Urząd Zamówień Publicznych udzielając odpowiedzi na szereg pytań związanych z nowym Prawem zamówień publicznych odniósł się także zamówień in-house wyjaśniając kwestie dotyczące reorganizacji oraz obowiązków informacyjnych zamawiającego

Na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych dostępne są odpowiedzi na szereg pytań związanych ze stosowaniem obowiązującej od 1 stycznia 2021 roku nowej ustawy Prawo zamówień publicznych [dalej Pzp]. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują trzy odpowiedzi na pytania dotyczące zamówień in-house.

Obowiązki informacyjne zamawiającego

Urząd Zamówień Publicznych odpowiadając na pytanie „Jakie są obowiązki ogłoszeniowe w zamówieniach in-house?” wyjaśnił, że zamawiający przed udzieleniem zamówienia in-house musi zamieścić w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy, na zasadach określonych w dziale III rozdziale 2 nowej ustawy Pzp. Następnie musi on niezwłocznie – jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania - zamieścić w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenie o wyniku postępowania.

Obowiązkiem informacyjnym zamawiającego jest także zamieszczanie w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o spełnianiu okoliczności uprawniających do udzielenia zamówienia in-house w terminie 30 dni po upływie każdych 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, na zasadach określonych w dziale III rozdziale 2 nowej ustawy. Należy podkreślić, iż z nowego Pzp jednoznacznie wynika, że istnienie okoliczności warunkujących udzielenie zamówienia in house jest wymagane przez cały okres, na jaki została zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego, a nie tylko na dzień jego udzielenia.

Urząd Zamówień Publicznych podkreślił, że wskazane powyżej obowiązki informacyjne dotyczą zamówień in-house niezależnie od ich wartości.

Reorganizacja wykonawcy a udzielenie zamówienia in-house

Dwie kolejne odpowiedzi dotyczą reorganizacji wykonawcy w kontekście udzielenia mu zamówienia in-house. Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 214 ust. 6 Pzp w przypadku gdy ze względu na dzień utworzenia lub rozpoczęcia działalności przez osobę prawną lub zamawiającego lub reorganizację ich działalności dane dotyczące średniego przychodu za 3 lata poprzedzające udzielenie zamówienia są niedostępne lub nieadekwatne, procent działalności, o którym mowa w przepisach warunkujących możliwość udzielenia zamówienia in-house ustala się za pomocą wiarygodnych prognoz handlowych. Jednocześnie ustawodawca zastrzega – w art. 214 ust. 7 Pzp – że wymaganie procentu działalności warunkujące możliwość udzielenia zamówienia in-house nie jest spełnione, jeżeli reorganizacja działalności została przeprowadzona dla pozoru.

Zdaniem Urzędu Zamówień Publicznych owa pozorność oznacza, że „została dokonana w celu obejścia przepisów ustawy dla zastosowania wyłączenia in-house.”.

Jednocześnie Urząd Zamówień Publicznych wskazuje, że reorganizacja działalności zamawiającego lub wykonawcy może być czasowa, jednakże musi trwać przez cały okres na jaki została zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego. Jego zdaniem okoliczność, że po udzieleniu zamówienia, lecz jeszcze w czasie trwania umowy, działalność uległa ponownej reorganizacji skutkowałaby ustaniem przesłanki zastosowania trybu z wolnej ręki, a tym samym uzasadniałaby ocenę, że taka reorganizacja została przeprowadzona dla pozoru.

Wynika zatem z tego, że po zakończeniu umowy in-house, o ile nie będzie kontynuowana współpraca w tym trybie, ponowna reorganizacja jest możliwa. Nie musi więc mieć ona charakteru trwałego.

Odnosząc się natomiast do kwestii dopuszczalności celowej reorganizacji w celu spełnienia przesłanek warunkujących udzielenie zamówienia in-house Urząd Zamówień Publicznych wyjaśnił, że wobec braku ustawowej definicji reorganizacji należy dopuścić możliwość dokonania reorganizacji celem wykazania spełnienia przesłanki dotyczącej określonego procentu działalności. Zdaniem Urzędu nie można uznać iż każda reorganizacja dokonywana z myślą o możliwym udzielaniu zamówień in-house jest dokonana dla pozoru. Tym samym zdaniem Urzędu Zamówień Publicznych spełnienie przesłanek w wyniku celowo dokonanej trwałej (w powyższym rozumieniu) reorganizacji działalności zamawiającego lub wykonawcy uprawnia do udzielenia zamówienia in-house w trybie z wolnej ręki.

Podsumowanie

Jakkolwiek wyjaśnienia przepisów prezentowane przez Urząd Zamówień Publicznych nie mają charakteru wiążącego stanowią one jednak istotny i cenny kierunkowskaz dotyczący prawidłowej interpretacji przepisów zamówieniowych wpływając na ich stosowanie przez zamawiających i wykonawców. Przytoczone powyżej odpowiedzi na pytania dotyczące zamówień in-house, podobnie jak wcześniejsze opracowania Urzędu Zamówień Publicznych w tym zakresie, na równi z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, kształtować będą stosowanie tej instytucji prawnej budzącej nadal szereg wątpliwości.