Drobiazgowa kontrola wykorzystania dotacji przez przedszkola niepubliczne możliwa

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgszczy [dalej: WSA w Bydgoszczy] oddalił skargę na uchwałę Rady Miasta w szczegółowy sposób regulującą tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji udzielanych m.in. przedszkolom niepublicznym[1]. Z orzeczenia wynika m.in., że nie ma przeszkód, aby wraz z rocznym rozliczeniem dotacji żądać od jej beneficjenta przedłożenia wyciągów bankowych potwierdzających operacje finansowe dokonane z wykorzystaniem środków z dotacji.

Rozstrzygnięta przez WSA w Bydgoszczy sprawa dotyczyła podjętej przez radę jednego z miast uchwały w przedmiocie trybu udzielania i rozliczania dotacji dla m.in. przedszkoli niepublicznych. Wnosząc o stwierdzenie nieważności części zapisów powyższej uchwały, skarżący wskazał na naruszenie art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, stanowiącego upoważnienie dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do ustalania trybu udzielania i rozliczania wykorzystania dotacji oraz trybu przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania. Sformułowane pod adresem uchwały zarzuty dotyczyły:

• zobowiązania do załączania do rozliczenia wyciągu z rachunków bankowych potwierdzających operacje finansowe dokonane z wykorzystaniem środków z dotacji;
• obowiązku zamieszczania na dokumentach finansowych potwierdzających wydatki ujęte w rozliczeniu szczególnego opisu oraz daty, pieczęci i podpisu organu prowadzącego dotowanej jednostki;
• uregulowania w uchwale prawa do przeprowadzania kontroli i zakresu kontroli;
• postanowień o prawie kontrolujących do oględzin obiektów i składników majątkowych, których utrzymanie lub nabycie związane jest z przedmiotem kontroli, powołania na świadka osoby wykazanej w dokumentacji dotowanej jednostki jako uczeń, gdy jest to osoba pełnoletnia lub – w przypadku uczniów niepełnoletnich – rodziców lub opiekunów prawnych ucznia.

W ocenie skarżącego ujęcie powyższych kwestii w uchwale wykraczało poza zakres delegacji ustawowej zawartej w art. 38 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

Argumenty autora skargi nie przekonały jednak Sądu, który uznał, że skarga jest niezasadna.

WSA w Bydgoszczy nie zgodził się z twierdzeniem, że wydając uchwałę przekroczono zakres ustawowego upoważnienia do jej wydania. Sąd zwrócił uwagę na to, że jeżeli ustawodawca upoważnia prawodawcę podustawowego do uregulowania określonej materii, to tym samym pozostawia mu pewien niezbędny margines luzu, aby konstruując przepisy podustawowe, w ramach delegacji ustawowej, prawodawca osiągnął zamierzony cel. Ten cel to np. zapobieganie nadużyciom ze strony beneficjentów dotacji. W ocenie WSA w Bydgoszczy kontrole, wykazując szereg nieprawidłowości w działaniach szkół i przedszkoli niepublicznych, wskazały na konieczność uszczelnienia systemu kontroli.

W świetle orzeczenia WSA w Bydgoszczy, w uchwale możliwe jest zatem:

• wskazanie zakresu danych, które powinny być zawarte w rozliczeniu dotacji oraz załączników do rozliczenia (np. w postaci wyciągów bankowych);
• zobowiązanie do zamieszczenia na dokumentach finansowych potwierdzających wydatki ujęte w rozliczeniu stosownej adnotacji;
• zawarcie szczegółowego opisu czynności realizowanych w toku kontroli.

[1] Wyrok WSA w Bydgoszczy z 10.11.2020 r. wydany w sprawie o sygn. akt I SA/Bd 451/20.