Wielkimi krokami zbliża się termin wejścia w życie tzw. JPK_VAT z deklaracją. Nowe zasady obowiązywać będą od 1 października 2020 r., a więc wydawać mogłoby się, że podatnicy obowiązani będą stosować je wyłącznie w stosunku do rozliczeń przypadających po tej dacie. Nowelizacja wymaga jednak rozstrzygnięcia wielu wątpliwości powstających w tzw. okresie przejściowym.

Ustawodawca postanowił, że począwszy od okresu rozliczeniowego za październik 2020 r. podatnicy VAT, a więc także i samorządy, nie będą mogły składać deklaracji oraz ewidencji w sposób inny aniżeli w formie nowego, JPK_VAT z deklaracją. Zmiana przepisów oprócz nowej formy składania rozliczeń przewiduje też konieczność realizacji nowych obowiązków w ramach ewidencjonowania transakcji (np. oznaczenia transakcji określonymi kodami), a także przewiduje kary za brak ich realizacji (sankcje za błędy uniemożliwiające organom przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji). Na tle nowych regulacji powstają pytania – czy oraz ewentualnie w jakim zakresie – nowe reguły będą mieć zastosowanie do minionych już okresów rozliczeniowych. Ministerstwo sugeruje pewne rozwiązania.

Korekta deklaracji oraz dotychczasowej struktury JPK

W przypadku korekty deklaracji oraz ewidencji złożonych za okresy rozliczeniowe sprzed 1 października, korekta odbywać powinna się na starych zasadach. Innymi słowy, jeżeli już po wejściu w życie przepisów wprowadzających nowy JPK_VAT (np. w grudniu 2020 r.) zajdzie potrzeba skorygowania dotychczasowych rozliczeń (np. za luty 2020 r.), korekty powinno dokonać się na starych zasadach (a więc przy użyciu obowiązującej w lutym 2020 deklaracji VAT oraz analogicznie - ówczesnej struktury JPK_VAT).

Korekta faktury sprzedażowej

W przypadku konieczności skorygowania faktury rozliczonej przed 1 października, jej korekta w ramach nowego JPK_VAT odbywać powinna się z uwzględnieniem nowych obowiązków, w szczególności obowiązku opisywania niektórych transakcji sprzedażowych specjalnymi kodami (tzw. kody GTU). Wedle wyjaśnień Ministerstwa Finansów pozycje JPK_VAT w części ewidencyjnej zwierające faktury korygujące muszą takie nowe oznaczenia zawierać nawet, jeśli faktura pierwotna była rozliczona przed wprowadzeniem nowego JPK_VAT (kiedy nie było obowiązku stosowania specjalnych oznaczeń).

Faktury wystawiane przed powstaniem obowiązku podatkowego

Problem przejściowy pojawi się również w przypadku konieczności ujęcia faktur wystawionych przed powstaniem obowiązku podatkowego (np. faktur wystawionych na 30 dni przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru – np. 15 września 2020 r.). W takich przypadkach, mimo iż faktura została wystawiona przed wejściem w życie nowych przepisów to jej odzwierciedlenie w części ewidencyjnej nowego JPK_VAT powinno odbyć się już na nowych zasadach (jeżeli dotyczy ona transakcji, oznaczanej np. kodem GTU, kod ten powinien widnieć w części ewidencji JPK_VAT).

Sankcja 500 zł

Nowelizacją ustawodawca zdecydował, że każdy błąd w wykonywaniu nowych obowiązków, który skutkować będzie uniemożliwieniem zbadania prawidłowości transakcji, skutkować będzie możliwością nałożenia na podatnika kary w wysokości 500 zł za każdy błąd. W świetle wyjaśnień Ministerstwa Finansów kary nie będą miały mocy wstecznej. Oznacza to, że zidentyfikowanie błędów w ewidencji przesłanej za okresy sprzed nowelizacji (przed 1 października 2020 r.) nie będą podlegały wskazanej sankcji.

W uzasadnieniu ustawy wprowadzającej nowy JPK_VAT wskazano, że nowelizacja uprości rozliczanie podatku od towarów i usług. Gdyby owo uproszczenie sprowadzać wyłącznie do ilości przedkładanych organom podatkowym dokumentów, należałoby zgodzić się z prezentowanym poglądem. Zakres zmian, nowe obowiązki, a w szczególności bezpośrednie zagrożenie karą, wymagać będzie jednak od samorządów kompleksowego podejścia oraz wzmożonego skupienia przy realizacji swoich nowych, VATowskich obowiązków.