"

Organy jednostek samorządu terytorialnego występują w postępowaniach administracyjnych w różnych rolach – w każdej z nich potrzebują profesjonalnej pomocy prawnej.

"

Dowiedz się więcej:

Postępowania administracyjne

Wspierane przez

Trwa rządowy etap prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz tzw. specustaw inwestycyjnych. Projektodawca dostrzegł potrzebę zmodyfikowania obowiązujących przepisów w taki sposób, by w jak największym stopniu respektowana była zasada słusznego odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.

Obecnie kluczową regulacją dotyczącą ustalenia wysokości odszkodowania jest przepis art. 134 ugn, wskazujący, że co do zasady podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości, zaś przy jej określaniu uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami. Przepisy ust. 3 i 4 powołanego przepisu ustanawiają tzw. zasadę korzyści, zgodnie z którą w procesie określania odszkodowania wartość nieruchomości określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości – jeżeli jednak przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia.

Istotą projektu jest zastąpienie „zasady korzyści” nowymi regulacjami mającymi zapewniać słuszny charakter odszkodowania, jak również równość podmiotów wywłaszczanych wobec prawa, poprzez powiązanie wysokości odszkodowania z wartością rynkową nieruchomości – z uwzględnieniem szczególnej sytuacji dotyczącej wywłaszczania nieruchomości zamieszkałych.

Jedna z projektowanych zmian zakłada wprowadzenie w art. 130 dodatkowego ust. 1a wskazującego, że przy ustalaniu wysokości odszkodowania na potrzeby wywłaszczenia nie uwzględnia się ustaleń aktu określającego przeznaczenie nieruchomości na cel publiczny, w szczególności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji administracyjnej. Oznacza to, że zasadą w przypadku szacowania wartości nieruchomości na potrzeby wywłaszczenia ma być pominięcie celu, dla którego wywłaszczenie następuje.

Jedną z proponowanych zasad jest ustalenie wysokości odszkodowania jako wartości rynkowej nieruchomości, powiększonej o kwotę stanowiącą równowartość 10% bądź 20% wartości rynkowej nieruchomości. Proponowane podwyższenie wysokości odszkodowania stanowi zryczałtowaną formę rekompensaty pieniężnej związanej z przymusowym charakterem nabycia nieruchomości przez podmiot publiczny. Przymusowości tej nie usuwa również umowna forma nabycia, w sytuacji, gdy nieruchomość została przeznaczona na cel publiczny.

Projektodawca wskazał, że brak takiej formy rekompensaty w obecnym stanie prawnym powoduje konieczność ponoszenia przez właścicieli szeregu kosztów nieobjętych wywłaszczeniem, związanych m.in. z nabyciem nowej nieruchomości i przeprowadzką. Koszty te są wyższe w przypadku nieruchomości zabudowanych albo wykorzystywanych gospodarczo, w związku z tym proponuje się w tym zakresie odpowiednie podwyższenie bonusu pieniężnego - do 20%. Dotyczy to nieruchomości lokalowych oraz – w przypadku nieruchomości gruntowych zabudowanych – wartości naniesień na grunt.

Nadto, w związku z występowaniem przypadków wywłaszczenia nieruchomości zamieszkałych w bardzo złym stanie technicznym, przekładającym się na ich wyjątkowo niską wartość, zaproponowano umieszczenie w ustawie dodatkowego mechanizmu zabezpieczającego możliwość odtworzenia warunków mieszkaniowych po wywłaszczeniu. W ramach ww. mechanizmu, zawartego w projektowanym art. 134a ust. 2-4 ugn, przewidziano minimalną wysokość odszkodowania w przypadku nieruchomości zamieszkałej (w tym lokalu mieszkalnego), niezależnie od wartości rynkowej tej nieruchomości. Wysokość dopłaty ma być określana w oparciu o opisany w projekcie wskaźnik.

Kolejna z propozycji zakłada, że w przypadku gdy wywłaszczenie spowoduje wyjątkowe szkody w majątku osoby wywłaszczanej, będzie możliwość dochodzenia szkody rzeczywistej wynikającej z wywłaszczenia przez sądem powszechnym – w wysokości przekraczającej uzyskane odszkodowanie. Roszczenie takie ma być limitowane do przypadków wywłaszczenia, z wyłączeniem umownego nabycia nieruchomości przeznaczonej na cel publiczny.

W licznych specustawach inwestycyjnych proponuje się wprowadzenie dodatkowo zmian dostosowujących do nowych zasad określania odszkodowania za wywłaszczenie - dotyczy to klauzul zawartych w ww. specustawach, limitujących wysokość odszkodowania w przypadku ustanowienia na nieruchomości ograniczonych praw rzeczowych.

Projekt jest obecnie na etapie konsultacji publicznych.

Szczegółowy przebieg prac dostępny jest pod poniższym adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12352801

"

Organy jednostek samorządu terytorialnego występują w postępowaniach administracyjnych w różnych rolach – w każdej z nich potrzebują profesjonalnej pomocy prawnej.

"

Dowiedz się więcej:

Postępowania administracyjne

Wspierane przez