Czy spółka gminna może skarżyć uchwałę rady gminy w sprawie… rozwiązania tej spółki?

Rada gminy jest właściwa do podjęcia uchwały w sprawie rozwiązania spółki. Jednak w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie spółka nie ma interesu prawnego, by taką uchwałę zaskarżyć.

Dopuszczalność sądowej kontroli uchwały rady gminy w sprawie rozwiązania spółki nie budzi większych wątpliwości. Problemem jest natomiast wykazanie interesu prawnego przez podmiot, który domaga się kontroli sądowej. O ile zatem np. wojewoda (jako organ, który interesu prawnego wykazywać nie musi) może zaskarżyć taką uchwałę do sądu administracyjnego, to duży problem będzie miał choćby sama spółka, której uchwała dotyczy.

W omawianym przypadku grupa mieszkańców wniosła do rady miasta projekt uchwały w sprawie rozwiązania jednej ze spółek. Rada miasta podjęła przedmiotową uchwałę (po poprawkach), mimo negatywnej opinii prezydenta miasta co do jej zasadności. Spółka, której rozwiązanie była przedmiotem uchwały, zaskarżyła ją do sądu administracyjnego.

Skarżąca wskazała, że uchwała narusza jej interes prawny z uwagi na negatywne skutki co do jej bytu prawnego. Zdaniem spółki jej interesem prawnym jest, aby to jej organy decydowały m.in. o rozwiązaniu. Tymczasem rada gminy miała władczo zaingerować w tę sferę.

W odpowiedzi rada miasta wskazała, że uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym[1]. Wskazała również, że nie można mówić w tym wypadku o interesie prawnym spółki, a co najwyżej o interesie faktycznym.

Wojewódzki sąd administracyjny postanowieniem odrzucił skargę[2].

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 101 u.s.g. skarga na uchwałę może być wniesiona, jeżeli narusza interes prawny skarżącego. Stwierdził ponadto, że kwestia rozwiązania spółki należy do sfery dominium organów samorządu terytorialnego i nie można odnosić do niej argumentów przemawiających za zaskarżaniem uchwał w sprawach cywilnoprawnych przez podmioty trzecie. Samo zainteresowanie skarżącej tym, aby prezydent miasta nie wykonywał uchwały, nie jest jeszcze równoznaczne z naruszeniem jej interesu prawnego.

Innymi słowy wojewódzki sąd administracyjny nie badał, czy uchwała jest zgodna z prawem, gdyż skarga wyszła od podmiotu, który nie był uprawniony do jej wniesienia.

Postanowienie jest nieprawomocne.

Orzeczenie jest o tyle interesujące, że przed sądami administracyjnymi stosunkowo rzadko toczą się spory między gminnymi spółkami a radami gmin, które podejmowały uchwały w sprawach tych spółek[3]. Częściej można spotkać się z próbami kwestionowania tych uchwał przez przedsiębiorców prywatnych. Jak dotąd dominować wydaje się stanowisko, zgodnie z którym w żadnym z tych przypadków nie można mówić o interesie prawnym, który umożliwiałby sądowi zajęcie się sprawą co do istoty. Analizując konkretne przypadki trzeba mieć jednak na uwadze duże zróżnicowanie uchwał rad gmin odnoszących się do spółek oraz stosunkowo niewielką liczbę judykatów dotyczących tego rodzaju spraw.

[1] Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm., dalej jako: u.s.g. Zgodnie z tym przepisem do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących tworzenia i przystępowania do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i występowania z nich.

[2] Postanowienie WSA w Krakowie z dnia 23 sierpnia 2023 r., sygn. III SA/Kr 1201/23, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych (CBOSA), www.orzeczenia.nsa.gov.pl.

[3] Przy czym sam problem relacji między uchwałą rady a spółką może ujawniać się na różnych płaszczyznach. Przykładowo w postanowieniu z dnia 7 maja 2013 r. WSA w Olsztynie rozpatrywał kwestię dopuszczenia spółki jednostek samorządu terytorialnego do (wszczętego z inicjatywy wojewody) postępowania dotyczącego uchwały w sprawie utworzenia tej spółki.