Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Zdaniem RIO w Bydgoszczy ustalenie przez radę gminy stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości niezapewniającej bilansowania się systemu odpadowego musi być powiązane z równoczesnym podjęciem uchwały o dopłacie do systemu ze środków niepochodzących z opłaty.

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy uchwałą Nr XXV/85/2021 stwierdziło nieważność uchwały rady gminy w sprawie ustalenia stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rozstrzygnięcie nadzorcze w przedmiotowej sprawie zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Zaniżona stawka opłaty

Rada gminy pod koniec września bieżącego roku podjęła uchwałę w sprawie ustalenia stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Radni zadecydowali, że podstawowa stawka opłaty będzie wynosiła 32 zł, zaś stawka opłaty podwyższonej 64 zł.

W toku postępowania nadzorczego ustalono, że rada gminy stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości nie zapewniającej bilansowanie się systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, tj. przedmiotowa stawka została ustalona w wysokości nie zapewniającej pokrycia kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi wyłącznie opłatą, o której mowa w przepisie art. 6r ust. 1 ustawy.

Z wyjaśnień udzielonych przez przedstawicieli gminy wynikało, że wysokość szacunkowej opłaty, która pozwalałaby na bilansowanie się systemu gospodarowania odpadami komunalnymi wynosi 39,52 zł. Tym samym, ustalając stawkę na poziomie 32 zł od osoby, rada gminy de facto podjęła decyzję o dopłacie do systemu w szacunkowej wysokości 7,52 zł na 1 mieszkańca. Radni, podejmując przedmiotową decyzję, byli świadomi tego, że ustalono wysokość stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości poniżej opłaty kalkulacyjnej (szacunkowej) i tym samym świadomi byli o konieczności pokrycia przez gminę części kosztów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi innymi dochodami własnymi. Pomimo tego, ustalając wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, rada gminy nie podjęła uchwały o pokryciu części kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z dochodów własnych niepochodzącej z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Zastrzeżenia RIO

Kolegium RIO wskazało, że w dniu podejmowania przez radę gminy kontrolowanej uchwały obowiązywał już art. 6r ust. 2da ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, zgodnie z którym rada gminy może postanowić, w drodze uchwały, o pokryciu części kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z dochodów własnych niepochodzących z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w przypadku gdy:

1) środki pozyskane z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi są niewystarczające na pokrycie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym kosztów, o których mowa w ust. 2-2c, lub

2) celem jest obniżenie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobieranych od właścicieli nieruchomości.

W konsekwencji zdaniem RIO od dnia wejścia w życie tego przepisu – tj. od 23 września 2021 roku – „system gospodarowania odpadami komunalnymi winien się bilansować, chyba że w drodze uchwały organ stanowiący postanowi o dopłacie do tegoż systemu w drodze uchwały”.

W konsekwencji zdaniem RIO „na podstawie przepisów art. 6r ust. 1 – 2da ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wynika obowiązek ustalenia przedmiotowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości zapewniającej realizację obowiązkowego zadania własnego gminy polegającego na pokrywaniu kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, chyba że jak wskazano powyżej organ stanowiący postanowi w drodze uchwały o pokryciu części tychże kosztów z dochodów własnych niepochodzących z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi”.

W przedmiotowej sprawie rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości nie wystarczającej na bilansowanie się systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, a tym samym rada gminy postanowiła o dopłacie do systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w szacunkowej wysokości 7,52 zł na 1 mieszkańca bez podjęcia odrębnej uchwały.

Obowiązek podjęcia odrębnej uchwały wynika w ocenie organu nadzoru wprost z treści art. 6r ust. 2da ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach pkt 1-2. Kolegium RIO stwierdziło, że przedmiotowa uchwała winna być podjęta wraz z uchwałą o ustaleniu stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, gdyż w przeciwnym razie niedopuszczalne z punktu widzenia przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest dopłata do systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

W konsekwencji Kolegium RIO uznało, że w badanym doszło do naruszenia przepisów art. 6r ust. 1 - 2da ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach poprzez ustalenie stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości nie zapewniającej uzyskania koniecznych środków finansowych na realizację obowiązkowego zadania własnego gminy polegającego na pokrywaniu kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi przy jednoczesnym braku podjęcia przez radę gminy odrębnej uchwały o pokryciu części kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z dochodów własnych niepochodzącej z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zdaniem Kolegium nieprawidłowość ta stanowi istotne naruszenie prawa.

Podsumowanie

Należy w pełni zaaprobować stanowisko Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy wyrażone w omawianym rozstrzygnięciu nadzorczym. Wprowadzenie nowego przepisu dotyczącego dopłat do systemu odpadowego należy na nowo spojrzeć na zagadnienie samobilansowania się systemu odpadowego raz warunki umożliwiające odstąpienie od tej zasady. Przedstawione rozstrzygnięcie nadzorcze pośrednio podkreśla rolę prawidłowo sporządzonej kalkulacji stawki pozwalającej ocenić, czy uchwała o dopłacie jest w konkretnym stanie faktycznym niezbędna, czy też nie. Z uwagą należy obserwować dalszą praktykę orzeczniczą organów nadzoru w tym zakresie.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj