Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

23.12.2020

Załatwienie wniosku o udostępnienie informacji publicznej w perspektywie prawa do prywatności

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Prawo do prywatności stanowi jedno z ograniczeń dostępu do informacji publicznej. W konsekwencji kwestią zasadniczą staje się prawidłowe załatwienie złożonego wniosku.

Artykuł dostępny jest dla zarejestrowanych użytkowników

Prawo do prywatności stanowi jedno z ograniczeń dostępu do informacji publicznej. W konsekwencji kwestią zasadniczą staje się  prawidłowe załatwienie złożonego wniosku.

Prawo do informacji publicznej stanowi wartość konstytucyjną, zagwarantowaną przez prawodawcę w art. 61 ust. 1 polskiej ustawy zasadniczej[1]. W ust. 3 powołanego przepisu, zawarto jednakże zastrzeżenie, zgodnie z którym: „ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa”. Do praw ograniczających dostęp do informacji należy m.in. prywatność osoby fizycznej.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej[2] [dalej także: u.d.i.p.]: „prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej (…) Ograniczenie to nie dotyczy informacji o:

  1. osobach pełniących funkcje publiczne,
  2. mających związek z pełnieniem tych funkcji
  3. w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa”.

Prywatność należy przy tym definiować nie tylko jako dobro osobiste tj. pewien niematerialny, niemajątkowy i niezbywalny przymiot danego podmiotu, lecz także w szerszej perspektywie, jako wartość konstytucyjną. Z pełnej ochrony prawa do prywatności korzystać mogą jedynie osoby fizyczne. W przypadku osób pełniących funkcje publiczne jest ona zdecydowanie zawężona. O ile bowiem okoliczności zaliczające się do przynależnej im sfery intymności objęte są pełną ochroną, o tyle sfera życia prywatnego już nie. Jak więc postąpić z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w sytuacji gdy uznamy, że dotyczy on prywatności osoby fizycznej, osoby pełniącej funkcje publiczne, bądź mającej związek z ich pełnieniem?

Po pierwsze  dana osoba musi zostać zakwalifikowana jako pełniąca funkcje publiczne (mająca związek z ich pełnieniem). Następnie należy ustalić czy związek między informacją, która się do niej odnosi się, a jej funkcjonowaniem w sferze publicznej jest adekwatny[3]. Wkroczenie w sferę prywatności musi być bowiem uzasadnione racjami interesu publicznego i pozostawać w związku z działalnością wykonywaną przez daną jednostkę[4].

Kolejnym krokiem jest ustalenie, czy informacja objęta zakresem wniosku jest informacją publiczną. Zgodnie z art. 1 u.d.i.p. informacją publiczną jest informacja o sprawach publicznych. Definicja ta jest zatem szeroka, a jednocześnie w dużym stopniu niedookreślona. W przypadku osób pełniących funkcje publiczne, kryteria te będzie spełniała zasadniczo każda informacja związana z ich publiczną działalnością jak np. wynagrodzenie czy udział w szkoleniach. Informacją publiczną nie będzie natomiast miejsce zamieszkania określonej osoby. Osoby fizyczne są z kolei objęte szerszym zakresem ochrony, co w konsekwencji oznacza, że tylko nieliczne informacje, w wyjątkowych sytuacjach będą mogły ulec udostępnieniu jak wtedy gdy osoba fizyczna zawiera umowę z podmiotem publicznym.

W zależności od wyników ww. ustaleń będą kształtowały się kolejne kroki działania. Jeżeli bowiem uznamy, że dana informacja nie jest informacją publiczną wystarczające jest proste poinformowanie wnioskodawcy o tej okoliczności. Pismo to nie ma przy tym charakteru decyzji administracyjnej.

Jeżeli natomiast dojdziemy do przekonania, że wnioskowana informacja jest informacją publiczną, ale nie może zostać udostępniona z uwagi na prywatność osoby fizycznej (w tym wyjątkowo – osoby pełniącej funkcje publiczne bądź mającej związek z ich pełnieniem) konieczne staje się wydanie decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Decyzja taka musi być odpowiednio i w sposób wyczerpujący uzasadniona. Nie wystarczy samo powołanie się na przesłankę ochrony prawa do prywatności. Argumentacja decyzji musi być jasna i precyzyjna. Należy bowiem pamiętać, że każda decyzja administracyjna winna spełniać wymogi przewidziane w art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego[5] [dalej także: k.p.a.]. Zgodnie z §3 przywołanego przepisu: „uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa”. Tylko jasne, nieabstrakcyjne i szczegółowe przedstawienie stanowiska może oprzeć się ewentualnemu zarzutowi naruszenia w decyzji przepisu art. 107 § 3 k.p.a[6]. Przykład takiej sytuacji stanowi wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2017r.[7]. W rozpoznawanej sprawie skład orzekający orzekł, że: „informacja o osobach korzystających z zajęć dofinansowywanych ze środków publicznych stanowi informację publiczną (…) w sytuacji, gdy informacja dotyczy sprawy publicznej, lecz odnosi się do osób prywatnych, zawiera informacje o tych osobach i nie dotyczy osób pełniących funkcję publiczną czy nie ma związku z jej pełnieniem - to organ odmawia udostępnienia informacji w drodze decyzji, tak jak uczynił w sprawie”. Ma to duże znaczenie z punktu widzenia możliwości wniesienia odwołania od ww. rozstrzygnięcia, w trybie przewidzianym przez art. 16 u.d.i.p.

Podsumowując rozstrzygnięcie wniosku zależy w dużej mierze od tego, czy uznamy żądaną w jego treści informację za informację publiczną. Jeżeli nie – należy wystosować proste pismo informacyjne. Jeżeli tak, jesteśmy zobowiązani do zbadania, czy udostępnienie takiej informacji nie podlega wyłączeniu z punktu widzenia prywatności osoby fizycznej. Jeżeli przesłanka ta się zaktualizuje, konieczne staje się wydanie decyzji administracyjnej o odmowie dostępu do informacji publicznej. Jeżeli nie, informacja winna zostać udostępniona wnioskodawcy, co do zasady – zgodnie z żądaniem wniosku. Ewentualne przesłanki do odmowy mogą zaktualizować się także w przypadku informacji publicznej przetworzonej[8], o czym pisaliśmy dla Państwa w artykule pt. Informacja publiczna przetworzona, czyli jak skutecznie załatwić wniosek.

 


[1] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).

[2] Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1429 z późn. zm.).

[3] Wyrok WSA w Białymstoku  z 26.05.2020 r., II SA/Bk 178/20.

[4] Wyrok TK z 20.03.2006 r., K 17/05, OTK 2006, nr 3, poz. 30.

[5] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 256 z późn. zm.).

[6] Wyrok NSA z 10.03.2020 r., I OSK 3922/18

[7] Wyrok NSA z 16.11.2017 r., I OSK 181/16.

[8] https://prawodlasamorzadu.pl/2020-03-04-informacja-publiczna-przetworzona-czyli-jak-skutecznie-zalatwic-wniosek

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj
DZIAŁY:
Inne

Autorzy artykułu

Joanna Kostrzewska

Partner, radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Martyna Krystman

aplikantka radcowska, starszy asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem cywilnym i administracyjnym

Więcej z Praktyki §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj