W odpowiedzi na interpelację poselską Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, że odbiór odpadów z rodzinnych ogrodów działkowych odbywa się na zasada ogólnych.

Interpelacja poselska

Pod koniec stycznia 2022 roku do Ministerstwa Klimatu i Środowiska wpłynęła interpelacja dwojga posłów dotycząca odbioru odpadów komunalnych z rodzinnych ogrodów działkowych (interpelacja nr 30835). Zdaniem parlamentarzystów „niektóre obowiązujące przepisy nie spełniają oczekiwań [działkowców – przyp. M.K.] i prowadzą do różnego rodzaju absurdów”. Ich zdaniem przykładem w tym zakresie jest są przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, które „odmiennie traktują ROD i jednorodzinne budynki mieszkalne w kwestii gospodarowania odpadami komunalnymi”. Autorzy interpelacji wskazali, że „działkowcy, mimo że zagospodarowują odpady zielone w kompostownikach ogrodowych, muszą płacić opłatę za śmieci w pełnym wymiarze, zaś właściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych w związku z kompostowaniem bioodpadów uprawnieni są do ubiegania się o zwolnienia z części opłat za wywóz śmieci. Przyczynia się to do zniechęcania działkowców do prowadzenia racjonalnej, a zarazem selektywnej gospodarki odpadami. Może to powodować niepokojące zjawisko, jakim będzie gromadzenie się bioodpadów w zabudowie wielorodzinnej lub składowanie ich w miejscach do tego nieprzeznaczonych”.

W konsekwencji posłowie wystosowali do Ministra Klimatu i Środowiska dwa pytania:

1. Czy ministerstwo widzi potrzebę zmian legislacyjnych, umożliwiających działkowcom występowanie o zwolnienie z części opłaty za wywóz odpadów komunalnych w związku z zagospodarowaniem części bioodpadów w indywidualnych kompostownikach?
2. Czy ministerstwo widzi potrzebę zmian legislacyjnych, umożliwiających działkowcom, którzy mieszkają na terenie miejscowości, gdzie znajdują się ROD, oddawanie w punktach selektywnej zbiórki odpadów komunalnych odpadów zielonych?

Odpowiedź Ministerstwa

Odpowiedzi na powyższą interpelację udzielił 7 lutego 2022 roku p. Jacek Ozdoba – sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. W jego ocenie w obecnym stanie prawnym „sytuacja rodzinnych ogrodów działkowych i nieruchomości zamieszkałych jest zupełnie inna, stąd nie mogą być dla nich zastosowane te same zasady”.

Jak słusznie wskazuje Ministerstwo RODy – stanowiąc jedną z podkategorii nieruchomości niezamieszkanych, na których powstają odpady komunalne – mogą być nieobjęte zorganizowanym przez gminę systemem odbioru odpadów komunalnych. W takiej sytuacji na zasadach ogólnych zobowiązane są do samodzielnego zawarcia umowy na odbiór odpadów z przedsiębiorcą wpisanym do rejestru działalności regulowanej lub z gminną jednostką organizacyjną. Umowa ta powinna obejmować wszystkie podstawowe frakcje odpadów komunalnych. RODy rozliczają się za odbiór odpadów komunalnych z uwzględnieniem maksymalnych stawek określonych przez radę gminy w uchwale podejmowanej na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy czystościowej. Oczywiście w konkretnym przypadku – na co zwraca uwagę Ministerstwo – stawki opłat zastosowane w umowie mogą być niższe od tych maksymalnych ustalonych przez gminę. W sytuacji samodzielnego podpisywania umowy na odbiór odpadów komunalnych - jak podkreśla Ministerstwo - „nie ma możliwości zastosowania takiego zwolnienia dla tego rodzaju nieruchomości”.

Jeżeli gmina obejmie RODy zorganizowanym przez siebie systemem odbioru odpadów komunalnych – a RODY nie wystąpią na zasadach ogólnych z tego systemu – opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn zadeklarowanej liczby pojemników lub worków, przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości, oraz stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Przez zadeklarowaną liczbę pojemników lub worków rozumie się iloczyn liczby pojemników lub worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz liczby ich opróżnień lub odbiorów wynikającej z częstotliwości odbioru odpadów komunalnych ustalonych w danej gminie. W konsekwencji im mniej zadeklarowanych do odbioru pojemników / worków tym mniejsza opłata miesięczna. Samodzielne zagospodarowanie części strumienia bioodpadów zmniejsza zatem strumień kierowany do gminy, a przez to skutkuje niższą opłatą za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W konkluzji Ministerstwo wskazuje, że „w przypadku generowania mniejszej ilości odpadów, np. ze względu na prowadzone na terenie ROD kompostowanie, opłata obliczona na podstawie liczby pojemników lub worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz liczby ich opróżnień lub odbiorów będzie niższa, jak również opłata liczona zgodnie z indywidualną umową też powinna być niższa, ponieważ mniej odpadów będzie odbieranych”.

W konsekwencji zdaniem przedstawiciela resortu środowiska „Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie przewiduje obecnie możliwości zmiany przepisów, tak aby ROD miały możliwość uzyskania zwolnienia w części opłaty za odbiór i gospodarowanie odpadami komunalnymi w związku z prowadzeniem kompostowania wytworzonych bioodpadów”.

Podsumowanie

W dyskusjach odpadowych – zwłaszcza na poziomie lokalnym – bardzo często powraca temat rodzinnych ogrodów działkowych. Ich użytkownicy wielokrotnie wyrażają swoje niezadowolenie związane z obecnie obowiązującym systemem odpadowym oczekując szczególnego traktowania. Ustawodawca wychodząc naprzeciw oczekiwaniom tych środowisk wprowadził do ustawy art. 6j ust. 3d, zgodnie z którym do rodzinnego ogrodu działkowego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2176 oraz z 2020 r. poz. 471) stosuje się ogólne przepisy dotyczące nieruchomości niezamieszkanych, nie zaś przepisy dotyczące nieruchomości letniskowo-wypoczynkowych. W pozostałym zakresie status RODów nie odbiega od statusu innych nieruchomości.