Zastępca wójta wykonujący zadania i kompetencje wójta uprawniony jest do ustalania wynagrodzenia wszystkim pracownikom w urzędzie gminy, w tym samemu sobie

Interpelacja poselska

Interpelacją poselską nr 2556 z dnia 20 lutego 2020 roku jedna z parlamentarzystek zwróciła się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z pytaniem czy istnieje możliwość ustalenia wynagrodzenia dla zastępcy burmistrza przez tego zastępcę w przypadku gdy burmistrz wskutek tymczasowego aresztowania faktycznie nie wykonuje swych obowiązków w tym zakresie oraz czy istnieje konieczność zmiany przepisów w tym zakresie.

Powyższe wątpliwości zostały sformułowane na kanwie sytuacji w jednej z gmin w województwie kujawsko-pomorskim, w której burmistrz został zatrzymany, a następnie aresztowany na okres trzech miesięcy. Po zatrzymaniu, a przed wydaniem postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, burmistrz wydał zarządzenie powołując jednego z dotychczasowych pracowników urzędu na stanowisko zastępcy burmistrza. W zarządzeniu nie określono jednak wynagrodzenia dla zastępcy burmistrza.

Zgodnie z art. 28g ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w przypadku przemijającej przeszkody w wykonywaniu zadań i kompetencji wójta spowodowanej jedną z następujących okoliczności:

1)tymczasowym aresztowaniem,

2)odbywaniem kary pozbawienia wolności wymierzonej za przestępstwo nieumyślne,

3)odbywaniem kary aresztu,

4)niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni,

5)zawieszeniem w czynnościach służbowych

- jego zadania i kompetencje przejmuje zastępca, a w gminach, w których powołano więcej niż jednego zastępcę - pierwszy zastępca.

Dążąc do uniknięcia sytuacji, w której zastępca burmistrza nie otrzymywałby wynagrodzenia za swoją pracę rozważano różne scenariusze działania, w tym możliwość ustalenia wynagrodzenia przez radę miasta w drodze uchwały. Uznano jednak, że art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym stanowi podstawę do ustalenia przez radę gminy wyłącznie dla wójta (burmistrza / prezydenta miasta). Nie dotyczy to zatem ustalania wynagrodzenia osobom, które przejęły czasowo zadania i kompetencje wójta. Ustalanie wynagrodzenia zastępcom wójta – podobnie jak innym pracownikom urzędu gminy – należy zatem do wyłącznych kompetencji wójta.

Stanowisko Ministerstwa

Odpowiedzi na powyższą interpelację udzielił sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji odpowiedzialny za sprawy samorządowe. Zdaniem Ministra powoływany w interpelacji art. 28g ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym odnosi się do przejęcia przez zastępcę wójta całości aktywności wójta jako organu wykonawczego. Zastępca wykonuje tym samym wszystkie kompetencje organu wykonawczego gminy, pomimo że na stanowisku wójta nie nastąpiła zmiana. Przejęcie kompetencji w tym zakresie następuje z mocy prawa. Minister wskazał, że „unormowanie to nie wprowadza jakichkolwiek ograniczeń, zarówno podmiotowych, jak i przedmiotowych w wykonywaniu przez zastępcę funkcji wójta.”

W konsekwencji przyjęto, że skoro jednym z zadań wójta jest kierowanie urzędem gminy oraz wykonywanie uprawnień zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu, wójt jest uprawniony do ustalania wynagrodzenia osób zatrudnionych w urzędzie oraz przyznawania dodatków pozapłacowych, np. dodatku specjalnego, o którym mowa w art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

Tym samym – zdaniem Ministerstwa – „nie ma przeszkód prawnych ku temu, by zastępca wykonujący obowiązki wójta na podstawie art. 28g ust.1 ustawy zmodyfikował poziom wynagrodzeń pracowników urzędu.” Wskazano przy tym, że „ocena legalności jego działania, analogicznie jak w przypadku wójta, będzie należała do wojewody. Z kolei kontroli gospodarności i celowości poniesionych wydatków w tym zakresie dokona rady gminy.”.