Treść przepisów porządkowych a możliwość wymierzenia kary grzywny

Sąd Najwyższy uznał, że nie jest możliwe ukaranie za naruszenie gminnych przepisów porządkowych, jeżeli sama uchwała rady gminy ustanawiająca te przepisy wyłącza możliwość wymierzenia kary grzywny za naruszenie niektórych zakazów.

Omawiana sprawa dotyczyła sytuacji, w której osoba korzystająca z przewozów komunikacji miejskiej nie założyła kagańca podróżującemu z nią psu. W tym okresie obowiązywała uchwała organu stanowiącego gminy (wydana na podstawie art. 15 ust. 5 Prawa przewozowego), na mocy której dopuszczano przewożenie psów pod warunkiem, że nie zachowują się agresywnie, nie są uciążliwe dla pasażerów oraz mają założony kaganiec i trzymane są na smyczy. Jednocześnie w treści uchwały poczyniono zastrzeżenie, zgodnie z którym osoba naruszająca tylko niektóre, enumeratywnie wskazane przepisy porządkowe, podlegać miała odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia zgodnie z art. 54 Kodeksu wykroczeń. Wśród wymienionych regulacji nie było tej, która odnosiła się do nakładania kagańców.

Zgodnie z art. 54 Kodeksu wykroczeń kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany.

Sąd rejonowy uznał podróżnego za winnego wykroczenia i wymierzył mu karę grzywny w wysokości 400 zł.

Kasację od wyroku wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich. RPO powołał się na wspomniany wyżej przepis uchwały, w którym zastrzeżono, że naruszenie tylko niektórych jej przepisów zagrożone jest karą grzywny. Nie było wśród nich przepisu, który nakazywał zakładania psom kagańców.

Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu rejonowego i uniewinnił obwinionego[1].

Sąd zaaprobował argumentację RPO i uznał, że w związku z brzmieniem uchwały zachowanie przypisane podróżnemu nie było karalne. SN wskazał przy tym, że nie było podstaw do zastosowania art. 77 Kodeksu wykroczeń (określającego odpowiedzialność za niezachowanie ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia), gdyż ani nie postawiono takiego zarzutu, ani nie ustalono, by takie zachowanie miało miejsce.

Należy podkreślić, że Sąd Najwyższy nie odniósł się do kwestii tego, czy w uchwale wydanej na podstawie art. 15 ust. 5 Prawa przewozowego w ogóle dopuszczalne było regulowanie przez organ stanowiący gminy tego, które przepisy porządkowe są zagrożone grzywną.

[1] Wyrok z dnia 19 października 2023 r., sygn. II KK 249/23, sn.pl.