Bezczynność podmiotu zobowiązanego i definiowanie informacji publicznej przetworzonej

Podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej nie dopuści się bezczynności w sytuacji, w której skorzysta on z możliwości wydłużenia terminu do załatwienia sprawy, prawidłowo informując o tej okoliczności wnioskodawcę. Co więcej, wytworzenie nowej jakościowo informacji z posiadanych przez ten podmiot informacji prostych może zostać zakwalifikowane jako żądanie udostępnienia informacji publicznej przetworzonej. 

Stan faktyczny

M.J. (dalej także: wnioskodawca, skarżący) zwrócił się do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (dalej także: Organ, PPIS) z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w postaci „odpisu mandatu karnego nałożonego w związku ze stwierdzonymi uchybieniami w hotelach, o którym mowa (…) odpisu czteroletniej oceny jakości wody w kąpieliskach, o której mowa (…)”.

W odpowiedzi na powyższe Organ, uznając zakres wniosku za odnoszący się do informacji publicznej przetworzonej[1], wezwał wnioskodawcę do wykazania szczególnego interesu publicznego przemawiającego za jej udostępnieniem oraz wydłużył termin rozpatrzenia wniosku do 2 miesięcy, wskazując na powody uzasadniające konieczność wspominanego wydłużenia.

Ustosunkowując się do powyższego, Wnioskodawca wskazał, że w jego ocenie informacje objęte zakresem wniosku nie stanowią informacji publicznej przetworzonej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej (dalej także: u.d.i.p.) [2].

Po upływie dwumiesięcznego terminu wyznaczonego przez Organ do rozpoznania sprawy wydał on decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej.  Doprowadziło to do wniesienia przez wnioskodawcę skargi na bezczynność Organu. Co istotne nastąpiło to jeszcze przed wydaniem decyzji odmownej przez PPIS.

Stanowisko WSA

Po rozpoznaniu rzeczonej sprawy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (dalej także: WSA) oddalił skargę wniesioną przez wnioskodawcę.

Uzasadniając przyjęte stanowisko, sąd wskazał, że o ile dokumenty objęte zakresem wniosku stanowiły informację publiczną, tak Organ nie dopuścił się bezczynności przy jego rozpoznaniu. Skład orzekający argumentował, że PPIS prawidłowo wezwał skarżącego do wykazania interesu publicznego informując go jednocześnie o powodach opóźnienia i nowym terminie rozpoznania wniosku, a następnie wydał decyzję o odmowie udzielenia informacji publicznej. W ocenie sądu powzięte działanie Organu uznać należy za właściwe w sytuacji, w której doszedł on do przekonania, że informacje objęte zakresem wniosku mają charakter informacji publicznych przetworzonych. W konsekwencji WSA uznał, że PPIS nie dopuścił się bezczynności.

Wnioskodawca złożył skargę kasacyjną na powyższy wyrok, zaskarżając go w całości, wnosząc o jego uchylenie i zarzucając mu naruszenie art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a.[3] w zw. z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP[4] oraz art. 13 u.d.i.p. Skarżący upatrywał go w niepoprawnym zastosowaniu przez WSA w.w. przepisów, co doprowadziło w jego ocenie do błędnego przyjęcia przez sąd, że Organ wywiązał się ze swoich obowiązków względem wnioskodawcy w terminie.

Stanowisko NSA

Naczelny Sąd Administracyjny[5] (dalej także: NSA) po rozpoznaniu przedmiotowej sprawy przyjął, że skarga wniesiona przez Wnioskodawcę podlegała oddaleniu. Sąd tym samym uznał zarzuty skargi za bezzasadne, podzielając w całości stanowisko zaprezentowane przez WSA.

Uzasadniając powyższe, NSA rozpoczął od wskazania, że udostępnienie informacji publicznej w trybie wnioskowym, następuje bez zbędnej zwłoki – co do zasady nie później niż w terminie 14 dni (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.). Zgodnie z kolei z art. 13 ust. 2 u.d.i.p. w sytuacji, w której dochowanie rzeczonego terminu nie jest możliwe, podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej powiadamia o tej okoliczności wnioskodawcę, wskazując jednocześnie powody opóźnienia oraz nowy termin załatwienia sprawy (nie dłuższy niż 2 miesiące). Sąd wskazał, że Organ w realiach omawianej sprawy dochował każdego ze wskazanych powyżej warunków. Jak argumentował skład orzekający: „przed upływem 14 dniowego terminu z art. 13 ust. 1 u.d.i.p. PPIS zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej prawidłowo poinformował wnioskodawcę, że żądana informacja jest w jego ocenie informacją przetworzoną, wobec czego jej udostępnienie może nastąpić jeżeli jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Wnioskodawca powinien mieć bowiem realną możliwość uzyskania informacji, a co za tym idzie – możliwość wykazania w zakreślonym przez organ terminie, że zachodzi przesłanka warunkująca uzyskanie informacji, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.”.

Co istotne NSA wskazał, że: „fakt, iż do uwzględnienia wniosku konieczne jest wytworzenie informacji przetworzonej z posiadanych informacji prostych, uruchamia postępowanie polegające na ustaleniu, czy wnioskodawca spełnia przesłankę wskazaną w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. warunkującą uzyskanie informacji publicznej przetworzonej”.

Sąd odstąpił jednakże od badania, czy w rozpatrywanej sprawie informacja objęta zakresem wniosku miała charakter przetworzony, gdyż zabieg ten nie jest możliwy przy rozpatrywaniu skargi na bezczynność organu w rozpoznaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej.

[1] W rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2176 z późn. zm.); dalej także: u.d.i.p.

[2] Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2176 z późn. zm.); dalej także: u.d.i.p.

[3] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.).

[4] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).

[5] Wyrok NSA z 9.11.2021 r., III OSK 4344/21, LEX nr 3256090.