Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

12.04.2023

Podniesienie minimalnego wynagrodzenia za pracę: kiedy zamawiający musi podwyższyć wynagrodzenie wykonawcy?

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

W bieżącym roku przewidziano aż dwie podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę: pierwszą od 01 stycznia 2023 r. (do kwoty 3490 zł) oraz drugą od 01 lipca 2023 r. (do kwoty 3600 zł)[i]. Zmiana ta nie uprawnia wykonawcy do automatycznego otrzymania zwiększonego wynagrodzenia z tytułu realizacja zamówienia publicznego. Spełnione muszą zostać bowiem określone warunki.

Prezes Rady Ministrów uzasadniając wprowadzenie dwukrotnej podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę, wskazał m.in. iż ,,W ten sposób chcemy jednocześnie pracować dalej nad tym, żeby płace Polaków rosły, żeby netto płacy Polaków rosło jeszcze bardziej, żeby wynagrodzenia były jak najbardziej godne w tym szalenie trudnym czasie putinflacji, która szaleje w całej Europie"[ii].

Przypomnieć należy, że w roku 2022 minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 3010 zł, a w roku 2021 - 2800 zł. O ile zatem wzrost z roku 2021 na 2022 wyniósł 210 zł, o tyle wzrost z roku 2022 na 2023 wynosi łącznie 590 zł.

Tak daleko idący wzrost, jak wynika z wyżej cytowanej wypowiedzi, wynika z inflacji, która w 2022 r. wyniosła 14,4%[iii] i przekroczyła ponad pięciokrotnie bezpośredni cel inflacyjny (2,5%)[iv], który ma zostać osiągnięty w 2025 r.[v].

Spodziewać się zatem można, iż podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę w latach 2024 i 2025 będą nadal znaczne.

Powyższe obciążać będzie przede wszystkim przedsiębiorców, w tym wykonawców realizujących zamówienia publiczne.

Ustawodawca, dostrzegając problem wpływu zwiększonych kosztów osobowych na realizację umowy w sprawie zamówienia publicznego, już w ramach poprzedniej ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, przewidział stosowny mechanizm, który utrzymany został w obecnym przepisie art. 436 pkt 4 lit. b) tiret drugi ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych, t.j.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm. (zwana dalej ,,Prawem zamówień publicznych” lub ,,p.z.p.”), zgodnie z którym:

,,Umowa zawiera postanowienia określające w szczególności: (…) 4) w przypadku umów zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy: (…) b) zasady wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia w przypadku zmiany:

(…)

- wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,”.

Trafnie istotę oraz cel regulacji wyłożył Urząd Zamówień Publicznych w swojej opinii dotyczącej analogicznej regulacji zawartej w poprzedniej ustawie, która na kanwie aktualnego Prawa zamówień publicznych, zachowuje swoją aktualność:

,,Zasadniczym celem wprowadzenia przepisu art. 142 ust. 5 ustawy Pzp, wskazanym w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizacyjnej, jest ochrona wykonawcy przed stratami, jakie może on ponieść w związku z podwyższeniem ciężarów publicznoprawnych wchodzących w koszty realizacji zamówienia. (…) Ujmowane w treści umowy klauzule, w oparciu o które dokonywana będzie korekta wynagrodzenia przysługującego wykonawcy, w sytuacji zaistnienia zmian przepisów określających (…) wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (…) o ile powyższe zmiany będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez wykonawcę. (…) Zmiana wynagrodzenia, o której mowa wyżej nie powinna być dokonywana automatycznie, gdyż powinna ona odzwierciedlać realny wpływ zmian obciążeń publicznoprawnych na koszty wykonania zamówienia, a co za tym idzie powinna być poprzedzona dokonaniem stosownych obliczeń. W szczególności, w przypadku zmiany wysokości płacy minimalnej (…) wykonawca powinien poczynić odpowiednie wyliczenia w odniesieniu do ilości pracowników zatrudnionych przy realizacji danego zamówienia, ilości przepracowywanych przez tych pracowników roboczogodzin, rodzajów posiadanych przez nich umów. Obowiązkiem, a zarazem uprawnieniem, zamawiającego w takich przypadkach poprzedzających zmianę wysokości wypłacanego wykonawcy wynagrodzenia, powinno być zweryfikowanie zasadności oraz poprawności obliczeń dokonanych przez wykonawcę w zakresie postulowanej zmiany wynagrodzenia. (…) Reasumując, przepis art. 142 ust. 5 ustawy Pzp, wskazuje na obowiązek wprowadzenia „odpowiednich zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy” w przypadkach wskazanych w tym przepisie, natomiast z treści ww. przepisu nie wynika obowiązek automatycznego podwyższania kwot wynagrodzenia wykonawców np. o współczynnik wzrostu kosztów pracy, bowiem każda zmiana kwoty wynagrodzenia wykonawcy dokonywana w oparciu o art. 142 ust. 5 ustawy Pzp powinna być poparta odwołaniem się do stosownych wyliczeń, które przybiorą postać dokumentów załączanych do umowy: kalkulacji kosztów pracy z oferty oraz kosztów pracy wynikających z bieżącego i planowanego stanu zatrudnienia przy realizacji zamówienia osób wykonujących pracę na rzecz wykonawcy.

(Urząd Zamówień Publicznych: Waloryzacja wynagrodzenia wykonawcy w świetle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych obowiązujących od dnia 19 października 2014 r.[vi])

Powyższą opinię uzupełnić należy wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21 maja 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt KIO  941/15, w którym trafnie wskazano, iż:

 ,,Jednocześnie dostrzeżenia wymaga, że ustawodawca wymaga od Zamawiającego, aby ten zbadał, czy i w jakim stopniu wymienione w ust. 5 czynniki wpłyną na ponoszone przez wykonawcę koszty realizacji zawartej umowy. Z drugiej strony, to na wykonawcy spoczywa obowiązek wykazania wysokości zmiany kosztów wykonania zamówienia. Z tych powodów uznano, że przewidziany we wzorze umowy w przedmiotowym postępowaniu obowiązek złożenia przez wykonawcę pisemnego wniosku zawierającego uzasadnienie i szczegółowy sposób wyliczenia nowych cen oraz szczegółowe uzasadnienie wpływu zmian za działanie Zamawiającego jak najbardziej uprawnione”.

Podwyższenie minimalnego wynagrodzenia za pracę nie jest zatem wystarczającą przesłanką zmiany wynagrodzenia wykonawcy. Powinien on bowiem sporządzić odpowiedni kosztorys, wykazujący w jaki sposób podwyższenie minimalnego wynagrodzenia za pracę wpływa na koszt realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego. Nie jest rolą zamawiającego wyręczanie w tym zakresie swojego kontrahenta, czy też zwalnianie go z tego obowiązku – wydatkowanie środków publicznych powinno cechować się oszczędnością i gospodarnością.

Zwrócić ponadto należy uwagę, że w przypadku, gdy oferta została złożona po publikacji rozporządzenia ustalającego minimalne wynagrodzenie za pracę na kolejny rok, trudno uznać aby Wykonawca był uprawniony do zmiany wynagrodzenia z tego tytułu.

W ocenie autora trafnie bowiem Urząd Zamówień Publicznych wskazał, iż:

,,Należy przy tym pamiętać, iż uwzględnienie określonych ryzyk kontraktowych lub przyjętej w danej branży skali ich wystąpienia, gdy wynikają one ze specyfiki zamawianych przez inwestora dostaw, usług lub robót budowlanych, jest obowiązkiem każdego z podmiotów składających ofertę realizacji określonego świadczenia, w tym również ofertę wykonania zamówienia publicznego. Takie działanie jest bowiem naturalnym zjawiskiem towarzyszącym prowadzeniu działalności profesjonalnej lub zarobkowej i występuje również w relacjach między podmiotami niepublicznymi.”

(Urząd Zamówień Publicznych: Dopuszczalność zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz art. 455 ust. 2 ustawy Pzp, Warszawa, dnia 24 marca 2022 r.[vii])

Podwyższona staranność profesjonalnego podmiotu nakłada bowiem na niego obowiązek śledzenia zmian w prawie, relewantnych dla jego działalności. Opublikowana zmiana minimalnego wynagrodzenia za pracę powinna być zatem przez niego ,,wkalkulowywana” w cenę ofertową.

 Zważywszy, iż jak wskazał Prezes Narodowego Banku Polskiego ,,(…) w Polsce odczujemy to hamowanie gospodarki bardzo mocno, zarówno w postaci spowalniającego się wzrostu gospodarczego jak i obniżającej się presji inflacji[viii], a inflacja będzie się utrzymywać na ponadprzeciętnym poziomie przez najbliższe dwa lata, postawić można tezę, iż sytuacja finansowa wielu wykonawców ulegnie dalszemu pogorszeniu. W konsekwencji nadal będą oni kierować wnioski o waloryzację swojego wynagrodzenia nie tylko w oparciu o klauzulę rebusową (przepis art. 3571 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny), lecz również o wyżej omówioną regulację dotyczącą wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W celu sprawnego i prawidłowego przeprowadzenia tej procedury, wykonawcy powinni zatem zadbać, aby ich wnioski wykazywały, iż wnioskowany poziom wzrostu wynagrodzenia jest zasadny, a zamawiający wnikliwie analizować, czy przedstawione wyliczenia są prawidłowe i uprawniają do dodatkowego wydatkowania środków publicznych.

 


[i]Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r., Dz.U. z 2022 r. poz. 1952.

[ii]https://www.gov.pl/web/premier/premier-mateusz-morawiecki-oglosil-wzrost-minimalnego-wynagrodzenia-i-minimalnej-stawki-godzinowej-za-prace

[iii][iii] średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2022 r. w stosunku do 2021 r. wyniósł 114,4 (wzrost cen o 14,4 %) (źródło: https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/komunikat-w-sprawie-sredniorocznego-wskaznika-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-ogolem-w-2022-r-,50,10.html)

[iv]https://static.nbp.pl/dokumenty/polityka-pieniezna/strategia-polityki-pienieznej/zalozenia_pp_2022.pdf

[v]https://nbp.pl/projekcja-inflacji-i-pkb-marzec-2023/

[vi]https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/opinie-archiwalne/opinie-dotyczace-ustawy-pzp/umowa-w-sprawie-zamowienia-publicznego/waloryzacja-wynagrodzenia-wykonawcy-w-swietle-przepisow-ustawy-prawo-zamowien-publicznych-obowiazujacych-od-dnia-19-pazdziernika-2014-r.

[vii]https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0018/54162/Dopuszczalnosc-zmiany-umowy-w-sprawie-zamowienia-publicznego-na-podstawie-art.-455-ust.-1-pkt-1-i-4-oraz-art.-455-ust.-2-ustawy-Pzp.pdf

[viii]https://www.wnp.pl/finanse/prezes-nbp-w-polsce-odczujemy-hamowanie-gospodarki-bardzo-mocno,663201.html

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Autor artykułu

Krzysztof Drapiński

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie cywilnym 

Więcej z Przepisów §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj