Zgodnie z art. 139 ust. 2 nowego P.z.p. zamawiający stosując tzw. procedurę odwróconą, może uchylić, wynikający z art. 125 ust. 1 nowego P.z.p. obowiązek dołączenia JEDZ, przez każdego z wykonawców, do oferty. Jak przyjęcie takiego rozwiązania wpływa na przebieg postępowania? Czy przyśpieszy to przebieg postępowania, czy może utrudni weryfikację podmiotową?

Wyłączenie obowiązku złożenia JEDZ przez każdego z wykonawców

Zgodnie z art. 139 ust. 2 nowego P.z.p., zamawiający stosując tzw. procedurę odwróconą, może wyłączyć, wynikający z art. 125 ust. 1 nowego P.z.p., obowiązek przekazania przez każdego z wykonawców JEDZ wraz z ofertą. W tym celu zamawiający w SWZ formułuje odpowiednie postanowienie, które może przybrać chociażby następującą treść:

„Zamawiający, działając w trybie art. 139 ust. 2 P.z.p. przewiduje możliwość żądania JEDZ wyłącznie od wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona”.

W przepisie art. 139 ust. 2 nowego P.z.p. posłużono się zwrotem „możliwość żądania tego oświadczenia”. Redakcja przywołanego przepisu skłania do przyjęcia, że w procedurze odwróconej, żądanie i weryfikowanie JEDZ ma charakter fakultatywny, a więc że zamawiający może skorzystać z uprawnienia do wezwania wykonawcy do złożenia oświadczenia wstępnego albo może od tego odstąpić.

Ograniczenie kręgu wykonawców od których żąda się JEDZ

Ograniczenie kręgu wykonawców od których zamawiający będzie mógł zażądać JEDZ, jak również opóźnienie momentu w którym złożenie oświadczenia wstępnego nastąpi ma wpływ na przebieg postępowania. Przede wszystkim w sytuacji w której zamawiający nie otrzyma JEDZ od któregoś z wykonawców wraz z ofertą, nie ma obowiązku wzywania go do uzupełnienia tego braku w trybie art. 128 ust. 1 nowego P.z.p. Wdrożenie omawianego rozwiązania ogranicza zatem zakres czynności, których podjęcie nie ma doniosłego znaczenia dla przebiegu postępowania, skoro zgodnie z art. 139 ust. 1 nowego P.z.p., w procedurze odwróconej weryfikacji podmiotowej podlega wyłącznie wykonawca, którego oferta została najwyżej oceniona.

Skorzystanie z możliwości żądania JEDZ

Zgodnie z art. 139 ust. 2 nowego P.z.p. uprawnienie zamawiającego do żądania JEDZ aktualizuje się wraz z wytypowaniem oferty najwyżej ocenionej. Wątpliwości może budzić w jakim trybie zamawiający powinien wezwać wykonawcę do złożenia JEDZ. W ocenie autora, wezwanie należy skierować na podstawie art. 126 ust. 1 nowego P.z.p. tj. w podstawowym trybie wzywania do złożenia podmiotowych środków dowodowych.

W omawianym zakresie rodzi się również pytanie o to czy jednym pismem zamawiający może od razu wezwać wykonawcę do złożenia oświadczenia wstępnego oraz oświadczeń i dokumentów finalnie potwierdzających okoliczności o których mowa w art. 124 nowego P.z.p. W ocenie autora nie ma ku temu przeszkód prawnych, przy czym powyższe rodzi pytanie o to czy w ogóle zasadne jest wzywanie wykonawcy do składania JEDZ, tj. oświadczenia którego rolą jest tymczasowe zastąpienie wymaganych przez zamawiającego podmiotowych środków dowodowych (art. 125 ust. 3 nowego P.z.p.), wraz z złożeniem oświadczeń i dokumentów finalnie potwierdzających okoliczności o których mowa w art. 124 P.z.p.. Zastosowanie takiego rozwiązania wydaje się bezcelowe.

W sytuacji w której zamawiający najpierw wezwie wykonawcę do złożenia JEDZ, a następnie do złożenia oświadczeń i dokumentów finalnie potwierdzających okoliczności o których mowa w art. 124 nowego P.z.p., kierując się dyspozycją art. 127 ust. 1 pkt 2 P.z.p. nie będzie w ogóle wzywał wykonawcy do składania tych spośród oświadczeń, które wyłącznie powielają treść oświadczenia wstępnego. W takiej sytuacji zamawiający, może ewentualnie skorzystać z uprawnienia do wezwania wykonawcy do złożenia oświadczenia o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy. Tytułem przypomnienia jest to oświadczenie o aktualności informacji zawartych w oświadczeniu, o którym mowa w art. 125 ust. 1 nowego P.z.p., w zakresie niektórych podstaw wykluczenia z postępowania.

Jeżeli zamawiający dokona kumulacji wezwań, pojawia się dodatkowo pytanie czy zamawiający może antycypować zaistnienie okoliczności o której mowa w art. 127 ust. 1 pkt 2 P.z.p., tj. że niektóre oświadczenia finalne będą wyłącznie powielać treść JEDZ. W celu uchylenia ewentualnych zarzutów, zasadne jest wezwanie wykonawcy, do złożenia zarówno JEDZ jak i oświadczeń finalnych. Jeżeli jednak wykonawca na wezwanie o łączne złożenie JEDZ oraz  oświadczeń właściwych powielających wyłącznie treść oświadczenia wstępnego, nie złoży tych drugich zamawiający kierując się przepisem art. 127 ust. 1 pkt 2 nowego P.z.p. poprzestanie w tym zakresie na zapoznaniu się wyłącznie z JEDZ. Powyższe rodzi ogólne pytanie o zasadność wzywania wykonawcy do złożenia JEDZ, jeżeli następuje to jednocześnie z wezwanie do złożenia oświadczeń i dokumentów właściwych, w zamian poprzestania na skierowaniu wyłącznie wezwania do złożenia oświadczeń i dokumentów finalnie potwierdzających okoliczności o których mowa w art. 124 nowego P.z.p.