Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

18.10.2021

Nowelizacja UGN (cz. II) - uproszczenie procesu gospodarowania nieruchomościami

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share
"

Organy jednostek samorządu terytorialnego występują w postępowaniach administracyjnych w różnych rolach – w każdej z nich potrzebują profesjonalnej pomocy prawnej.

"

Dowiedz się więcej:

Postępowania administracyjne

Prace nad nowelizacją ustawy o gospodarce nieruchomościami, która weszła w życie w dniu 9 września 2021 r. przebiegały pod szyldem zwiększonych kompetencji nadzorczych wojewody oraz przyznania starostom nowego zadania zleconego. Warto jednak przyjrzeć się innym zmianom, których celem jest uproszczenie procesu gospodarowania nieruchomościami.

I. Odwołanie darowizny

W art. 13 ugn dodano ust. 2b, który wprowadza dodatkową przesłankę odwołania darowizny w postaci wykorzystywania nieruchomości na inny cel niż cel, na który nieruchomość została darowana. W dotychczasowym brzmieniu przepisy przewidywały możliwość odwołania darowizny w przypadku niewykorzystania nieruchomości na cel określony w umowie. Autorzy nowelizacji dostrzegli jednak, że w praktyce zdarzają się sytuacje, w których obdarowany nie tylko nie realizuje celu wskazanego w umowie darowizny, ale również wykorzystuje nieruchomość na inny cel.

Jednocześnie, w celu zapewnienia mechanizmów umożliwiających optymalne zagospodarowywanie nieruchomości publicznych, przepis zawiera propozycję wyjątku od zasady odwołania darowizny tzn. umożliwia odstąpienie od odwołania darowizny, jeżeli organ nadzorujący, który wyraził zgodę na dokonanie darowizny, wyrazi zgodę na zmianę warunków określonych w umowie. Decydując się na zmianę warunków umowy darowizny, strony będą zobowiązane kierować się nadrzędną zasadą prawidłowej gospodarki i racjonalności, określoną w art. 12 ugn.

II. Rezygnacja z przedkładania przez starostę operatu szacunkowego

W art. 23a ugn zaproponowano odstąpienie od zasady, w myśl której starostowie wraz z wnioskiem o wyrażenie zgody na zawarcie umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia nieruchomości na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata, zobowiązani są do przedstawienia aktualnych operatów szacunkowych. Nowe brzmienie art. 23a ust. 1 pkt 2) ugn przewiduje, że przy udostępnianiu nieruchomości na podstawie umów obligacyjnych starostowie będą zobowiązani do podania wyłącznie informacji o wysokości opłat z tytułu użytkowania, najmu albo dzierżawy. Projektodawcy zwrócili uwagę, że w przypadku takich form gospodarowania nieruchomościami jak najem, dzierżawa, użyczenie czy użytkowanie informacje o wartości oraz cenie nieruchomości nie są niezbędne. Stawki czynszu dzierżawnego albo czynszu najmu oraz opłaty z tytułu użytkowania nieruchomości nie są bowiem uzależnione od wartości czy ceny nieruchomości. Wskazywanie we wniosku o wyrażenie zgody na zawarcie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia lub oddania nieruchomości w użytkowanie na okres dłuższy niż 3 lata tego rodzaju informacji jest zatem niecelowe. Ponadto obowiązujący w dotychczasowym systemie prawnym wymóg dołączania do wniosku operatu szacunkowego w każdym przypadku, gdy starosta występuje o zgodę na zawarcie umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata, wiązał się z koniecznością dokonania wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, która dla organu generowała dodatkowe, niepotrzebne koszty.

III. Trwały zarząd a opłaty z tytułu użytkowania wieczystego

W art. 43 ugn dodany został ust. 4b, który precyzuje zasady ponoszenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości oddanej w trwały zarząd, opłat z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności, jak również kosztów wynikających z korzystania z nieruchomości. Ustawa wyposaża trwałego zarządcę w szereg uprawnień przysługujących względem nieruchomości oddanej w trwały zarząd, ale również upoważnia jednostki organizacyjne do nabywania nieruchomości do zasobu w imieniu Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, w konsekwencji czego trwały zarząd jednostka uzyskuje do takiej nieruchomości z mocy prawa. Wobec tego, zdaniem projektodawców trwały zarządca powinien ponosić wszelkie koszty związane z wykonywaniem faktycznego władztwa nad rzeczą.

Nowy przepis co do zasady ma charakter doprecyzowujący i jedynie sankcjonuje utrwaloną w praktyce zasadę ponoszenia kosztów przez trwałych zarządców – wyraźnie przesądza on o umocowaniu kierowników jednostek organizacyjnych sprawujących trwały zarząd nieruchomościami będącymi przedmiotem użytkowania wieczystego do występowania w imieniu podmiotu publicznego (Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego), na rzecz którego ustanowiono użytkowanie wieczyste, w sprawach dotyczących opłat rocznych za użytkowanie wieczyste, a w przypadku przekształcenia tego prawa, w sprawach opłaty przekształceniowej. W praktyce oznacza to, że trwały zarządca jest zobligowany do wnoszenia na rzecz właściciela gruntu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste, ale również do reprezentowania interesów użytkownika wieczystego w sprawach aktualizacji tych opłat, zmiany stawki procentowej opłaty rocznej, udzielania bonifikat od tych opłat, ustalania dodatkowych opłat rocznych, zaś organ reprezentujący właściciela gruntu powinien w tych sprawach kierować wobec tego podmiotu wszelkie oświadczenia składane użytkownikowi wieczystemu.

Podobnie w przypadku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego – kierownik jednostki sprawującej trwały zarząd będzie wnosił na rzecz poprzedniego właściciela gruntu roczną opłatę przekształceniową, ewentualnie opłatę jednorazową, a także będzie w powyższym zakresie reprezentował interes podmiotu, na rzecz którego nastąpiło przekształcenie.

IV. Wygaśnięcie trwałego zarządu a najem/dzierżawa

W ustawie nowelizującej zmodyfikowany został przepis art. 46 ugn, w którym przewidziano możliwość wydłużenia okresu, na jaki umowa najmu, dzierżawy lub użyczenia nieruchomości oddanej w trwały zarząd została zawarta, mimo wygaśnięcia trwałego zarządu. W świetle dotychczasowych rozwiązań wygaśnięcie trwałego zarządu w każdym przypadku pociągało za sobą skutek wypowiedzenia umowy z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Tym samym decyzja w przedmiocie wygaśnięcia trwałego zarządu w sposób niekorzystny oddziaływała bezpośrednio na prawa i obowiązki najemców, dzierżawców lub też podmiotów korzystających z nieruchomości na podstawie umowy użyczenia. Wprowadzona zmiana ma na celu ustabilizowanie sytuacji tych podmiotów. Istotą nowej regulacji jest bowiem możliwość kontynuacji stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia przez właściwy organ/ministra, który gospodaruje zasobem, do którego „wraca” nieruchomość po wygaśnięciu trwałego zarządu albo przez jednostkę organizacyjną, której nieruchomość zostanie ponownie oddana w trwały zarząd – pod warunkiem złożenia przez właściwy organ/ministra albo jednostkę oświadczenia o przystąpieniu do umowy.

Tym samym, wygaśnięcie trwałego zarządu nie będzie równoznaczne z wypowiedzeniem zawartych umów obligacyjnych. Proponowane rozwiązanie zakłada, że dopiero z bezskutecznym upływem 3-miesięcznego terminu od dnia wygaśnięcia trwałego zarządu stosunek najmu, dzierżawy lub użyczenia ulega rozwiązaniu ex lege.

* * *

Przepisy znowelizowanej ustawy weszły w życie w dniu 9 września 2021 r. Jak już wskazano, głównym założeniem nowelizacji było „wzmocnienie nadzoru nad czynnościami podejmowanymi w stosunku do mienia Skarbu Państwa”, o czym można przeczytać w artykule na naszym portalu – „Nowelizacja UGN (cz. I) - większy nadzór wojewody i nowe zadania zlecone dla starostów”.

"

Organy jednostek samorządu terytorialnego występują w postępowaniach administracyjnych w różnych rolach – w każdej z nich potrzebują profesjonalnej pomocy prawnej.

"

Dowiedz się więcej:

Postępowania administracyjne

Autor artykułu

Kinga Grzelak

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego

Więcej z Przepisów §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń
"

Organy jednostek samorządu terytorialnego występują w postępowaniach administracyjnych w różnych rolach – w każdej z nich potrzebują profesjonalnej pomocy prawnej.

"

Dowiedz się więcej:

Postępowania administracyjne