Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

WSA w Gorzowie Wlkp. uznał, że statut JST nie może modyfikować ustawowych zasad zwoływania sesji nadzwyczajnych.

Kontrowersyjna regulacja statutowa

Sejmik Województwa uregulował w uchwalonym w 2013 roku Statutem Województwa kwestie związane ze zwoływaniem sesji nadzwyczajnych sejmiku. Zgodnie ze statutem:

1. Sesje nadzwyczajne zwołuje Przewodniczący Sejmiku na pisemny wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu Sejmiku. Sesja nadzwyczajna powinna się odbyć w terminie nie przekraczającym 7 dni od daty złożenia wniosku.

2. Wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej można zgłosić w sprawach szczególnie ważnych dla Województwa, które wymagają niezwłocznego rozstrzygnięcia.

3. Przewodniczący Sejmiku nadaje niezwłocznie bieg wnioskowi o zwołanie sesji nadzwyczajnej, zawierającemu porządek obrad i projekty uchwał wymagające pilnego podjęcia.

4. O terminie obrad sesji nadzwyczajnej zawiadamia się radnych najpóźniej na dwa dni przed jej terminem, dołączając do zawiadomienia projekty uchwał i porządek obrad.

Analogiczne rozwiązanie obowiązywało także we wcześniejszym Statucie Województwa uchwalonym w 1999 roku.

Statut nie został wówczas zakwestionowany przez organ nadzoru.

Zarówno pierwotny, jak i zaskarżony Statut, zgodnie z niezmienionymi w tym zakresie przepisami, był uzgadniany z Prezesem Rady Ministrów.

Skarga Wojewody

W lutym 2023 roku Wojewoda zaskarżył Statut Województwa w części dotyczącej:

1) wymogu pisemności wniosku o zwołanie sesji nadzwyczajnej (fragmentu ustępu 1);

2) ograniczenia przedmiotu sesji nadzwyczajnej do „spraw szczególnie ważnych dla Województwa, które wymagają niezwłocznego rozstrzygnięcia” określonych w ustępie 2;

3) kompetencji Przewodniczącego Sejmiku określonych w ustępie 3.

W ocenie Wojewody powyższe regulacje naruszają art. 21 ust. 7 ustawy o samorządzie województwa, zgodnie z którym na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku województwa przewodniczący sejmiku obowiązany jest zwołać sesję na dzień przypadający w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Wniosek o zwołanie sesji powinien spełniać wymogi określone w ust. 1, tj. zawierać porządek obrad wraz z projektami uchwał.

W ocenie Wojewody zaskarżone przepisy „w sposób nieuprawniony i niezgodny z regulacją ustawową rozszerzają kompetencje Przewodniczącego Sejmiku, przyznając mu uprawnienie do samodzielnego i subiektywnego decydowania czy wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej, pomimo że został złożony przez co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku województwa i zawiera porządek obrad i projekty uchwał, jakie mają być ewentualnie podjęte na nadzwyczajnej sesji sejmiku, został złożony w sprawie szczególnie ważnej dla województwa, która wymaga niezwłocznego rozstrzygnięcia oraz pilnego podjęcia uchwały w tym zakresie”. Jednocześnie Wojewoda podkreślił, że „przewodniczący sejmiku, w przypadku wpłynięcia wniosku o zwołanie nadzwyczajnej sesji sejmiku złożonego przez co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku województwa i zawierającego porządek obrad i projekty uchwał, jakie mają być ewentualnie podjęte na nadzwyczajnej sesji, ma ustawowy obowiązek zwołania sesji sejmiku na dzień przypadający w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Zwołanie sesji sejmiku przez przewodniczącego w takim wypadku ma wyłącznie charakter organizacyjno-techniczny, mający na celu przekazanie radnym informacji o miejscu, terminie i programie sesji, i nie pozostawia mu w tym wypadku żadnej uznaniowości poza określeniem konkretnego dnia sesji nadzwyczajnej”.

W ocenie skarżącego brak jest także podstaw, aby w Statucie zastrzec pisemną formę wniosku o zwołanie sesji nadzwyczajnej. Zdaniem Wojewody „wniosek taki może zostać złożony na kilka sposobów: na piśmie, ustnie do protokołu przyjętego przez pracownika kancelarii sejmiku czy też w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (…) doręczanego środkami komunikacji elektronicznej.”

Stanowisko Sejmiku

W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie wywodząc, że zaskarżona uchwała jest zgodna z prawem. Zdaniem organu zaskarżone przepisy Statutu „uzupełniają i doprecyzowują przepis art. 21 ust. 7 u.s.w.”. Jego zdaniem „skoro przepis art. 21 ust. 7 nie precyzuje formy, w jakiej składany jest wniosek, Sejmik w Statucie mógł dokonać sprecyzowania i ustalić, iż powinien on mieć formę pisemną (oczywiście mógł ustalić, że właściwą formą będzie również dokument elektroniczny, ustne złożenie wniosku do protokołu - ale takich ustaleń nie poczynił, co nie czyni tego zapisu sprzecznym z art. 21 ust. 7 u.s.w.).”

Organ podkreślił w odpowiedzi na skargę, że „intencją sesji nadzwyczajnych jest rozstrzyganie o sprawach pilnych, które nie mogą "poczekać" do sesji zwyczajnej, stąd brak tu sprzeczności tego zapisu z u.s.w. To samo dotyczy dołączania do wniosku projektów uchwał wymagających pilnego podjęcia. Skoro sprawa jest pilna i mają być na sesji podjęte uchwały - doprecyzowanie, iż do wniosku należy dołączyć projekty uchwał (w tych pilnych sprawach) jest wyłącznie konsekwencją specyfiki sesji nadzwyczajnej. Zresztą art. 21 ust. 7 u.s.w. odsyła do art. 21 ust. 1 ww. ustawy, który z kolei stanowi, iż należy przedłożyć projekty uchwał. Brak tu zatem sprzeczności tego zapisu z postanowieniami u.s.w.”.

Stanowisko WSA

Wyrokiem z dnia 10 maja 2023 roku (sygn. II SA/Go 167/23) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim uwzględnił w całości wniesioną skargę stwierdzając nieważność zaskarżonych przepisów Statutu Województwa.

Zdaniem Sądu „Rację ma skarżący, że wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej może zostać złożony na kilka sposobów: na piśmie, ustnie do protokołu przyjętego przez pracownika kancelarii sejmiku czy też w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2023 r., poz. 57) doręczanego środkami komunikacji elektronicznej. W konsekwencji słuszne jest stanowisko skarżącego, że postanowienia zaskarżonej uchwały w sposób nieuprawniony zawężają możliwość złożenia wniosku o zwołanie sesji nadzwyczajnej jedynie na piśmie, bowiem ustawodawca przewidział jedynie, że wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej ma pochodzić od co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku województwa, nie ograniczył natomiast formy w jakiej może zostać on złożony, a zatem w sposób istotny naruszają art. 21 ust. 7 u.s.w.”.

Odnośnie dwóch pozostałych zarzutów Sąd uznał, że „w przypadku wpłynięcia wniosku o zwołanie nadzwyczajnej sesji sejmiku, złożonego przez co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku województwa zawierającego porządek obrad i projekty uchwał, jakie mają być ewentualnie podjęte na nadzwyczajnej sesji, przewodniczący sejmiku ma ustawowy obowiązek zwołania sesji sejmiku na dzień przypadający w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Należy wskazać, że zgodnie z art. 20 ust. 3 u.s.w., zadaniem przewodniczącego sejmiku województwa jest wyłącznie organizowanie pracy sejmiku oraz prowadzenie obrad sejmiku. Przewodniczący sejmiku przekazuje zatem radnym informację o miejscu, terminie i programie sesji. Przyznać więc należy rację skarżącemu, że § 17 ust. 2 i ust. 3 zaskarżonej uchwały rozszerza katalog uprawnień Przewodniczącego Sejmiku w sposób wykraczający poza przyznaną delegację ustawową, przyznając mu uprawnienie do samodzielnego i subiektywnego decydowania czy wniosek o zwołanie sesji nadzwyczajnej (pomimo że został złożony przez co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku województwa i zawiera porządek obrad i projekty uchwał, jakie mają być ewentualnie podjęte na nadzwyczajnej sesji sejmiku) został złożony w sprawie szczególnie ważnej dla województwa, która wymaga niezwłocznego rozstrzygnięcia oraz pilnego podjęcia uchwały w tym zakresie.”

Wyrok nie jest prawomocny.

Podsumowanie

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim ważny jest co najmniej z dwóch powodów.

Po pierwsze stosunkowo rzadko pojawiają się wyroki dotyczące interpretacji przepisów ustawy o samorządzie województwa.

Po drugie przepisy tej ustawy w zakresie zwoływania sesji nadzwyczajnych są analogiczne do przepisów dwóch pozostałych ustrojowych ustaw samorządowych, stąd wykładnia dokonana przez Sąd ma znaczenie dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj