Ulga inwestycyjna w podatku rolnym oraz ulga termomodernizacyjna w podatku dochodowym od osób fizycznych, pozwalają na zmniejszenie rzeczywistych kosztów zakupu i instalacji m.in. ogniw fotowoltaicznych. Czy podatnik podatku rolnego może korzystać z obu ulg jednocześnie?   

Rolnicy co do zasady nie są podatnikami podatku dochodowego. Mogą jednak wystąpić sytuacje, w których rolnik będzie uzyskiwał dochody opodatkowane PIT np. z tytułu umowy o pracę. Czy w takiej sytuacji rolnik rozliczając ulgę termomodernizacyjną, zachowuje prawo do pomniejszania swojego zobowiązania w podatku rolnym w trybie art. 13 ustawy o podatku rolnym? Wydaje się, że nie. Powody są co najmniej dwa.

Obie ulgi, mimo iż dotyczą teoretycznie tych samych wydatków, mają różny zakres. Ulga inwestycyjna w podatku rolnym w zakresie fotowoltaiki dotyczy nie tyle wydatków na modernizację budynku co wydatków na urządzenia służące do produkcji energii na cele produkcyjne. Warunek ten w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych spełniony jest o ile prąd z odnawialnych źródeł energii służy produkcji rolnej. Bez znaczenia w tym zakresie pozostaje ewentualne użycie wyprodukowanej energii na cele gospodarstwa domowego rolnika (zob. np. III SA/Wa 2427/18; III SA/Wa 2427/18). Dlatego też, jeżeli nawet instalacja fotowoltaiczna znajduje się na domu rolnika, ale wykorzystywana jest jednocześnie w produkcji rolnej, ulga inwestycyjna przy spełnieniu pozostałych przesłanek z art. 13 ustawy o podatku rolnym, przysługuje. Ulga termomodernizacyjna dotyczy z kolei modernizacji budynku mieszkalnego, którego podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem. Zgodnie z objaśnieniami podatkowymi Ministra Finansów z dnia 9 września 2019 r. budynek mieszkalny definiowany winien być na potrzeby ulgi zgodnie z przepisami Prawa budowlanego. Budynkiem mieszkalnym nie będzie m.in. budynek, w ramach którego wyodrębniono lokal użytkowy o powierzchni przekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku. Co prawda, organy podatkowe podkreślają, że ulga na fotowoltaikę przysługuje nawet w sytuacji, w której ogniwa zostaną zainstalowane na budynku gospodarczym. Warunkiem koniecznym jednak pozostaje w tym zakresie zasilanie budynku mieszkalnego (interpretacja Dyrektora KIS nr 0115-KDIT2-1.4011.274.2019.2.KK). Skoro więc ustawodawca wyłącza z ulgi  termomodernizacyjnej takie budynki, które służą zarazem zamieszkiwaniu oraz działalności innej (zob. warunek dot. lokalu użytkowego – nie więcej niż 30% powierzchni całkowitej) nie wprowadzając przy tym możliwości ustalania proporcji, to wnioskować należy, że tym bardziej jego wolą jest rezygnacja z przyznawania ulgi na budynki gospodarcze (np. inwentarskie). W istocie przecież koszty instalacji służącej jednocześnie budynkowi mieszkalnemu i gospodarczemu, stanowią też termomodernizację budynku gospodarczego, który ulgą w podatku dochodowym objęty już nie jest. Przy braku możliwości proporcjonalnej alokacji kosztów inwestycyjnych, należałoby przyjąć, że ulga termomodernizacyjna nie przysługuje rolnikowi, który fotowoltaiką zasila zarówno dom, jak również budynek inwentarski. W takim wypadku rolnik mógłby zatem skorzystać jedynie z ulgi w podatku rolnym, oczywiście po spełnieniu wszystkich warunków określonych w przepisach o podatku rolnym.  

Z drugiej strony, nawet gdyby założyć, że rolnik zrealizował ulgę termomodernizacyjną (był do niej uprawniony), przepis art. 13 ustawy o podatku rolnym, wyłącza możliwość preferencyjnego traktowania inwestycji już sfinansowanych „z udziałem” środków publicznych. Czy ulga w podatku dochodowym stanowi tego rodzaju finansowanie? Omawiany warunek został dodany do ustawy o podatku rolnym dopiero w 2009 r. Z uzasadnienia do nowelizacji wynika, że obostrzenie to dotyczy tylko środków z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Ulga w podatku dochodowym nie pochodzi z EFROW. Uzasadnienie jednak, jakkolwiek istotne w procesie wykładni, nie ma mocy przepisu obowiązującego. Komentowany przepis ma charakter preferencji, a więc wykładany powinien być ściśle (według reguł językowych). Nie budzi wątpliwości, że ulga podatkowa stanowi przysporzenie na rzecz podatnika. Podatek dochodowy jest podatkiem państwowym – przysporzenie będzie zatem pochodziło ze środków państwowych (publicznych). Można też z powodzeniem twierdzić, że ulga w części sfinansuje koszty inwestycji. Finalnie bowiem podatnik po zrealizowaniu ulgi termomodernizacyjnej poniesie niższy koszt inwestycji (sfinansować słownikowo tłumaczy się m.in. jako „pokryć koszty”).

Przy uznaniu, że ulga termomodernizacyjna wypełnia swoim zakresem obostrzenie z art. 13 ustawy o podatku rolnym, ulga inwestycyjna nie może być przyznana. I to w jakimkolwiek, nawet częściowym zakresie.