Przepis art. 6c ust. 2a u.c.p.g. ograniczająco wpływa na swobodę gminy w wyborze prawnych form realizacji zadań w zakresie odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych.

Jego wykładnia nie powinna jednak rozszerzać wynikającej z niej limitacji, w tym na zapewnienie odbioru odpadów z nieruchomości niezamieszkałych, pozostających we władztwie gminy (np. urząd gminy), ale nie pozostających w lokalnym systemie odbioru odpadów komunalnych.

Przepis art. 6c ust. 2a u.c.p.g.

Aktualnie brzmienie art. 6c ust. 2a u.c.p.g stanowi wyraz ewolucji regulacji prawnych w zakresie prawnych form, w jakich gminy mogą nabywać usługi z zakresu odbioru odpadów komunalnych. Kamieniami milowymi tej ewolucji, było wejścia w życie:

1. ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020), na mocy której dozwolono gminom na wykorzystanie kontraktowej formuły zamówień in-house, przy nabywaniu usług odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych i mieszanych, nie dopuszczając jej stosowania w zakresie nabywania usług odbiorowych z nieruchomości niezamieszkałych,
2. ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1579), która m.in. poprzez zastąpienie występującego w art. 6c ust. 2a u.c.p.g. zwrotu „jest obowiązany zorganizować przetarg” sformułowaniem „jest obowiązany udzielić zamówienia publicznego” ograniczająco wpłynęła na dopuszczalność stosowania innych trybów niż przetargowe (uprzednio, m.in. niepowodzenie w zorganizowaniu przetargu, w sposób wyraźny mogło stanowić podstawę do zastosowania trybu z wolnej ręki, wobec nieotrzymania żadnej oferty w postępowaniu),
3. ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2020), która w art. 6c ust. 2a u.c.p.g zmieniła akt normatywny, do którego odsyła wskazany przepis (w związku z wejściem w życie nowego P.z.p. i uchyleniem ustawy, która dotychczas normowała problematykę udzielania zamówień publicznych).

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 6c ust. 2a u.c.p.g. „W przypadku gdy rada gminy w drodze uchwały, o której mowa w ust. 2, postanowi o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany udzielić zamówienia publicznego w trybie przetargu zorganizowanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 2019 z póź. zm) na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli tych nieruchomości”.

Urząd gminy w systemie a poza nim

Przepis art. 6c ust. 2a u.c.p.g. obejmuje swym zakresem stany faktyczne, w których nieruchomości niezamieszkałe (lub określone ich kategorie) pozostają, mocą uchwały rady gminy, w lokalnym systemie odbioru odpadów komunalnych. W przypadku przyjęcia takiej uchwały, po stronie organu wykonawczego aktualizuje się obowiązek zorganizowania przetargu w celu zapewnienia usług odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych, tym właścicielom, którzy w systemie się znajdują (art. 6c ust. 2c u.c.p.g.). W konsekwencji, jeżeli nieruchomości niezamieszkałe będące we władztwie gminy (sensu largo) zostaną mocą uchwały objęte systemem odbioru odpadów komunalnych, organ wykonawczy nie może zapewnić odbioru odpadów komunalnych, stosując formułę zamówienia in-house.

Odmiennie jest w sytuacji, w której uchwały takiej nie ma lub nie są nią objęte nieruchomości niezamieszkałe będące we władztwie gminy (sensu largo).  Względem takich nieruchomości, gmina zobowiązana jest zapewnić odbiór odpadów przez gminną jednostkę organizacyjną lub poprzez zawarcie umowy z przedsiębiorcą odbierającym odpady komunalne i wpisanym do RDR (art. 6 ust. 1 pkt 2 u.c.p.g.). W zakresie, w jakim umowa odpłatna zawierana jest w oparciu o przepisy P.z.p., gmina może skorzystać z wszystkich znanych tej ustawie trybów, w tym również trybu zamówienia z wolnej ręki, który stosowany jest m.in. w przypadku udzielania zamówień in-house. W konsekwencji, jeżeli nieruchomości gminne, nie pozostają w systemie odbioru odpadów komunalnych zorganizowanym przez gminę, nie istnieją przeszkody natury prawnej aby odbiór odpadów odbywał się w ramach zamówienia in-house udzielonego podmiotowi wewnętrznemu.

Osoby zainteresowane problematyką zamówieniowych aspektów gospodarki odpadami komunalnymi serdecznie zapraszamy na 3. edycję konferencji „Zamówienia Publiczne w Gospodarce Odpadami Komunalnymi”, która odbędzie się 14 września 2021 r., w trakcie której nie tylko będzie można wysłuchać zaplanowanych wystąpień, ale również porozmawiać z prelegentami na co dzień współpracującymi z kancelarią Dr Krystian Ziemski & Partners.