Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Kompetencje komisji działającej przy radzie gminy zależą od organu uchwałodawczego. Jeżeli uchwała rady gminy zostanie przyjęta z pominięciem opinii komisji, skutki uzależnione są od tego, czy wymóg ten został przewidziany w statucie gminy.

Z wyjątkiem komisji skarg, wniosków i petycji oraz komisji rewizyjnej, ustawa o samorządzie gminnym nie określa zakresu zadań pozostałych komisji, to rada gminy decyduje jakie one będą. Komisje stałe i doraźne bo o nich mowa, nie mogą jednak posiadać żadnych kompetencji władczych. Samorządowe przepisy ustrojowe takowych nie przewidują. Zwykle ich zadania polegają na opiniowaniu projektów uchwał i kontroli ich wykonania, a także na występowaniu z inicjatywami uchwałodawczymi.  Przypisane im formy działania nie będą jednak posiadały charakteru wiążącego. W doktrynie[1] wyrażono pogląd, że komisja nie powinna np. posiadać uprawnień do uzgadniania stanowiska, gdyż wówczas jej działanie miałoby charakter wiążący.

Kompetencje komisji wynikają ze statutu gminy, w którym określana jest wewnętrzna organizacja i tryb pracy właściwych organów gminy, w tym zasad współdziałania organów ze sobą. Kompetencje nie powinny jednak wykraczać poza ramy określone przepisami prawa. W wyroku z dnia 5 stycznia 2001 r., Sąd Najwyższy stwierdził, że statut gminy jako akt prawny pochodny i komplementarny względem ustawy o samorządzie gminnym nie może zawierać postanowień z nią sprzecznych ani też jego postanowienia nie mogą być interpretowane w sposób sprzeczny z przepisami tej ustawy, a także nie powinien powtarzać jej przepisów.[2]

Odnośnie skutków podjęcia uchwały z pominięciem np. opinii właściwej przedmiotowo komisji, uznaje się, że okoliczność ta może zostać zakwalifikowana jako istotne naruszenie prawa, pod warunkiem oczywiście, że tego rodzaju kompetencja wynika ze statutu gminy. Orzecznictwo sądowe potwierdza, że wszystkie przepisy stanowione przez organy gminy tzn. uchwały rady gminy i zarządzenia wójta powinny być zgodne z przepisami statutu gminy. W jednym z wyroków Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził, że: „Statut należy do przepisów gminnych powszechnie obowiązujących na terenie gminy, wiążących również organy gminy. Dlatego uchwały rady gminy sprzeczne z przepisami statutu tejże gminy są nieważne jako sprzeczne z prawem”.[3] Podobnego zdania jest Naczelny Sąd Administracyjny[4], który uznał, że statut gminy jest aktem prawnym o charakterze normatywnym. Postanowienia statutu są więc prawem, którego naruszenie przez uchwałę organu gminy uzasadnia stwierdzenie jej nieważności.

Na marginesie warto przywołać ciekawy pogląd wyrażony w doktrynie, zgodnie z którym, w przypadku, kiedy opinia nie została wydana z przyczyn zawinionych przez komisję, powstałe uchybienie nie może prowadzić do blokowania pracy rady. Jeżeli komisja dysponowała odpowiednim czasem na sformułowanie opinii i nie dopełniła swego obowiązku do momentu dyskusji i głosowania nad wymienioną uchwałą, podjęcie tej uchwały bez opinii komisji nie stanowi naruszenia prawa.[5]

Ocena jakie będą skutki podjęcia uchwały bez uprzedniego jej zaopiniowania przez komisje, o których mowa w art. 21 ustawy o samorządzie gminnym, uzależniona jest ściśle od treści postanowień statutowych danej gminy. Opiniowanie przez nie projektów uchwał nie jest co do zasady wymogiem obligatoryjnym przewidzianym przez samorządowe przepisy ustrojowe. Nie określają one konsekwencji pominięcia tego etapu w procedowaniu uchwały, gdyż wprost też tego rodzaju uprawnień komisji nie nadają. Określenie materii w tym przypadku zależy od organu stanowiącego. Jeżeli nada on takie kompetencje w statucie gminy, w przypadku przyjęcia uchwały z pominięciem opinii komisji, należy liczyć się z ryzkiem stwierdzenia nieważności takiej uchwały jako podjętej z naruszeniem prawa. Zalecane jest zatem rozważne regulowanie zakresu spraw w statucie gminy, aby uniknąć w przyszłości zbędnych uciążliwości, bowiem konsekwencje w przypadku podejmowania działań sprzecznie z jego treścią mogą być poważne.

 

---

[1] P. Chmielnicki (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, art. 21, Opublikowano: LexisNexis 2013;

[2] Wyrok SN z dnia 5 stycznia 2001 r. sygn. akt  III RN 40/00, OSNP 2001/13, poz. 424;

[3] Wyrok WSA w Krakowie z dnia 6 listopada 2007 r., III SA/Kr 784/07, LEX nr 340471;

[4] Wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 1996 r., sygn. akt II SA 3174/95, ONSA 1997/2;

[5] P. Chmielnicki (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, art. 21, Opublikowano: LexisNexis 2013;

 

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj