Opublikowanie przez GUS nowych danych dotyczących dochodu rozporządzalnego umożliwi określenie wyższych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Ustawowa podstawa określenia dochodu rozporządzalnego

Zgodnie z art. 6k ust. 5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w pierwszym kwartale każdego roku przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę ogółem za rok poprzedni. Dane w tym zakresie stanowią podstawę do wyliczenia maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, których w swoich uchwałach nie mogą przekroczyć rady gmin (miast) czy zgromadzenia związków międzygminnych. Określenie maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 listopada 2013 r. (sygn. K 17/12), w którym stwierdzono, m.in., że art. 6k ust. 1 i 2 ustawy czystościowej w zakresie, w jakim nie przewiduje maksymalnej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jest niezgodny z art. 84 i art. 217 Konstytucji.

Nowe obwieszczenie

W dniu 29 marca 2021 roku na stronach internetowych Głównego Urzędu Statystycznego opublikowano obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem w 2020 r. Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę ogółem w 2020 r. wyniósł 1919 zł. Jest to o 100 zł więcej niż rok wcześniej i o 226 zł więcej niż dwa lata temu.

Konsekwencje dla gmin

Po opublikowaniu obwieszczenia Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” powyższe nowe dane stanowić będą podstawę ustalenia maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W oparciu o nie maksymalne stawki opłaty kształtować się będą w następujący sposób:

Metoda	Stawka maksymalna	Maksymalne stawki opłaty podwyższonej
Od mieszkańca (2% dochodu rozporządzalnego)	38,38 zł	76,76 – 153,52 zł
Od ilości zużytej wody (0,7% dochodu rozporządzalnego)	13,43 zł	26,86-53,72 zł
Od powierzchni lokalu mieszkalnego (0,08% dochodu rozporządzalnego)	1,54 zł	3,08 – 6,16 zł
Od gospodarstwa domowego (5,6% dochodu rozporządzalnego)	107,46 zł	214,92 – 429-84 zł
Od nieruchomości letniskowej (10% dochodu rozporządzalnego)	191,90 zł	383,80 – 767,60 zł
Pojemnik 1100 l (3,2% dochodu rozporządzalnego)	61,41 zł	122,82 – 245,64 zł
Worek 120 l (1% dochodu rozporządzalnego)	19,19 zł	38,38 – 76,76 zł

Kalkulacja przede wszystkim

Należy podkreślić, iż przepisy dotyczące stawek maksymalnych opłat oraz dochodu rozporządzalnego nie zwalniają gmin z rzetelnej kalkulacji stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Innymi słowy, konkretne stawki opłat przyjęte przez radę gminy (miasta) czy zgromadzenie związku międzygminnego muszą wynikać z kalkulacji kosztów i jednocześnie nie mogą być wyższe niż stawki maksymalne.

Planowane zmiany

Należy jednocześnie przypomnieć, iż w Ministerstwie Klimatu i Środowiska trwają prace nad kolejną nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W ramach prowadzonych dyskusji rozważa się m.in. podniesienie maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości niezamieszkanych, w tym letniskowych. W projekcie ustawy nowelizującej opublikowanym pod koniec ubiegłego roku zaproponowano, aby maksymalna stawka opłaty za pojemnik lub worek o pojemności 120 litrów wynosiła 1,3% , co przy nowym dochodzie rozporządzalnym oznacza 24,95 zł.

Przeliczając powyższą stawkę na 1 litr pojemności pojemnika lub worka, oznaczać to będzie stawkę maksymalną na poziomie 0,21 zł. Dla porównania przy obecnych przepisach stawka ta kształtuje się w systemie pojemnikowym na poziomie 0,06 zł oraz w systemie workowym na poziomie 0,16 zł.

Projektodawcy proponują także doprecyzowanie obecnie kwestionowanej przez niektóre organy zasady, że przez zadeklarowaną liczbę pojemników rozumie się iloczyn liczby pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz liczby ich opróżnień w okresie miesiąca wynikającej z częstotliwości odbioru odpadów komunalnych określonych na podstawie art. 6r ust. 3 i 3b albo harmonogramu odbioru odpadów komunalnych dla danej nieruchomości.