Przesłanką podjęcia przez radę gminy uchwały o ponoszeniu opłaty za gospodarowanie odpadami przez osoby dysponujące lokalami usytuowanymi w budynkach wielolokalowych jest  uzgodnienie technicznych warunków identyfikacji odpadów pochodzących z poszczególnych lokali z właścicielami takich nieruchomości.

Kwestią wstępną  jest ustalenie  istoty uchwał  w tym przedmiocie oraz istoty uzgodnienia   ich  treści z właścicielami nieruchomości. O istocie uchwały rady przesądził ustawodawca wskazując wprost, że stanowi ona akt prawa miejscowego (art. 2a ust. 1 u.c.p.g.[1]).  Podlega ona sprawowanemu przez wojewodę nadzorowi z punktu widzenia jej  legalności, z uwzględnianiem procesu poprzedzającego jej podjęcie, obejmującego etap uzgadniania.  Niezależnie od tego w każdym czasie może ona zostać zaskarżona do sądu administracyjnego z powodu  jej niezgodności z prawem. W przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia prawa uchwała podlega obligatoryjnemu stwierdzeniu nieważności przez organ nadzoru, albo przez sąd. Niedokonanie uzgodnienia w sposób prawidłowy  może,  a w niektórych sytuacjach  musi,  być kwalifikowane, jako sprzeczność z prawem, stanowiąc podstawę  stwierdzenia nieważności uchwały.

Uzgodnienie, o którym mowa w przypadku przedmiotowej uchwały nie stanowi  żadnej z postaci zajęcia stanowiska, o których  mowa w art. 89 u.s.g[2].  Nie jest to  uzgodnienie treści projektu uchwały z innym organem, w związku z czym przepis ten nie znajduje   w takich przypadkach zastosowania. Nie można także zakwalifikować tych uzgodnień jako jakiejkolwiek z form  konsultacji społecznych o niewiążącym dla rady charakterze.  

Podjęcie uchwały w przedmiocie objęcia właścicieli poszczególnych lokali usytuowanych w określonej nieruchomości obowiązkiem uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprzedzone być musi dokonaniem uzgodnień co do  określenia kwestii technicznych umożliwiających identyfikację odpadów pochodzących z poszczególnych lokali. Przybiera ono postać odrębnego aktu stanowiącego rezultat zgodnych oświadczeń woli gminy reprezentowanej przez organ wykonawczy oraz właściwie reprezentowanych właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami wielomieszkaniowymi, które mają być objęte stosowną uchwałą. Chodzi tutaj o właścicieli nieruchomości w rozumieniu art. 2 ust. 3 u.c.p.g. tj. spółdzielnie mieszkaniowe, bądź   wspólnoty mieszkaniowe.

Nie oznacza to jednak, że właściciele nieruchomości są  współkompetentni  do wydawania uchwały. Kompetencja do podjęcia uchwały przypisana jest wyłącznie do rady gminy, która w wyniku władczego, powszechnie wiążącego  oświadczenia woli, wyrażonego w głosowaniu, podjętym w trybie określonym ustawą o samorządzie gminnym, dokonuje objęcia obowiązkiem ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami osób,  o których mowa w art. 1 pkt 1 lit. b u.c.p.g. Aktualizują  się  wówczas  w stosunku do tych osób obowiązki  wynikające  z u.c.p.g., w tym m.in. złożenia   stosownych deklaracji oraz uiszczania  opłat tytułem odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości.

To rada gminy decyduje  w ostateczności  o podjęciu, bądź nie podjęciu stosownej uchwały, nawet gdyby z właścicielami nieruchomości dokonano uzgodnień co do warunków  technicznych  pozwalających  na  identyfikację pochodzenia odpadów z określonej (bądź określonych) nieruchomości.

Rada podejmując uchwałę  określa  moment jej wejścia w życie, jako moment od którego dla właścicieli poszczególnych lokali aktualizują się obowiązki wynikające z u.c.p.g. do tej pory wykonywane przez wspólnoty mieszkaniowe, bądź spółdzielnie mieszkaniowe. Nie wskazanie momentu  wejścia uchwały w życie  skutkuje tym, że wejdzie ona  zgodnie z ustawą o publikowaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów[3], w życie  z upływem 14 dni od dnia ogłoszenia uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 4 ust. 1 u.o.a.n. w związku z art. 6 ust. 1 u.o.a.n.).

Uchwała rady z powołaniem się na dokonane uzgodnienia wskazywać zatem musi co najmniej nieruchomości nią objęte oraz wskazywać na  objęcie  obowiązkiem  ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi osób  wymienionych  w art. 1 pkt 1 lit. b u.c.p.g.  Brak wskazania jednego z tych elementów,  bądź ich wadliwość skutkować może nieważnością uchwały.

[1] Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Dz.U. 2021 poz. 888 (dalej: u.c.p.g.).

[2] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. 2021 poz. 1372 (dalej: u.s.g.).

[3] Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, t.j. Dz.U. 2019 poz. 1461 (dalej: u.o.a.n.).