Przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska w kolejnej interpretacji potwierdzają konieczność deklarowania przez właścicieli nieruchomości niezamieszkanych objętych gminnym systemem odbiorowym wszystkich frakcji odpadów komunalnych.

Wątpliwości jednej z gmin

Jedna z gmin wystąpiła do Ministerstwa Klimatu i Środowiska z prośbą o interpretację przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych prowadzonej przez właścicieli nieruchomości niezamieszkanych objętych zorganizowanym przez gminę systemem odbioru odpadów komunalnych. Wnioskodawcy zwrócili uwagę, że obowiązki właścicieli nieruchomości określone w tym zakresie w ustawie czystościowej nie zostały zróżnicowane w oparciu o kryterium charakteru nieruchomości.

Zdaniem gminy wnioskującej od o interpretację przepisów obecnie obowiązujące przepisy „rodzą dla właścicieli nieruchomości niezamieszkanych obowiązek deklarowania i ponoszenia kosztów odbioru , transportu i zagospodarowania odpadów niesegregowanych oraz pięciu frakcji odpadów zbieranych selektywnie, bez względu na rzeczywiście wytwarzane rodzaje odpadów komunalnych. Rodzi to tym samym poczucie niesprawiedliwości, szczególnie wśród małych przedsiębiorców, prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą”.

W kontekście opisanego powyżej zagadnienia gmina zwróciła się do Ministerstwa z prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jak należy postępować w sytuacji, gdy właściciel nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy zawiadamia, iż nie wytwarza wszystkich frakcji odpadów?

2. Czy na podstawie złożone przez właściciela nieruchomości oświadczenia o nie wytwarzaniu określonego rodzaju odpadów Gmina może uznać, iż spełniono obowiązek selektywnej zbiórki odpadów, a tym samym nie obciążać go kosztami odbioru, transportu i zagospodarowania odpadu, którego nie posiada?

3. Czy w kolejnych nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewiduje się rozszerzenie katalogu podmiotów wskazanych w art. 6j ust. 4a tejże ustawy, tj. właścicieli nieruchomości, którzy w ramach opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z nieruchomości zamieszkałej rozliczają także odpady powstające w części lokalu mieszkalnego w związku z obsługą biurową działalności gospodarczej.

Stanowisko Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Odpowiedzi na powyższe pismo na początku maja 2022 roku udzielił Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Pan Dyrektor podkreślił, że obowiązkiem właścicieli nieruchomości (niezależnie od tego czy są to nieruchomości zamieszkane czy niezamieszkane) było i jest selektywne zbieranie odpadów1), zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminie oraz regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.

Przedstawiciel Ministerstwa powtórzył wielokrotnie prezentowane przez resort stanowisko, że odpady należy traktować jako cenne surowce, które można wielokrotnie przetwarzać, oszczędzający przy tym zasoby naturalne. Jego zdaniem zbieranie poszczególnych frakcji w sposób selektywny ułatwia ich ponowne wykorzystanie, dzięki czemu koszty zagospodarowania odpadów są niższe, co przekłada się na wysokość opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszczanych przez właścicieli nieruchomości.

W piśmie ministerialnym zwrócono także uwagę na mechanizm samodzielnego deklarowania przez właściciela nieruchomości niezamieszkanych częstotliwości odbioru odpadów komunalnych – w oparciu o wcześniejszą decyzję rady gminy – co pozwala na ograniczenie kosztów. Decyzja o zastosowaniu tego mechanizmu należy do gminy.

Jednocześnie w ocenie Dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami nie ma możliwości, aby właściciel nieruchomości zadeklarował tylko wybrane frakcje odpadów komunalnych.

Ministerstwo nie planuje przy tym nowelizacji przywołanego w zapytaniu art. 6j ust. 4a ustawy czystościowej.

W piśmie tradycyjnie zwrócono uwagę, że przedstawione w nim stanowisko nie stanowi wiążącej wykładni przepisów prawa.

Podsumowanie

Należy w pełni podzielić kluczowe w przedmiotowej sprawie stanowisko przedstawiciela Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Właściciel nieruchomości niezamieszkanej uiszcza publicznoprawną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi za możliwość pozbycia się określonej ilości poszczególnych frakcji odpadów komunalnych, a nie za rzeczywistą ilość wytworzonych i przekazanych gminie odpadów. Stworzony mechanizm ma na celu uszczelnienie systemu. Umożliwienie właścicielom nieruchomości niezamieszkanych deklarowania wyłącznie określonych frakcji odpadów komunalnych znacząco rozszczelniłoby gminny system odpadowy. Odrębną kwestią pozostaje natomiast ustalana przez radę gminy częstotliwość odbioru odpadów, możliwość jej samodzielnego kształtowania przez właściciela nieruchomości oraz minimalny normatyw pojemnikowy określony w regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminie.