii elektrycznej pobranej przez członków klastra energii,

d) przekroczy 90% zużycia energii elektrycznej przez członków tego klastra energii – operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego nalicza 80% wysokości opłat za świadczenie usługi dystrybucji, których wysokość zależy od ilości energii elektrycznej pobranej przez członków klastra energii,

e) wyniesie 100% zużycia energii elektrycznej przez członków tego klastra energii – operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego nalicza 75% wysokości opłat za świadczenie usługi dystrybucji, których wysokość zależy od ilości energii elektrycznej pobranej przez członków klastra energii;

[3] Przepis stanowi o rozliczeniach dotyczących mikroinstalacji o określonej łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej