Wykorzystanie opon do zabezpieczenia pryzm roślinnych – czy dopuszczalne?

Wykorzystanie zużytych opon do zabezpieczenia plandek przykrywających pryzmy roślinne (np. słomy) jest częstym widokiem, jaki możemy zobaczyć na polach. W jednym z orzeczeń Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie[1] rozstrzygnął, czy takie wykorzystanie zużytych opon jest dopuszczalne.

Stanowisko organów administracji

Wójt Gminy wydał decyzję nakazującą posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów o kodzie 16 01 03 – zużyte opony, wykorzystywanych do zabezpieczenia plandek przykrywających baloty słomy. Decyzja Wójta została utrzymana w mocy przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Szczecinie, które wskazało, że ww. odpady zostały zgromadzone przed podmiot nieposiadający zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, a odpady te znajdują się w miejscu do tego nieprzeznaczonym.

Organ odwoławczy zauważył również, że w stanie faktycznym sprawy nie znajduje zastosowania wyjątek od obowiązku uzyskania zezwolenia „odpadowego”[2] oraz nie jest dopuszczalne wykorzystanie zużytych opon do zabezpieczenia balotów słomy w ramach odzysku odpadów poza instalacjami i urządzeniami, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 11 maja 2015 r. w sprawie odzysku odpadów poza instalacjami i urządzeniami[3] umożliwiającym przetworzenie zużytych opon w procesie odzysku R11 i wykorzystanie jako odbijaczy, na placach zbaw, boiskach, w ogródkach, do zabezpieczenia pryzm kiszonkowych.

W ocenie Kolegium „/…/ organ I instancji słusznie ustalił, że składowane na działce materiały są w rozumieniu ustawy odpadami, jak i prawidłowo dokonał ich klasyfikacji jako odpady o kodach 16 01 03 /…/ w przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że ww. nieruchomość nie jest przeznaczona do składowania ani magazynowania odpadów.”

Stanowisko skarżącego

Skarżący nie zgodził się z argumentacją organów obu instancji, wskazując na brak należytego rozważenia, czy wykorzystane materiały mogą zostać uznane za odpad w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 uo oraz podkreślając, że „/…/ całkowicie niezrozumiałym jest uznanie, że zabezpieczanie wyłącznie pryzm kiszonek, a nie wszystkich pryzm roślinnych jest dopuszczalnym sposobem odzysku opon. Zaznaczył, że sposób wykorzystania opon, czy to w odniesieniu do zabezpieczenia pryzmy kiszonki czy pryzmy słomy jest dokładnie taki sam i ma taki sam wpływ na środowisko.” W ocenie skarżącego w stanie faktycznym sprawy nie istniały podstawy do wydania decyzji nakazującej usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania.

Stanowisko WSA w Szczecinie

WSA w Szczecinie uchylił decyzję Kolegium w części utrzymującej w mocy punkt 2 decyzji Wójta oraz uchylił decyzję pierwszoinstancyjną w zakresie punktu 2 (tj. w zakresie nakazującym posiadaczowi odpadów o kodzie 16 01 03 – zużyte opony ich usunięcie).

Sąd ten zwrócił uwagę, że dla oceny czy dany przedmiot stanowi odpad w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 uo nie ma znaczenia wola posiadacza, a odpad mogą stanowić również przedmioty nadające się do ponownego wykorzystania. WSA zauważył przy tym, że opony wykorzystane przez skarżącego do zabezpieczenia balotów słomy stanowią odpad, który nie został dopuszczony do wykorzystania go na potrzeby własne przez osoby fizyczne, jak również nie jest możliwe dokonanie odzysku tych odpadów poza instalacjami i urządzeniami w sposób wskazany przez skarżącego. Zdaniem Sądu „/… skoro ustawodawca taksatywnie wymienia dopuszczany sposób odzysku zużytych opon, to unormowanie to należy interpretować ściśle, zgodnie z językowym brzmieniem. /…/ Gdyby bowiem intencją ustawodawcy było umożliwienie wykorzystania zużytych opon do zabezpieczenia wszelkich pryzm roślin, w tym słomy to niewątpliwie taki zapis zostałaby zawarty.”

Jak wskazał WSA w Szczecinie, przyczyną uchylenia decyzji organów obu instancji w ww. części było nieprawidłowe wskazanie podmiotu zobowiązanego do usunięcia odpadów o kodzie 16 01 03 – zużyte opony. W rezultacie, Sąd ten podzielił argumentację organów w zakresie braku możliwości wykorzystania zużytych opon celem zabezpieczenia plandek przykrywających baloty słomy. Takie działanie stanowi przetwarzanie odpadów, wymagające uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów.

Wyrok jest nieprawomocny.

[1] Nieprawomocny wyrok WSA w Szczecinie z dnia 20.07.2023 r. (sygn. II SA/Sz 200/23).

[2] Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 27 ust. 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 z późn. zm., dalej: uo) z obowiązku uzyskania odpowiednio zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów zwalnia się osobę fizyczną i jednostkę organizacyjną niebędące przedsiębiorcami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne, tj. poddają określone rodzaje odpadów odzyskowi, ze pomocą takich metod odzysku, określonych w przepisach Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. z 2016 r. poz. 93).

[3] Dz.U. z 2015 r., poz. 796.