Spółka komunalna nie zawsze podatnikiem VAT

Otrzymana przez spółkę komunalną rekompensata (stanowiąca pokrycie poniesionych kosztów) w związku z realizacją zadań własnych gminy w zakresie zarządzania obiektami sportowymi nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług [VAT] – uznał Naczelny Sąd Administracyjny [NSA] w wyroku z dnia 22 lipca 2020 r. (wydanym w sprawie o sygn. akt I FSK 1366/17).

Sprawa, będąca przedmiotem rozważań NSA dotyczyła spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ze 100% udziałem gminy. Powołano ją w celu realizacji zadań własnych gminy w zakresie zarządzania gminnym zasobem komunalnym, a dokładnie zarządzania obiektami sportowymi, turystycznymi i rekreacyjnymi.

Na bazie zawartej pomiędzy gminą a spółką umowy, gmina zobowiązała się do wykonywania w imieniu i na rzecz gminy usługi polegającej na kompleksowym zarządzaniu i administrowaniu przedmiotem umowy, w tym organizowaniu i (lub) pozyskiwaniu imprez sportowych, kulturalnych, komercyjnych i rekreacyjnych oraz zapewnieniu innych przedsięwzięć o charakterze rekreacyjno-sportowym.

Z tytułu usługi zarządzania zasobem komunalnym, gmina zobowiązała się do wypłacania spółce w okresach kwartalnych rekompensaty w wysokości niezbędnej do pokrycia kosztów poniesionych w trakcie wywiązywania się ze zobowiązań. Wysokość rekompensaty obliczana jest z uwzględnieniem przepisów wspólnotowych, w tym decyzji KE C (2011)9380 z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom obowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (2012/21/UE). Rekompensata nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej wynikowi finansowemu netto wyliczonemu następująco: koszty poniesione w związku z realizacją usługi minus wszystkie dodatnie wpływy minus jakiekolwiek inne przychody wygenerowane podczas wypełniania usługi plus tzw. rozsądny zysk. Rekompensata podlega corocznej weryfikacji. W przypadku otrzymania przez skarżącą zbyt wysokiej rekompensaty jest ona korygowana w stosunku do rzeczywistego poziomu kosztów.

W tak ukształtowanym stanie faktycznym NSA stwierdził, że spółka nie ma statusu podatnika VAT – z uwagi na działanie w charakterze organu władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wydając powyższe rozstrzygnięcie NSA wziął pod uwagę to, że:

• jedynym udziałowcem spółki jest gmina;
• spółka na podstawie umowy będzie realizować zadania własne gminy w zakresie zarządzania gminnym zasobem komunalnym;
• zadania powierzone na podstawie umowy są jedynymi zadaniami spółki – spółka kompleksowo zarządza i administruje gminnym zasobem komunalnym w postaci obiektów sportowych, turystycznych i rekreacyjnych;
• spółka nie wzbogaca się, nie osiąga zysku, a jedynie pokrywa koszty powstałe wskutek realizacji nałożonych na nią zadań własnych gminy;
• spółka nie jest podmiotem biorącym udział w "wolnej grze rynkowej", celem której jest maksymalizacja zysku z prowadzonej działalności;
• zachodzi wysoki stopień zależności spółki od gminy (która ją utworzyła i jest jej jedynym udziałowcem), wyrażający się silnymi więzami o charakterze funkcjonalnym, organizacyjnym i majątkowym.