Od 1 stycznia 2022 r. pracownicy mogą korzystać z nowych zwolnień podatkowych tzw. zwolnienia dla seniorów, zwolnienia dla rodziców co najmniej 4 dzieci oraz zwolnienia dla osób zmieniających rezydencję podatkową. Płatnicy (pracodawcy, zleceniodawcy) są zobowiązani do uwzględnienia powyższych zwolnień dopiero po uzyskaniu oświadczenia od podatnika.

Oświadczenie

Ustawodawca przyjął zasadę ogólną, zgodnie z którą nowe zwolnienia podatkowe będą wykazywane przez podatników w ich rozliczeniach rocznych. Możliwe jest jednak stosowanie zwolnienia przez płatnika już przy obliczaniu miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Konieczne jest jednak uzyskanie przez płatnika oświadczenia od pracownika lub zleceniobiorcy. Oświadczenie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej wskazuje, że spełnione są przesłanki do zastosowania zwolnienia. Oznacza to, że pracodawca lub zleceniodawca nie ma obowiązku sprawdzania, czy zostały spełnione warunki, nie musi też żądać przedłożenia żadnych innych dodatkowych dokumentów.

Ustawodawca nie przewidział urzędowego wzoru takiego oświadczenia, jednak w swoich poradnikach opublikował przykładowe wzory, z których można skorzystać. Pracodawca lub zleceniodawca stosuje zwolnienie najpóźniej od następnego miesiąca po złożeniu oświadczenia.  

Limit zwolnienia

Zwolnienie przysługuje do kwoty przychodów w wysokości 85 528 zł. W przypadku podatników, którzy korzystają z kilku omawianych zwolnień oraz ewentualnie zwolnienia dla młodych (tj. dla osób do ukończenia 26 roku życia) łączna suma przychodów zwolnionych nie może przekroczyć rocznie 85 528 zł.

Po przekroczeniu kwoty zwolnienia wynagrodzenie wylicza się na zasadach ogólnych tj. z uwzględnieniem m.in. kwoty zmniejszającej podatek czy ulgi dla klasy średniej (jeżeli przysługuje). Oznacza to, że w stosunku do osób korzystających z omawianych zwolnień stosuje się również kwotę wolną od opodatkowania (tj. 30 000 zł rocznie, uwzględniane jednak w wymiarze miesięcznym).

Przychód zwolniony

Zwolnieniem objęte są przede wszystkim przychody z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy) oraz z umów zlecenia. Do limitu zwolnienia nie wlicza się przychodów z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego (np. zasiłków chorobowych) nawet jeżeli są wypłacane przez zakład pracy, przychodów zwolnionych z opodatkowania (np. świadczeń z ZFŚS, diet i innych świadczeń z tytułu podróży służbowej), podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym (np. umowy zlecenia do 200 zł), czy od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

Nowe zwolnienia podatkowe skierowane dla seniorów, dla rodziców co najmniej 4 dzieci oraz osób zmieniających rezydencję podatkową mają wiele cech wspólnych ze znanym i stosowanym już zwolnieniem dla młodych (tj. dla osób do 26 roku życia). Podstawowa różnica sprowadza się jednak do tego, że zwolnienie dla młodych stosowane jest przez płatnika z automatu (płatnik weryfikuje spełnienie przesłanek, a więc osiągnięcie wieku). Natomiast nowe zwolnienia są stosowane przez płatnika dopiero po uzyskaniu oświadczenia od pracownika lub zleceniobiorcy (płatnik nie weryfikuje spełnienia przesłanek).