Kolejna rewolucja dla płatników PIT – jak duże zmiany przyniesie zapowiedziana obniżka PIT?

Minęły niespełna 3 miesiące stosowania przez pracodawców przepisów Polskiego Ładu. W dniu 24 marca 2022 r. na stronach Kancelarii Prezesa rady Ministrów zamieszczono informacje o toczących się pracach w zakresie kolejnej w tym roku rewolucji w PIT. Tego samego dnia opublikowano projekt nowych przepisów.

Przypomnijmy, że od stycznia 2022 r. płatnicy stosują znowelizowaną regulację PIT. Uwzględniają przy kalkulacji zaliczek na PIT swoich pracowników tzw. ulgę dla pracowników (dla klasy średniej), nową kwotę zmniejszającą podatek, nowe zwolnienia oraz wyższy próg tzw. skali podatkowej. Mechanizmy te wprowadzone zostały jednocześnie z likwidacją możliwości odliczenia od podatku kwoty odprowadzonej przez płatnika tytułem składki zdrowotnej. W założeniu wdrożony system dla większości podatników miał być neutralny lub powodować miał zwyżkę wynagrodzenia (jedynie najwięcej zarabiający pracownicy mieli odczuć zmianę jako podwyżkę obciążeń).

Praktyka pokazała jednak, że zapowiadana korzyść może nastąpić dopiero z upływem czasu. Po niespełna tygodniu obowiązywania nowych reguł wdrożono więc rozwiązania polegające na odroczeniu terminu poboru zaliczki u tych pracowników, u których korzyść została „odłożona w czasie” (u których miała wystąpić dopiero pod koniec roku). Zmianę przedstawiano jako neutralną podatkowo. Rozwiązanie wprowadzone początkowo w rozporządzeniu, powielono następnie w ustawie PIT.

Z perspektywy trzech minionych miesięcy doświadczenia płatników wskazały, że system jest skomplikowany. Po pierwsze, wprowadzone instytucje wymagały zaktualizowania programów płacowych (często aktualizacje te wymagały poprawek). Po drugie, płatnicy znaleźli się w niekomfortowej sytuacji związanej z koniecznością przedstawiania zmian pracownikom. Ci ostatni odczuwali z kolei niepokój otrzymując różne wynagrodzenia netto przy tożsamej pensji brutto (co było częstym zjawiskiem przy wielości wypłat w miesiącu u tego samego pracodawcy). Ponadto, do sytemu wprowadzono szereg oświadczeń (dla wieli niezrozumiałych), od złożenia których realnie zależała wysokość pensji.

Sygnalizowane zjawiska zdaje się dostrzegł ustawodawca w projekcie nowych przepisów. Z przedstawionych informacji oraz treści przyszłej regulacji wynika m.in. że zlikwidowana ma zostać tzw. ulga dla pracownika, obniżona ma zostać stawka PIT (z 17% do 12%), powrócić ma możliwość rozliczania się razem z dzieckiem samotnego rodzica. Z perspektywy płatnika, oprócz zmian wynikających np. z likwidacji ulgi dla pracownika, najistotniejsze wydają się być zmiany w uwzględnianiu kwoty wolnej od podatku na etapie kalkulacji zaliczek. Zmiany te będą dotyczyć „wieloetatowców” oraz osób składających PIT-2 (projektodawca wspomina o jednolitym systemie obliczania zaliczek). Z przekazanych informacji wynika również, że płatnik otrzyma zwiększone wynagrodzenie z tytułu kalkulacji i poboru zaliczek. Mówi się też o zwiększeniu roli płatnika w składaniu przez pracownika PIT-2.

Niezależnie od ostatecznej treści nowych przepisów (na ten czas projekt jest jeszcze przed konsultacjami), a także terminu jej wprowadzenia, jedno jest pewne. Korzystając z wcześniejszych doświadczeń płatników, proces dostosowywania zmian w zakładzie pracy powinien rozpocząć się możliwie jak najwcześniej. Kluczowe w tym zakresie – oprócz dostosowania narzędzi informatycznych – wydaje się być odpowiednie wsparcie księgowych, w tym także w rozmowach z pracownikami.