Zmiana terminu wejścia w życie regulacji dotyczącej tzw. centralnego rejestru umów

W dniu 13 lipca 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku. Ustawą tą przesunięto datę wejścia w życie przepisów dotyczących utworzenia rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych na 1 stycznia 2026. Ustawę skierowano do Senatu.

Ustawą z dnia 14 października 2021r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.2054) (dalej: ustawa wprowadzająca) wprowadzono do ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U.2023.1270) (dalej: ustawa o finansach publicznych) m.in. art. 34a wprowadzający do systemu prawnego instytucję rejestru umów jednostek sektora finansów publicznych prowadzony przez Ministra Finansów, czyli tzw. centralny rejestr umów.

W zamyśle ustawodawcy rejestr ten ma gromadzić informacje dotyczące umów zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych, w sposób który umożliwia łatwy dostęp do nich wszystkim zainteresowanym. Przypomnijmy, że jednostkami sektora finansów publicznych są np. samorządy, organy administracji rządowej, czy sądy. Można zatem stwierdzić, że są to jednostki finansujące swoją działalność ze środków publicznych, których działalności nakierowana jest na zaspokajanie potrzeb publicznych w sposób niekomercyjny. Pod względem struktury własności należą one do państwa lub samorządu.

W nowo powołanym  rejestrze będą musiały znaleźć się informacje dotyczące wszystkich umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych, których wartość przedmiotu przekracza 500 zł oraz które mogą podlegać udostępnieniu na bazie przepisów ustawy z dna 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.2022.902). Za niespełnienie zadość obowiązkowi lub niedopuszczenie do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów albo za podawanie w nim nieprawdziwych informacji, ustawodawca przewidział sankcję ustawową w postaci grzywny, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności do lat 2.

Pierwotnie ustawodawca przewidział, że regulacje dotyczące centralnego rejestru umów wejdą w życie z dniem 1 lipca 2022. W ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.1265) (dalej: pierwsza ustawa opóźniająca) zmieniono zapis o wejściu w życie przepisów dotyczących centralnego rejestru umów, przenosząc ten termin na 1 stycznia 2024 r. Wreszcie, uchwalona ostatnio przez Sejm ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (dalej: druga ustawa opóźniająca), ponownie opóźniła dzień wejścia w życie wskazanych przepisów i ustaliła go na 1 stycznia 2026 r. Ustawa została skierowana do Senatu. Zgodnie z udostępnionym projektem porządku obrad, ma być procedowana jako jego czwarty punkt. Posiedzenie rozpocznie się 26 lipca 2023 r. i potrwać ma do 28 lipca.