Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

23.09.2022

COVID w podatkach zawiesił przedawnienie na 54 dni

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share
"

W toku postępowań podatkowych dotyczących podatków i opłat lokalnych profesjonalna pomoc prawna potrzebna jest nie tylko podatnikom, ale i organom podatkowym.

"

Dowiedz się więcej:

Podatki i opłaty lokalne

W niedawnym wyroku NSA opowiedział się przeciwko przyjęciu wstecznego działania przepisów zawieszających bieg terminów zawartych w specustawie covidowej.

Artykuł dostępny jest dla zarejestrowanych użytkowników

W niedawnym wyroku NSA opowiedział się przeciwko przyjęciu wstecznego działania przepisów zawieszających bieg terminów zawartych w specustawie covidowej.

Tworzona w pośpiechu w początkowej fazie pandemii ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej ustawa o COVID-19) zawierała przepis art. 15zzr, który m.in. przewidywał zawieszenie biegu terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego „w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19”. Zawieszenie miało dotyczyć w szczególności terminów do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki, przedawnienia, zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony.

Przepis wszedł w życie w momencie, w którym stan zagrożenia epidemicznego już obowiązywał i nie odnosił się wprost do przepisów prawa podatkowego. Powstały w związku z tym liczne wątpliwości, które spotęgowało uchylenie kontrowersyjnej regulacji po krótkim czasie obowiązywania. Nie zmienia to faktu, że nawet krótki czas zawieszenia terminów może mieć niezwykle istotne znaczenie w konkretnych spraw (zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść jednostek).

Dla porządku można przypomnieć, że kontrowersyjne było to, czy zawieszenie biegu terminów dotyczy również tych terminów, które wynikają z przepisów prawa podatkowego, tj. czy prawo podatkowe jest prawem administracyjnym w rozumieniu analizowanego przepisu? W doktrynie prawa argumentowano, że prawo podatkowe jest odrębną, autonomiczną gałęzią prawa, podobny pogląd wyrażał Rzecznik Praw Obywatelskich, a nawet początkowo Ministerstwo Finansów. Jednakże pierwsze sprawy, w których kwestia ta okazała się istotna dotyczyły zachowania terminu na zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego, od którego uzależnione było prawo do zwolnienia tej czynności z podatku. Sądy administracyjne szybko wypracowały jednolite stanowisko, wedle którego „covidowe” zawieszenie obejmowało również ten – wynikający z prawa podatkowego – termin. Przyczyniło się to też do ewolucji stanowiska fiskusa, który gorliwie przełożył wyrażane przez sądy administracyjne poglądy na sprawy, w których ewentualne zawieszenie terminu miało wpływ na ocenę, czy doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego.

W kwestii przedawnienia sądy administracyjne okazały się konsekwentne, uznając, że terminy przedawnienia zobowiązania podatkowego również są terminami wynikającymi z przepisów prawa administracyjnego (są objęte covidowym „zawieszeniem”). W rozmaity sposób oceniano jednak kwestię terminu początkowego zawieszenia – część składów przyjmowała jako termin początkowy datę wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego (14 marca 2020 r.), a część datę wejścia w życie przepisu art. 15zzr ustawy o COVID-19 (31 marca 2020 r.). Termin końcowy zawieszenia biegu terminów nie budzi kontrowersji (23 maja 2020 r.).

W zależności od przyjętej wykładni zawieszenie terminu mogło trwać albo 54 dni, albo 71 dni.

W jednym z pierwszych wyroków odnoszących się do poruszonej kwestii (wyrok z 7 czerwca 2022 r., III FSK 5032/21), Naczelny Sąd Administracyjny opowiedział się za tym pierwszym stanowiskiem. Skład orzekający odnotował, że wykładnia językowa przepisu art. 15zzr prowadzi do wniosku, że intencją ustawodawcy było uregulowanie kwestii biegu terminu zarówno w odniesieniu do uchylonego już - wyraźnie wymienionego w treści przepisu - stanu zagrożenia epidemicznego, jak i trwającego w chwili wejścia w życie przepisu - stanu epidemii - obu ogłoszonych z powodu narastającego zagrożenia wywołanego niebezpieczeństwem zachorowania na COVID-19. Stwierdził zarazem, podzielając pogląd sądu I instancji, że ustawa nowelizująca, na mocy której wprowadzono do ustawy o COVID-19 art. 15 zzr, nie zawierała przepisów intertemporalnych czy przejściowych, które mogłyby stanowić podstawę do przyjęcia wstecznego działania wskazanego wyżej przepisu, obejmującego czas przed jego dodaniem do ustawy z 2 marca 2020 r.

Zdaniem NSA, odwołanie się w art. 15 zzr ust. 1 ustawy o COVID-19, do stanu zagrożenia epidemicznego, jako czasu w którym zawiesza się czy też wstrzymuje się rozpoczęcie biegu przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów, przy poprzestaniu jedynie na gramatycznej wykładni omawianego przepisu, może faktycznie sugerować intencję ustawodawcy, wywołania tego rodzaju skutku, jednakże w tym wypadku nie można poprzestać jedynie na wynikach tego rodzaju wykładni, która jest nie do pogodzenia z rezultatami chociażby wykładni systemowej, uwzględniającej także założenia i postulaty płynące z wyrażonej w Konstytucji (art. 2) zasadzie demokratycznego państwa prawnego. Zasada ta wyraża między innymi postulat pewności prawa, adresowany do ustawodawcy, w świetle którego obywatel, poza pewnymi wyjątkami, znajdującymi umocowanie w przepisach, nie może być zaskakiwany dokonywanymi zmianami.

Jak argumentował sąd kasacyjny, przeciwko przyjęciu wstecznego działania art. 15 zzr ust. 1 ustawy o COVID-19 przemawia także to, że tego rodzaju założenie nie zostało powiązanie w sposób ścisły ze zmianami w zakresie kształtowania się stanu prawnego, jeżeli chodzi o podstawy zawieszenia biegu terminów przedawnienia i reguły intertemporalne zmieniającego się prawa. Z tego więc względu nie sposób jest rozciągać skutku omawianej regulacji na czas poprzedzający jej wejście w życie, zwłaszcza że nie jest to podyktowane potrzebą zapewnienia ochrony innych, konstytucyjnie chronionych wartości, a także ze względu na fakt, iż miałoby to służyć interesom stron.

Kierując się tymi motywami NSA uznał, że organy podatkowe bezpodstawnie przyjęły, że zawieszenie przedawnienia zobowiązania podatkowego trwało 71 dni, a nie 54 dni. Te 17 dni różnicy spowodowały, że w rozpatrywanej sprawie decyzja organu odwoławczego sąd uznał za doręczoną po upływie terminu przedawnienia.

"

W toku postępowań podatkowych dotyczących podatków i opłat lokalnych profesjonalna pomoc prawna potrzebna jest nie tylko podatnikom, ale i organom podatkowym.

"

Dowiedz się więcej:

Podatki i opłaty lokalne
DZIAŁY:
Podatki

Autor artykułu

Dominik Goślicki

radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, w szczególności podatku dochodowego oraz podatku od nieruchomości.

Więcej z Praktyki §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń
"

W toku postępowań podatkowych dotyczących podatków i opłat lokalnych profesjonalna pomoc prawna potrzebna jest nie tylko podatnikom, ale i organom podatkowym.

"

Dowiedz się więcej:

Podatki i opłaty lokalne