Obowiązek zapewnienia miejsca przyjmowania odpadów na terenie gminy

Nie każde spośród alternatywnych rozwiązań logistycznych, które są dozwolone podmiotom działającym w branży odpadowej na gruncie ustawowym, musi być dozwolone na gruncie kontraktowym. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 14 grudnia 2022 r., KIO 3165/22, potwierdziła, że zamawiający może nakazać wykonawcy zapewnienie miejsca przyjmowania odpadów w określonej odległości od gminy, czy wręcz na terenie konkretnej gminy. 

Stan faktyczny sprawy

Krajowa Izba Odwoławcza wielokrotnie podkreślała, że nie każde rozwiązanie prawnie dopuszczalne (nawet na gruncie regulacji limitujących swobodę sposobu prowadzenia działalności jak ma to miejsce w branży odpadowej), musi być akceptowane przez zamawiającego. O niektórych stanowiskach Izby wyrażonych względem wskazanej materii pisaliśmy https://prawodlasamorzadu.pl/2022-08-16-kontraktowa-limitacja-uprawnien-do-przeladunku-odpadow.

W sprawie odwoławczej oznaczonej sygn. KIO 3165/22, odwołujący zakwestionował postanowienia dokumentów zamówienia sporządzonych na potrzeby zagospodarowania odpadów, które w zamiarze zamawiającego nie wprowadzały „ograniczenia w zakresie lokalizacji (położenia) instalacji, w której ma nastąpić zagospodarowanie odpadów objętych II częścią zamówienia. Zamawiający dopuszcza zagospodarowanie tych odpadów poza terenem gminy W., w tym zakresie nie wprowadzając żadnego ograniczenia. Zamawiający w dalszym ciągu zastrzega się, że miejsce do przeładowania odpadów selektywnych przed finalnym ich zagospodarowaniem musi znajdować się na terenie gminy W. Natomiast warunku takiego nie zastrzega do docelowego miejsca zagospodarowania tych odpadów. ".

Stanowisko KIO

Izba oddalając odwołanie uznała, za „uzasadnione warunkami realizowanej umowy dotyczącej selektywnej zbiórki odpadów od mieszkańców wsi, oczekiwanie, by odbiór tych odpadów zgromadzonych w uzgodnionym z zamawiającym miejscu na terenie gminy W., z takiego miejsca następował. Związek umowy o zagospodarowanie z umową o zbiórkę odpadów jest całkowicie zrozumiały i logicznie uzasadniony. Zatem żądanie Odwołującego zmiany SWZ poprzez zapis, <że wykonawca, który nie posiada bazy magazynowo- transportowej lub stacji przeładunkowej na terenie gminy Września, ale posiada instalację w odległości 55 km od gminy Września spełnia warunki zamówienia> jako abstrahujące od rzeczywistego uwarunkowania wskazanego wyżej, nie może zasługiwać na uwzględnienie. Nie bez znaczenia jest też okoliczność, a terenie Gminy Września funkcjonuje kilka miejsc posiadających zezwolenia na zbieranie odpadów, a potencjalny Wykonawca może (na zasadzie podwykonawstwa) z nich skorzystać.”

Powyższym Izba potwierdziła, że zamawiający mogą kształtować dokumenty zamówienia w sposób uwzględniający złożoność procesów związanych najpierw z odbiorem odpadów komunalnych, następnie ich transportem, ewentualnym zbieraniem a następnie zagospodarowaniem. W szczególności w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na zagospodarowanie odpadów komunalnych, całościowa wizja logistyki odpadów zyskuje na znaczeniu, znacznie większym niż w przypadku najczęściej udzielanych zamówień, tj. na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych (tzw. zamówienia kompleksowe). Warto jednak podkreślić, że zamawiający dokonując stosownej limitacji kontraktowej, musi uwzględnić warunki faktyczne i konsekwencje wprowadzanych obostrzeń. W szczególności nie mogą one służyć sztucznemu zawężaniu konkurencji, czy też być nieproporcjonalne względem uzasadnionych potrzeb zamawiającego. W ocenie autora, w komentowanej sprawie odwoławczej, nie bez znaczenia pozostawały aspekty logistyczne związane z procesem odbioru odpadów komunalnych, jak również funkcjonowanie na terenie gminy, kilku miejsc, które potencjalnie mogły zostać wykorzystane do zbierania odpadów w procesie ich przeładunku z małych kół (śmieciarek) na duże.

Więcej o zamówieniowych aspektach zarządzania gospodarką odpadami komunalnymi, będziemy mieli przyjemność opowiedzieć Państwu dnia 20 września 2023 r. w trakcie 5. edycji konferencji Zamówienia publiczne w gospodarce odpadami (https://go.przetargipubliczne.pl/) na którą serdecznie zapraszamy.