Portal prowadzi ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA
Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp. k.
Ziemski & Partners
Portal prowadzi ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA
Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp. k.
Ziemski & Partners

Uprawnienie wójta gminy do zaskarżenia postanowienia organu odwoławczego w sprawie uznania ponaglenia za uzasadnione

06.07.2023
Uwaga: ten artykuł ma więcej niż 3 miesiące. Sprawdź aktualny stan prawny lub skontaktuj się z autorem.
Uprawnienie wójta gminy do zaskarżenia postanowienia organu odwoławczego w sprawie uznania ponaglenia za uzasadnione

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie[1] uznał, że wójt gminy nie posiada legitymacji procesowej strony, aby zaskarżyć postanowienie organu odwoławczego w sprawie uznania ponaglenia za uzasadnione, którego jest adresatem.

Stan faktyczny

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem odrzucił skargę wójta gminy na postanowienie organu odwoławczego w sprawie uznania ponaglenia za uzasadnione.

Orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze[2] postanowieniem, po rozpatrzeniu ponaglenia na podstawie przepisów k.p.a.[3] oraz ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym[4]:

  1. uznało ponaglenie na niezałatwienie w terminie przez wójta gminy sprawy o przyznanie dodatku węglowego za uzasadnione;
  2. zobowiązało wójta gminy do wydania rozstrzygnięcia w sprawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia;
  3. stwierdziło, że rzeczone niezałatwienie sprawy w terminie nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa.

Wójt gminy wniósł skargę do WSA w Warszawie, zarzucając skarżonemu postanowieniu SKO m.in. naruszenie prawa materialnego – jego błędną wykładnię, która miała zasadniczy wpływ ma treść zaskarżonego postanowienia, tj. art. 2 ust. 3b ustawy o dodatku węglowym polegający na uznaniu, że przepis ten ma zastosowanie jedynie w sprawach oczywistych, podczas gdy jest to dowolne założenie SKO, ponieważ ustawa nie przewiduje w swojej treści zastosowania tego przepisu jedynie w sytuacjach oczywistych, ale do każdej sytuacji gdzie pod tym samym adresem miejsca zamieszkania wpłynął kolejny wniosek o wypłatę dodatku węglowego.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o odrzucenie skargi.

WSA w Warszawie po rozpatrzeniu skargi wójta gminy uznało, że w postępowaniu administracyjnym jednostka samorządu terytorialnego może występować albo w charakterze strony, korzystając z gwarancji procesowych jakie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego przyznają stronom postępowania administracyjnego, albo jako organ administracji publicznej w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 k.p.a. W ocenie sądu pierwszej instancji w takim przypadku organ ten będzie chronił interes jednostki samorządu terytorialnego w formach właściwych dla organu prowadzącego postępowanie. „Powierzenie więc organowi jednostki samorządu terytorialnego właściwości do orzekania w sprawie indywidualnej w formie decyzji administracyjnej, niezależnie od tego, czy nastąpiło to na mocy ustawy, czy też w drodze porozumienia, wyłącza możliwość dochodzenia przez tę jednostkę jej interesu prawnego w trybie postępowania administracyjnego bądź sądowoadministracyjnego. W takiej sytuacji jednostka samorządu terytorialnego nie ma w takim postępowaniu legitymacji procesowej strony, nie jest również podmiotem uprawnionym do zaskarżania decyzji administracyjnych do sądu administracyjnego ani legitymowanym do wystąpienia z powództwem do sądu powszechnego. Dopuszczenie do złożenia skargi przez organ pierwszej instancji lub uznanie go za uczestnika postępowania (także jako organ reprezentujący jednostkę samorządu terytorialnego) doprowadziłoby do sytuacji, w której stronami postępowania sądowego byłyby w istocie dwa organy administracji publicznej orzekające w sprawie”.

Komentarz

Skargę może wnieść wyłącznie podmiot, który dysponuje legitymacją skargową, czyli uprawnieniem do żądania przeprowadzenia kontroli określonego aktu lub czynności organu administracji publicznej przez sąd administracyjny w celu doprowadzenia ich do stanu zgodnego z prawem[5].

Przepis art. 50 § 1 p.p.s.a.[6] określa podmioty legitymowane do wniesienia skargi stanowiąc, że uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Posłużenie się w treści wskazanej normy prawnej sformułowaniem "każdy, kto ma w tym interes prawny" wskazuje na intencję prawodawcy odejścia od pojęcia strony w postępowaniu administracyjnym w rozumieniu art. 28 k.p.a. Interes prawny skarżącego w rozumieniu art. 50 § 1 p.p.s.a. może być oparty na przepisach prawa materialnego, ale może również wynikać z przepisów prawa procesowego, a nawet prawa ustrojowego[7]. Oznacza to, że skarżącym, a więc podmiotem, który ma interes prawny we wniesieniu skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, może być nie tylko ten podmiot, który wykaże "związek między chronionym przez przepisy prawa materialnego interesem prawnym a aktem lub czynnością organu administracji publicznej", ale także ten, którego interes prawny wywodzony jest z przepisów prawa procesowego. Adresat decyzji administracyjnej niezależnie od tego, czy decyzja ta dotyczy jego interesu opartego na przepisach prawa materialnego, czy też wyłącznie takiego, który wynika z faktu błędnego uznania go przez organ prowadzący postępowanie za stronę postępowania administracyjnego, ma interes prawny w zakwestionowaniu tej decyzji w drodze skargi do sądu administracyjnego.

W orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd, zgodnie z którym powierzenie organowi administracyjnemu właściwości do orzekania w sprawie indywidualnej w formie decyzji administracyjnej, wyłącza możliwość dochodzenia przez ten organ swego interesu prawnego w trybie postępowania administracyjnego czy sądowoadministracyjnego[8]. Pogląd taki wynika bowiem z odrzucenia możliwości łączenia przez ten sam podmiot w postępowaniu administracyjnym roli administrowanego i administrującego[9].

Gmina nie może być bowiem stroną w postępowaniu administracyjnym (odwoławczym, nadzwyczajnym) w sprawie indywidualnej, w której w pierwszej instancji decyzję wydał wójt, burmistrz lub prezydent, ponieważ nie jest możliwe występowanie organu orzekającego w sprawie jednocześnie w roli strony tego postępowania.

Oznacza to, że powierzenie właściwości rzeczowej wójtowi (burmistrzowi/prezydentowi miasta) do prowadzenia postępowania w sprawie przyznania dodatku węglowego skutkuje tym[10], że nie ma prawa strony w takim postępowaniu i interesu prawnego, aby kwestionować rozstrzygnięcie SKO w zakresie pozytywnego rozpatrzenia ponaglenia na jego działalność.

 


[1] Dalej: WSA w Warszawie.

[2] Dalej: SKO.

[3] Art. 37 § 1, § 2, § 3 pkt 1, § 4, § 5 i § 6 w zw. art. 35, art. 36, art. 123 § 1, art. 124 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 775 ze zm., dalej: k.p.a.).

[4] Art. 2 ust. 1, 2, 3-3d, 9, 11, 12 i 16 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz. U. poz. 1692 ze zm., dalej: ustawa o dodatku węglowym).

[5] R. Hauser, M. Wierzbowski (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Legalis/el. 2019

[6] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm., dalej p.p.s.a.).

[7] W. Chróścielewski, Glosa do wyroku WSA w Warszawie z 27 stycznia 2004 r., sygn. III SA 1617/02, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2005, nr 11, s. 128.

[8] uchwała NSA z dnia 16 lutego 2016 r., sygn. I OPS 2/15, LEX nr 1976314.

[9] Wyrok NSA z dnia 12 czerwca 2019 r., sygn. I OSK 1183/19, LEX nr 2682798.

[10] Przepis art. 2 ust. 16 ustawy o dodatku węglowym.

Portal tworzony przez prawników
ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA
Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp. k.

Przejdź do strony >>