Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

19.04.2022

Specustawa dotycząca pomocy dla obywateli Ukrainy - cz. 3.

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Każdy kolejny wpis dotyczący ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, zaczyna się od zmian jej przepisów w porównaniu z brzmieniem ustawy w wersji znanej z chwili pisania poprzedniej informacji.

Nie inaczej jest dzisiaj, po raz kolejny zmianie uległ zakres podmiotowy ustawy (poprzednie artykuły: Specustawa dotycząca pomocy dla obywateli Ukrainy - cz. 1., Specustawa dotycząca pomocy dla obywateli Ukrainy - cz. 2.). Ustawodawca zdecydował się poszerzyć krąg adresatów ww. ustawy w ten sposób, że uznał, że jej przepisy należy stosować nie tylko do obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi tam prowadzonymi. Zatem jeśli obywatel Ukrainy uciekając przed wojną, pojechał np. na terytorium Słowacji, a w następnej kolejności przyjechał do Polski, będzie on objęty ww. ustawą (zgodnie z poprzednim brzmieniem ustawy, taka osoba nie byłaby objęte ww. ustawą z uwagi na to, że ustawa dotyczyła obywateli Ukrainy przybywających do Polski bezpośrednio z Ukrainy).

Przechodząc do szczegółowego omówienia przepisów ww. ustawy, warto wspomnieć o przewidzianym przez ustawodawcę świadczeniu pieniężnym, o które może ubiegać się każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy. W tym zakresie zostało już nawet wydane rozporządzenie wykonawcze, zgodnie z którym wysokość tego świadczenia została ustalona na kwotę 40 zł za osobę dziennie. Jednocześnie kwota ta może być podwyższona przez wojewodę w przypadku:

  1. zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przed dniem wejścia w życie ustawy;
  2. gdy podmiotem zapewniającym zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy jest jednostka organizacyjna, osoba prawna albo przedsiębiorca.

Ww. świadczenie jest przyznawane na podstawie wniosku za okres faktycznego zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, nie dłużej niż za okres 60 dni i jest wypłacane z dołu. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres wypłaty świadczenia, za zgodą wojewody, może zostać przedłużony na okres dłuższy niż 60 dni. Gmina może uzależnić przyznanie lub wypłatę świadczenia od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia. Świadczenie nie przysługuje, jeżeli warunki zakwaterowania i wyżywienia zagrażają życiu lub zdrowiu ludzi, lub gdy we wniosku podano nieprawdę. Ustawa szczegółowo wymienia, jakie informacje należy podać we wniosku ubiegając się o ww. świadczenie.

Odnosząc się do pomocy udzielanej obywatelom Ukrainy, warto zwrócić uwagę na regulację ustawową, zgodnie z którą w przypadku użyczenia obywatelowi Ukrainy budynku lub jego części w celu tymczasowego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, nie stosuje się przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. W takim przypadku również nie będzie miała zastosowania regulacja normująca wstrzymanie eksmisji w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.

Z kolei w przypadku zawarcia umowy najmu okazjonalnego przez najemcę będącym obywatelem Ukrainy, nie będzie on zobowiązany do wskazania innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku wyegzekwowania od niego obowiązku opróżnienia i wydania lokalu. Ponadto, nie znajdzie zastosowania przepis o konieczności złożenia oświadczenia właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu o wyrażeniu zgody na zamieszkanie najemcy i osób z nim zamieszkujących w lokalu wskazanym w oświadczeniu.

Z kolei obywatele Ukrainy mają prawo skorzystać z następujących form pomocy:

  1. świadczeń rodzinnych wskazanych w ustawie o świadczeniach rodzinnych, tj.
  • zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego;
  • świadczenia opiekuńczego: zasiłku pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia pielęgnacyjnego;
  • zapomogi wypłacana przez gminy;
  • świadczenia wypłacanego przez gminy;
  • jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka;
  • świadczenie rodzicielskiego.

2. świadczenia wychowawczego;

3. świadczenia dobry start;

4. rodzinnego kapitału opiekuńczego;

5. dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna;

6. świadczenia pieniężnego i niepieniężnego, na zasadach i w trybie ustawy o pomocy społecznej (dodatkowym wymogiem jest wpis do rejestru PESEL);

7. jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe (dodatkowym wymogiem jest wpis do rejestru PESEL);

8. bezpłatnej pomocy psychologicznej;

9. pomocy żywnościowej w ramach Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym;

10. pomocy z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;

11. pomocy z Funduszu Solidarnościowego;

12. opieki medycznej obejmującej świadczenia opieki zdrowotnej, z wyłączeniem leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej, a także podania produktów leczniczych;

13. bezpłatnego transportu dla dzieci i uczniów – obywateli Ukrainy, do miejsca kształcenia, wychowania i opieki;

14. świadczenia pomocy materialnej o charakterze socjalnym na zasadach przewidzianych w ustawie o systemie oświaty;

15. możliwości wynajmu lokalu mieszkalnego bez konieczności spełnienia wszystkich warunków najmu przewidzianych w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

Ustawa reguluje także kwestię sprawowania pieczy nad małoletnimi obywatelami Ukrainy przebywającymi w Polsce bez opieki osób dorosłych odpowiedzialnych za nie, zgodnie z polskim prawem. Wówczas ustanawia się opiekuna tymczasowego, który zasadniczo, jest upoważniony do reprezentowania małoletniego oraz sprawowania pieczy nad jego osobą i majątkiem. Natomiast w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku małoletniego, opiekun tymczasowy powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego. Opiekun tymczasowy powinien być ustanowiony przede wszystkim spośród krewnych, powinowatych lub innych osób dających rękojmię należytego wykonywania obowiązków opiekuna. Opiekunem tymczasowym dla rodzeństwa w miarę możliwości ustanawia się tę samą osobę. Opiekun taki otrzymuje pomoc prawną, organizacyjną i psychologiczną powiatowego centrum pomocy rodzinie. W przypadku gdy opiekun tymczasowy ma pod opieką więcej niż 15 dzieci, kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie zatrudnia osobę do pomocy w sprawowaniu opieki.

Ponadto, osoby małoletnie będące obywatelami Ukrainy, które przyjechały do Polski bez opieki osób sprawujących faktyczną pieczę nad nimi, a także małoletni Ukraińcy, który przyjechali do Polskie i przed przybyciem tutaj byli umieszczeni w pieczy zastępczej w Ukrainie, podlegają wpisowi do ewidencji małoletnich.

Niezależnie od powyższego, ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy łagodzi wymogi dotyczące rodzin zastępczych i prowadzenia rodzinnych domów dziecka w przypadku obywateli Ukrainy objętych przepisami tej ustawy oraz umożliwia uzyskanie wsparcia przewidzianego w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ww. ustawa również przewiduje złagodzenie wymogów dotyczących funkcjonowania żłobków, klubów dziecięcych i opiekunów dziennych.

Kolejne zagadnienie uregulowane w omawianej ustawie normuje kwestię udzielania obywatelom Ukrainy objętym ustawą, zezwolenia na pobyt czasowy. Zezwolenia tego udziela się jednorazowo na okres 3 lat na wniosek złożony nie wcześniej niż po upływie 9 miesięcy od dnia wjazdu do Polski, i nie później niż w okresie 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022 r. Obywatel Ukrainy, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy jest uprawniony do wykonywania pracy w Polsce bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę.

Ponadto ustawa przedłuża okresy pobytu i okres ważności odpowiednich dokumentów – w przypadku, gdy kończą się one w okresie przypadającym od dnia
24 lutego 2022 r. Dotyczy to:

  1. okresu pobytu na podstawie wizy krajowej i okresu ważności tej wizy;
  2. okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy;
  3. terminu opuszczenia Polski w związku z decyzją o odmowie przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej, udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, decyzji o umorzeniu postępowania w tych sprawach lub decyzji o cofnięciu zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub decyzji o odmowie nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej, decyzji o uznaniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej za niedopuszczalny, decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej lub decyzji o pozbawieniu statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, lub decyzji o cofnięciu zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
  4. terminu dobrowolnego powrotu, o którym mowa w ustawie o cudzoziemcach;
  5. okresu ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości obywateli Ukrainy, dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”;
  6. okresu pobytu w Polsce na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski lub na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen lub na podstawie dokumentu pobytowego lub w ramach ruchu bezwizowego.

Ustawa również reguluje zagadnienia dotyczące studentów, nauczycieli akademickich, pracowników naukowych, tj.:

  1. pomocy studentom będącym obywatelami polskimi i studiującymi przed dniem
    24 lutego 2022 r. na uczelniach w Ukrainie, a także studentom – obywatelom Ukrainy;
  2. uznania odpowiednich okresów studiów zaliczonych na uczelniach w Ukrainie;
  3. możliwości zatrudnienia w Polsce osób będących nauczycielami akademickimi i pracownikami naukowymi w Ukrainie.

Wobec zmieniających się potrzeb obywateli Ukrainy przybywających do Polski, a także mając na uwadze dynamikę zmian okoliczności towarzyszącym zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę, z pewnością będziemy obserwowali kolejne działania ustawodawcy, aby dopasować regulacje prawne do zaistniałej sytuacji. O takich krokach będziemy na bieżąco Państwa informowali.  

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj
DZIAŁY:
Inne

Autor artykułu

Anna Przygocka

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu. Specjalizuje się w prawie cywilnym oraz prawie pracy

Więcej z Przepisów §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj