Podstawy wydawania przepisów porządkowych

Trybunał Konstytucyjny w wyroku „zakresowym” uznał, że podstawa prawna do wydawania przepisów porządkowych przez organy gminy jest zgodna z przepisami Konstytucji o udziale samorządu terytorialnego w sprawowaniu władzy publicznej i jego zadaniach własnych.           

Rada Miejska Leszna złożyła wniosek o zbadanie zgodności przepisów art. 40 ust. 3 i 4 ustawy o samorządzie gminnym[1] z art. 16 ust. 2  art. 166 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim „uniemożliwiają wydanie przepisów porządkowych zagrożonych karą grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach, ze względu na okoliczność, iż kwestia ta jest uregulowana w odrębnej ustawie w przepisach niemających jednak charakteru prawnokarnego, pomimo że wydanie przepisów porządkowych jest niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, a wydanie przepisów o charakterze prawnokarnym jest uzasadnione”.

Jak wynika z krótkiego sprawozdania udostępnionego po wydaniu wyroku[2] Trybunał uznał, że argumentacja Rady odnosiła się wyłącznie do art. 40 ust. 3 u.s.g. i pozostałym zakresie postępowanie zostało umorzone. W części rozpatrywanej merytorycznie TK orzekł, że w zakresie objętym wnioskiem przywołany przepis pozostaje zgodny z art. 16 ust. 1 i 166 ust. 1 Konstytucji RP.

Podkreślono, że organy samorządu terytorialnego przy stanowieniu aktów prawa miejscowego cieszą się większym zakresem swobody niż organy upoważnione do stanowienia rozporządzeń. Zasadniczo upoważnienia do stanowienia aktów prawa miejscowego przekazują zakres spraw do uregulowania, ale mogą mieć też charakter ogólny. Nie oznacza to jednak, aby ustawodawca nie mógł określać w przepisach przesłanek wydawania aktów prawa miejscowego. Jest to bowiem realizacja kompetencji ustawodawcy określonych w art. 94 Konstytucji RP.

Trudno zanegować którąkolwiek z tez, która znalazła się w komunikacie. Niewykluczone, że w uzasadnieniu wyroku zostaną zawarte głębsze refleksje nad charakterem prawnym ogólnych upoważnień do stanowienia przepisów porządkowych.

[1] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559), dalej jako: u.s.g.

[2] https://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/komunikaty-prasowe/komunikaty-po/art/11867-uniemozliwienie-wydania-przepisow-porzadkowych-przez-organy-jst-w-drodze-uchwaly-na-podstawie-art-40-ust-3-i-4-ustawy-o-samorzadzie-gminnym-ze-wzgledu-na-uregulowanie-danej-kwestii-w-odrebnych-ustawach-lub-innych-przepisach-powszechnie-obowiazujacyc [dostęp: 28.04.2022 r.].